İdarenin yapım işlerinin incelenmesi sonucunda fiyat farkı hesaplamalarında kullanılan akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit katsayısındaki akaryakıt cinsinin (motorin, benzin vb.) sözleşmelerde belirtilmeyerek tamamının motorin olarak hesaplandığı görülmüştür.

31.08.2013 tarihli ve 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 27.06.2013 tarihli ve 2013/5217 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasları’n “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinde;

“Fiyat farkı hesabında aşağıdaki formül uygulanır:

F = An x B x ( Pn - 1 )

İn Çn Dn AYn Yn Kn Gn Mn Pn = a —— + b1 —— + b2 —— + b3 —— + b4 —— + b5 —— + b6—— + c ——

İ0 Ç0 D0 AY0 Y0 K0 G0 M0

  1. Formülde yer alan;

    1. F: Fiyat farkını (TL),

    2. An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemleri ve ihzarat miktarlarının sözleşme birim fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), anahtar teslimi götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),

    3. B: 0,90 sabit katsayısını, ç) P<span>n</span>: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında <span>kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile girdilerin ağırlık oranlarını temsil eden sabit katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını,</span>

    4. a: İşçilik ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı, b1: Metalik olmayan diğer mineral ürünlerinin ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

    6. b2: Demir ve çelik ürünlerinin ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı, b3: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

    7. …

  2. İhale dokümanında gösterilen sabit katsayılar, sözleşmenin uygulanması sırasında hiçbir gerekçe ile değiştirilemez.

  3. Formüldeki temel endeksler (o) ve güncel endeksler (n)’den;

    1. İo, İn: İşçilik için, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan Tüketici Fiyat Endeksi (2003=100) Harcama Gruplarına Göre Endeks Sayıları Tablosunun “Genel” sütunundaki sayıyı,

      …

      ç) AYo: Akaryakıt ürünleri için ihale tarihindeki satış fiyatını,

      AYn: Akaryakıt ürünleri için uygulama ayına ait ortalama satış fiyatını,

      1. Yo, Yn: Diğer katı ve sıvı yakıtlar için, Endeks Tablosunun 19 numaralı “Kok ve Rafine Petrol Ürünleri”, 19.1 numaralı “Kok Fırını Ürünleri”, 19.2 numaralı “Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya birkaçını,

      …

      g) Mo, Mn: Makine ve ekipmana ait amortisman için, Endeks Tablosunun 28 numaralı “Makine ve Ekipmanlar b.y.s.”, 28.1 numaralı “Genel Amaçlı Makineler”, 28.2 numaralı “Diğer Genel Amaçlı Makineler”, 28.3 numaralı “Tarım ve Ormancılık Makineleri”, 28.4 numaralı “Metal İşleme Makineleri ve Takım Tezgahlan”, 28.9 numaralı “Diğer Özel Amaçlı Makineler” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya birkaçını, ifade eder.” <span>hükümlerine yer verilerek fiyat farkı hesabının nasıl yapılacağı anlatılmıştır.</span>

      Aynı maddenin altı ve yedinci fıkrasında;

      “6) İdare tarafından, işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde sabit katsayıların toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesi ve her sabit katsayı için dördüncü fıkraya göre hesaplamaya esas endeksin belirlenmesi zorunludur.

      7) İşin nitelik ve kapsamına göre imalatta kullanılacak malzemelerin niteliği ile iş programına göre malzemenin kullanılacağı safha dikkate alınarak, fiyat farkı hesabına esas sabit katsayılar için imalatın farklı aşamalarında uygulanmak üzere farklı endeksler belirlenebileceği gibi, bu değerlerin her biri için yukarıda sayılanlar arasından aynı anda birden fazla endeks de belirlenebilir. Bu durumda, her bir endeksin nispi ağırlığı da belirlenir. Ağırlık oranını gösteren sabit katsayılardan biri, birkaçı veya tamamı kullanılarak, yapım işinin farklı bölümleri/aşamaları için toplamları bire (1.00) eşit olacak şekilde farklı katsayılar belirlenebilir.” hükümlerine yer verilmiştir.

      Yapılan incelemede; 2022 yılında ihale edilip yapım süresi 2023 yılında devam eden 17 adet ve 2023 yılında ihale edilen 2 adet olmak üzere toplam 19 adet yapım işi sözleşmesinde akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit katsayısının işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde (Kurşunsuz Benzin 95 Oktan, Motorin, veya Motorin (Diğer)) belirlenmeyip yalnızca akaryakıt olarak belirtilmiş ve yapılan ödemelerde sözleşmede yer almamasına rağmen akaryakıt katsayısına ait yakıt cinsinin motorin olarak hesaplandığı tespit edilmiştir.

      Sözleşmelerde akaryakıt katsayısına ait yakıt cinsinin belirlenmemesi fiyat farkı hesaplamalarında belirsizliğe neden olmakta dolayısıyla ödemelerde uyuşmazlığa sebebiyet verebilmektedir. Şöyle ki; idare tarafından fiyat farkı hesaplamalarında sözleşmede belirtilmemesine rağmen akaryakıt katsayısına ait yakıt cinsinin motorin olarak hesaplandığı durumda, yüklenici firmaların motorin harici başka yakıt kullandıklarını ve fiyat farkı ödemelerinin ise bu yakıt üzerinden talep etmesi durumunda yaşanılabilecek uyuşmazlığa örnek gösterilebilir.

      Kamu İdaresi tarafından verilen cevapta, yeni yapılacak ihalelerde akaryakıtın cinsi ihale dokümanında belirtileceği bildirilmiştir.

      Söz konusu uyuşmazlıkların yaşanmaması için yapım ihaleleri kapsamında ödenecek fiyat farkı hesaplamalarında akaryakıt malzemesi cinsinin Kurşunsuz Benzin 95 Oktan, Motorin veya Motorin (Diğer) olarak sözleşmelerde belirtilmesi gerekmektedir.

Kararla ilgili sorunuz mu var?