Belediye şirketine ayni sermaye olarak devredilen bazı taşınmazların değer tespitlerinin yapılmadığı ve ilgili taşınmazlarıdan kira sözleşmeleri sona erenlerin belediye şirketi tarafından doğrudan üçüncü kişilere kiraya verildiği görülmüştür.


  1. Belediye’ye ait bazı taşınmazların işletme haklarının 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre değer tespiti yapılmadan ayni sermaye olarak belediye şirketine devredildiği görülmüştür.


    5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 18’inci maddesinin (i) bendinde Belediye Meclisinin bütçe içi işletme ile 6102 sayılı Kanun’a tâbi ortaklıklar kurmaya veya ayrılmaya, sermaye artışına karar vermeye görevli olduğu hüküm altına alınmıştır.

    6102 sayılı Kanun’un 127’nci maddesinde ticaret şirketlerine sermaye olarak konulabilecek unsurlar sayılmış olup maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde “taşınır ve taşınmazların faydalanma ve kullanma hakları” yer almaktadır. Kanun’un anonim şirketlerin düzenlediği dördüncü kısmında yer alan 342’nci maddesinde ise; üzerlerinde sınırlı ayni bir hak, haciz ve tedbir bulunmayan, nakden değerlendirilebilen ve devrolunabilen, fikrî mülkiyet hakları ile sanal ortamlar da dâhil, malvarlığı unsurlarının ayni sermaye olarak konulabileceği hükmü yer almaktadır.

    Anılan Kanun’un 128’inci maddesinde şirketlere konulacak ayni sermayeye bilirkişiler tarafından değer biçileceği, ayni sermayeye konu olacak taşınmazlar için tapuya şerh düşürüleceği, taşınırların ise güvenilir bir kişiye tevdi edileceği hüküm altına alınmıştır. Aynı Kanun’un 343’üncü maddesinde şirketlere konulacak ayınların tespitini şirket merkezinin bulunacağı yerdeki asliye ticaret mahkemesince atanan bilirkişilerce yapılacağı, 131’inci maddesinde ise sermaye olarak konulan ayınlara, bilirkişi tarafından biçilecek değerlerin ilgililerce kabul edilmiş sayılacağı belirtilmiştir.

    Mahalli idareler Muhasebe ve Bütçe Yönetmeliği’nin 181 ve 182’nci maddelerinde, mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakden veya ayni olarak verilen sermaye tutarlarının 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabında muhasebeleştirileceği hüküm altına alınmıştır.

    Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre; Belediye’nin kendi şirketine ayni sermaye olarak işletme haklarını devredebileceği, 6102 sayılı Kanun hükümlerine göre değer tespiti yapılan ayınların belediye bilançosunda kaydedileceği belirtilmiştir.

    Yapılan incelemede, 12.11.2019 tarihinde kurulan, piyasa koşulları çerçevesinde ticari faaliyet göstermeyen ve ödenmiş sermayesi dışında mal varlığı bulunmayan Seydaş Organizasyon İnşaat Gıda San. ve Tic. A.Ş.’nin kuruluşundan kısa bir süre sonra 15.11.2019 tarihli ve 72 numaralı Meclis Kararıyla Belediye’ye hibe edildiği görülmüştür. Şirketin hibe alınmasından sonra ise;


    • 04.12.2019 tarihli ve 76 numaralı Meclis Kararı ile Belediye’nin hüküm ve tasarrufunda bulunan 216 adet reklam alanı (billboard, megalight vb.) ile Gazikent Mahallesi rekreasyon alanı içerisinde bulunan kafeteryanın;

    • 03.02.2020 tarihli ve 7 numaralı Belediye Meclisi Kararıyla da;


    • Irmak Mahallesi 725 sokak no:2, 2309 ada 1 parsel ile 2198 ada 2 parsel arasında kalan kamuya terkli alan üzerindeki Kültür Merkez Binasının,

    • Sevgi Mahallesi Nevvar Salih İşgören Caddesi no:8/3, 1934 ada1 parsel ile 1920 ada 1 parsel arasında kalan kamuya terkli alan üzerindeki binanın,

    • Gazikent Mahallesi Akçay Caddesi no:282/4, 1949 ada 6 parsel ile Akçay Caddesi arasında kalan kamuya terkli alan üzerindeki tesislerin (Kır Düğün Salonu, Kafeterya, Restoran, Büfe, Yüzme Havuzu);

    işletme haklarının bedelsiz olarak 10 yıllık süre ile belediye şirketine ayni sermaye artışıyla devredildiği görülmüştür.

    Bunlara ilave olarak 08.01.2021 tarihli 12 numaralı Meclis Kararı ile Belediye’ye ait bazı spor tesislerinin işletme hakları bedelsiz olarak 10 yıllığına ilgili şirkete ayni sermaye artışıyla devredilerek uygulamaya devam edilmiştir. Yapılan ayni sermaye artışlarına rağmen işletme ve taşınmazların 6102 sayılı Kanun hükümlerine göre değer tespitinin yapılmadığı, taşınmazların tapu kaydına şerh düşülmediği ve ayni sermaye artışlarının 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabında izlenmediği görülmüştür.

    Belediye’nin hüküm ve tasarrufunda bulunan taşınmazların işletme haklarının ayni sermaye artımı yoluyla belediye şirketine devredilmesi işlemlerinin 6102 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda yapılması ve belediye şirketine yapılan ayni sermaye artışının bilançonun ilgili hesabında izlenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

  2. Belediye şirketine ayni sermaye artışıyla devredilen taşınmazlardan kira sözleşmesi sona erenlerin belediye şirketi tarafından ihale yapılmaksızın doğrudan üçüncü kişilere kiraya verildiği görülmüştür.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde belediyelerin satım, kira, trampa ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi işlerinin Kanun’da yazılı


hükümlere göre yürütüleceği düzenlenmiş olup belediye şirketleri bu Kanun kapsamında değildir.

Aynı Kanun’un “İlkeler” başlıklı 2’nci maddesinde ise ihalelerde açıklık ve rekabetin sağlanmasının esas olduğu hüküm altına alınmıştır. 2886 sayılı Kanun’un ilgili hükümlerinden de anlaşılacağı üzere belediyelerin gelir getirici nitelikteki işlerini, açıklık ve rekabet ilkelerini de sağlayacak şekilde 2886 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde ihale yolu ile yapmaları gerekmektedir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun 26’ncı maddesinde büyükşehir belediyelerinin mülkiyeti veya tasarrufundaki bazı işletmelerin belediye şirketlerine, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebileceği, ancak bu yerlerin belediye şirketlerince üçüncü kişilere devri durumunda 2886 sayılı Kanun’a tabi olunacağı hüküm altına alınmış olmasına rağmen 5393 sayılı Belediye Kanunu’na tabi belediyeler için böyle bir düzenleme yapılmamıştır.

Yapılan incelemede, bahsi geçen meclis kararlarıyla belediye şirketine ayni sermaye olarak konulan işletme ve taşınmazların devam eden kira sözleşmelerinin belediye şirketine devredildiği, kira sözleşmeleri biten taşınmazların ise belediye şirketi tarafından işletilmeyip üçüncü kişilere ihale yapılmaksızın doğrudan kiraya verildiği görülmüştür.

Sonuç olarak, ilgili işletme ve taşınmazların belediye şirketi tarafından işletilmeyip üçüncü kişilere ihale yapılmaksızın kiraya verilmesi 2886 sayılı Kanun’un devre dışı bırakılmasına neden olacaktır. Dolayısıyla devredilen taşınmazların doğrudan belediye şirketi tarafından işletilmesinin ya da 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre Belediye tarafından kiraya verilmesinin isabetli olacağı değerlendirilmektedir.


Kararla ilgili sorunuz mu var?