Belediyenin hizmet alımı suretiyle edindiği taşıt alımlarında, basın ve yayın hizmetlerine ilişkin harcamalarda ve temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderlerinde Tasarruf Tedbirleri Genelgesi’nde yer alan hükümlere uyulmadığı görülmüştür. 

30 Haziran 2021 tarih ve 31527 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Tasarruf Tedbirleri” konulu 2021/14 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nde; Kamu kaynaklarının maksadına uygun azami tasarruf prensiplerine riayet edilerek kullanılmasının her kamu kurumu ve görevlisi için bir görev ve aynı zamanda bir mecburiyet olduğu belirtilerek kamu kurum ve kuruluşlarının harcamalarında tasarruf sağlanması, bürokratik işlemlerin azaltılması ve kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanımına ilişkin olarak tasarruf tedbirlerinin alındığı ifade edilmiştir. 

Kamu İdaresinin tasarruf tedbirlerine aykırı uygulamaları Genelge’de yer alan başlıklar itibariyle aşağıda değerlendirilmiştir: 

a) Basın ve Yayın Giderleri 

Genelge’de kamu kurum ve kuruluşlarının basını izleme ile ilgili birimleri ve kütüphane dokümantasyon merkezleri hariç hiçbir şekilde günlük gazete alımı yapılmayacağı, görev alanı ile ilgili olmayan yayınlara abone olunmayacağı, idare faaliyetlerini tanıtmaya yönelik rapor, kitap, dergi, bülten ve benzeri yayınların basılmayacağı, bu dokümanların hazırlanması ve paylaşımının elektronik ortamda yapılacağı hüküm altına alınmıştır. 

Bursa Büyükşehir Belediyesi 2021 yılında 26 tanesi günlük, üç tanesi haftalık, bir tanesi iki haftalık ve bir tanesi aylık olmak üzere toplam 31 farklı gazeteye aboneliği bulunmaktadır. Belediyedeki beş farklı birim için günlük gazetelerin 24 tanesinden 10, iki tanesinden 25, 3 haftalık gazeteden 10, iki haftalık bir gazeteden 10 ve aylık bir gazeteden 5 adet alım yapılmaktadır. 

Ayrıca Belediyenin faaliyetlerinin vatandaşlara duyurulması amacıyla aylık olarak yayınlanan “Şehir Postası Gazetesi” ve Belediyenin kültür hizmeti olarak üç ayda bir yayınlanan ve Bursa’nın tarihi ve kültürel değerlerini öne çıkaran “Bursa Günlüğü Dergisi” bulunmaktadır. Tasarruf tedbirleri Genelgesi doğrultusunda Şehir Postası Gazetesi iki ayda bir ve basım sayısı 425.000’den 325.000’ne düşürülerek, Bursa Günlüğü Dergisi ise 2020 yılından itibaren 60.000’den 30.000’e düşürülerek yayınlanmaya devam edildiği belirtilmiştir. Diğer yandan Şehir Postası Gazetesi’nin dağıtımı ve Bursa Günlüğü Dergisi’nin basımı doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirilen hizmet alımı ile yapılmaktadır. 

Kamu İdaresi cevabında, Tasarruf Tedbirleri Genelgesi doğrultusunda basını izleme ile ilgili birimler için gazete alımlarının asgari düzeye düşürüldüğü, Bursa’nın şehir kültürü ve tarihine katkı sağlamak amacıyla hazırlanan Bursa Günlüğü dergisinin içeriğinde belediyenin faaliyetlerinin tanıtımına yönelik herhangi bir çalışma bulunmadığı, Tasarruf Tedbirleri kapsamında izah edilen tanıtım faaliyetleri maddesinde değerlendirilmemesi gerektiği, Şehir Postası Gazetesinin Büyükşehir Belediyesi büroları, bağlı şirket ve iştirakleri ile bürolarında dijital okur/yazarlık oranı düşük halka ulaşmak için toplamda 325.000 adet dağıtıldığı belirtilmiştir. 

İdare gazete alımlarının asgari düzeye düşürüldüğünü ifade etmiş ise de Genelge’de kamu kurum ve kuruluşlarının basını izleme birimleri ve kütüphane dokümantasyon merkezleri hariç hiçbir şekilde günlük gazete alımı yapılmayacağı belirtilmiştir. Bursa Günlüğü Dergisi Bursa’nın tarihi ve kültürel değerlerini öne çıkaran bir yayın olmakla birlikte belediyenin faaliyetlerine ve tanıtımına ilişkin reklam içerikli yazılar da yer almaktadır. Genelge'de çok açık bir ifadeyle idare faaliyetlerini tanıtmaya yönelik rapor, kitap, dergi, bülten ve benzeri yayınların basılmayacağı, bu dokümanların hazırlanması ve paylaşımının elektronik ortamda yapılacağı belirtilmiştir. 

Tasarruf Tedbirleri Genelgesi uyarınca günlük gazetelerin sadece basını izleme ile ilgili birimler ve kütüphane için sayılarının azaltılarak alınması, idare faaliyetlerini tanıtmaya yönelik yayınların ise basılmayarak, hazırlanması ve paylaşımlarının elektronik ortamda yapılması gerekmektedir. 

c) Temsil, Tören, Ağırlama ve Tanıtım Giderleri 

Genelge’de uluslararası toplantılar ile millî bayramlar hariç açılış, konferans, seminer, yıl dönümü ve benzeri kutlama ve organizasyonlara ilişkin faaliyetler nedeniyle gezi, kokteyl, yemek ve benzeri davetler düzenlenmeyeceği, hediye verilmeyeceği, 

Mevzuat gerekleri dışında kurum ve kuruluşların tasarrufları altında bulunan kaynaklardan ajanda, takvim, plaket, hatıra, hediye, eşantiyon basım ve dağıtımı türü işler yaptırılmayacağı, 

Kamu kurum ve kuruluşlarınca mevzuattan kaynaklanan zorunluluklar gereği yapılan veya kurum faaliyetleri ile doğrudan ilgili olan tanıtım giderleri hariç olmak üzere basın ve yayın organlarına ilan-reklam verilmeyeceği, 

İfade edilmiştir. 

Bursa Büyükşehir Belediyesi Tasarruf Genelgesi’nin yayım tarihi olan 30 Haziran 2021 tarihinden sonra düzenlenen birçok festival ve organizasyon için hizmet alımı yapmıştır. Örnek olarak; 2021 Yılı 59. Uluslararası Bursa Festivali, 25. Uluslararası Bursa Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Festivali ve 19. Uluslararası Bursa Karagöz Kukla ve Gölge Oyunları Festivali (Sözleşme bedeli: 3.997.200,00 TL), 11. Bursa Uluslararası Fotoğraf Festivali (Sözleşme bedeli: 1.184.755,00), Makedonya ve Kosova’da Düzenlenen Sünnet Şöleni Organizasyonu (240.000,00 TL), Fotoğraf Maratonu Organizasyonu (Tutarı: 111.850,00 TL), Çocuk Şenliği Organizasyonu (Tutarı: 118.250,00), Bandolar Festivali (Tutarı: 115.250,00 TL), Uçurtma Şenliği Organizasyonu (Tutarı: 85.000,00 TL) sayılabilir. 

Yine Genelge’nin yayım tarihinden sonra Kamu İdaresi tarafından hediye olarak verilmek üzere taşınır alımları yapılmıştır. Örnek olarak; sosyal etkinliklerde kullanılmak üzere altın alınması (83.175,00 TL), etkinlik ve törenlerde (nişan, nikah gibi) hediye edilmek üzere türk kahvesi fincan seti satın alınması (57.000,00 TL) ve Stratejik Karar Almada Saha Analiz ve Raporlama Hizmeti işinde vatandaşa verilmek üzere paketi baskılı kahve satın alınması (91.850,00 TL), temsil, ağırlama ve tanıtım kapsamında başkanlık makamına gelen konuklara sunulmak üzere ipek kumaşa baskılı tablo alınması (117.900,00 TL), muhtarlara dağıtılmak üzere 1.200 adet saat alınması (48.000,00 TL) sayılabilir. 

Kamu İdaresi cevabında, festival ve şenliklerle ilgili olarak, Tasarruf Tedbirleri Genelgesinde kısıtlayıcı bir hüküm bulunmadığı, hediye amaçlı yapılan alımların Genelge'de bahsedilen zorunlu haller ifadesi kapsamında yapılan harcamalar olduğu, sünnet şöleni organizasyonunun Genelge kapsamı dışında tutulan “Uluslararası Toplantılar” başlığı altında değerlendirildiği belirtilmiştir. 

Genelge’de konferans, seminer, yıl dönümü ve benzeri kutlama ve organizasyonlara ilişkin faaliyetler nedeniyle gezi, kokteyl, yemek ve benzeri davetler düzenlenmeyeceği çok açık ve net bir şekilde ifade edilmiş olup İdare tarafından düzenlenen festival ve şenliklerin “benzeri kutlama ve organizasyonlar” kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Sünnet Şöleni Organizasyonu ise adındanda anlaşılacağı üzere halkoyunları gösterisi, yemek daveti, çocuklara hediye verilmesi gibi çeşitli faaliyetleri içeren bir organisazyon olup uluslararsı toplantı kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. 

Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nin 10’uncu maddesinde “Yukarıda maddelerde belirtilen giderler dışında kalan ve yapılması belde için de gerekli olan veya mahalli örfi adet ve sosyal yaşantı için de gerekli sayılan etkinlik ve törenler için (nişan, nikah, ölüm gibi) harcama yapılabilir.” denmektedir. Kamu İdaresi Genelge’de bahsedilen “mevzuattan kaynaklanan zorunluluklar” ifadesini bu hükme dayandırarak hediye amaçlı alımları yapıldığını belirtmiş ise de; Yönerge'nin anılan maddesi sayılan harcamaların yapılabileceğini belirtmiş ancak bir zorunluluktan bahsetmemiştir. 

Genelge doğrultusunda yukarıda örnek olarak verilen etkinliklerin hiçbiri uluslararası toplantı ve millî bayram istisnasına girmediği için hizmet alımı kapsamında yapılan faaliyetlerin ve hediye amaçlı taşınır alımlarının Genelge’ye aykırı olduğu; 

Belediyenin, özel gün, hafta ve etkinlikleri (örneğin; Belediyespor Kadın Basketbol Takımı şampiyonluk ilanı, yeni yıl kutlaması, bayram kutlaması vb.) kutlama amaçlı basın ve yayın organlarına çok sayıda ilan verdiği; bu ilanların mevzuattan kaynaklanan zorunluluklar gereği olmadığı gibi kurum faaliyetleri ile de doğrudan ilgilisi bulunmadığı için Genelge’ye aykırı olduğu değerlendirilmiştir. 

Sonuç olarak, kamu kaynaklarının Genelge’de yer alan tasarruf tedbirlerine uyularak kullanılması her kamu kurumu ve görevlisi için bir görev olduğu kadar aynı zamanda bir mecburiyet olarak da değerlendirilmelidir.