Satın alınan bilgisayar yazılımları ve telif haklarının 260 Haklar Hesabı’nda takip edilmesi gerekirken bazılarının 630 Giderler Hesabı kullanılarak doğrudan gider olarak kaydedildiği görülmüştür. 

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 260 Haklar Hesabı’na ilişkin “Hesabın Niteliği” başlıklı 210’uncu maddesinde, haklar hesabının bedeli karşılığı edinilen hukuki tasarruflar ile belirli alanlarda tanınan kullanma ve yararlanma gibi hak ve yetkiler dolayısıyla yapılan ve ekonomik değer taşıyan harcamaların izlenmesi için kullanılacağı hüküm altına alınmıştır.

Mezkur Yönetmelik’in “Hesabın İşleyişi” başlıklı 211’inci maddesinde, bütçeye gider kaydıyla edinilen hakların 260 Haklar Hesabı’na borç ve ödenecek tutarın 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak ile 830 Bütçe Giderleri Hesabı’na borç, 835 Gider Yansıtma Hesabı’na alacak kaydedileceği; satılan hakların, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu farkın 600 Gelirler Hesabı’na alacak, satış bedelinin 100 Kasa Hesabı veya 102 Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, ayrılmış olan amortisman tutarlarının 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı’na, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz farkın 630 Giderler Hesabı’na borç; diğer taraftan satış bedeli 800 Bütçe Gelirleri Hesabı’na alacak, 805 Gelir Yansıtma Hesabı’na borç kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; Kamu İdaresince alınan bilgisayar yazılımlarının 260 Haklar Hesabı ve 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı kullanılmak suretiyle muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.

Yapılan inceleme neticesinde, Kamu İdaresi tarafından satın alınan bilgisayar yazılımları ve fikri hakların 260 Haklar Hesabı’na kaydedilmeksizin 630 Giderler Hesabı’na kaydedilerek giderleştirildiği tespit edilmiştir.

Söz konusu işlemler neticesinde ilgili hesaplar gerçek değerini yansıtmayacağından, mali tablo kullanıcıları idarenin sahip olduğu hakların değerini olması gerekenden daha düşük görecektir.

Kamu İdaresi tarafından haklar kapsamına giren alımların 260 Haklar Hesabı’nda muhasebeleştirilerek yıl sonlarında ayrılacak amortismanların 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı’nda izlenmesi gerekmektedir.