Yapım işlerinde işin fen ve sanat kurallarına uygun olarak ve işin gerektirdiği tekniklere göre yapılmasını sağlamak üzere mimar, inşaat mühendisi, makine mühendisi, elektrik mühendisi, tekniker, teknisyen vb. personeller çalıştırılması öngörülebilir.
İdarelerin yapım işi kapsamında çalışmasını istedikleri teknik personele ilişkin mevzuat hükümleri Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşme’nin 23’üncü maddesi, Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 19’uncu maddesi ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 48’inci maddesinde yer almaktadır.
Yapım işi kapsamında çalıştırılacak teknik personellere ilişkin bilgiler Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşme’nin “Teknik personel, makine, teçhizat ve ekipman bulundurulması” başlıklı 23’üncü maddesinde belirtilecektir. Çalıştırılacak teknik personelin “Adeti, Pozisyonu, Mesleki Unvanı ve Mesleki Özellikleri” ve idareye süresinde bildirilmediği veya iş programına göre iş başında bulundurulmadığı takdirde mesleki unvanı için kesilecek cezaya ilişkin hükümlere bu maddede yer verilecektir.
Teknik personel bildirimine ilişkin aykırılıklar için uygulanacak ceza, işin özelliği ve önemi dikkate alınarak personelin mesleki unvanına göre caydırıcı olacak şekilde belirlenmelidir. Ancak Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşmenin 23’üncü maddesinde ceza tutarı açık bir şekilde belirtilmezse idare tarafından ceza uygulanması mümkün değildir. Ancak Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 19’uncu maddesinin sekizinci fıkrasında yer alan “İdare öngörülen teknik personel iş başına getirilene kadar, herhangi bir ihtara gerek kalmaksızın işi durdurabilir” hükmü uyarınca idare tarafından iş durdurabilir ve bu süre iş süresinden sayılır.
Ayrıca Tip Sözleşmenin 23’üncü maddesinde “Teknik personelin idareye bildirilmesi ve iş yerinde bulundurulmasıyla ilgili hususlarda Yapım İşleri Genel Şartnamesinde yer alan hükümlerin uygulanacağı” belirtilmiş olup bu hüküm doğrultusunda Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 19’uncu maddesindeki hükümler önem arz etmektedir.
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İşin yürütülmesi için gerekli personel ve araçlar” başlıklı 19’uncu maddesinde;
“(6) (Değişik fıkra: 08.08.2019-30856 R.G./25. md., yürürlük: 18.08.2019) Yüklenici, sözleşmesine göre işyerinde bulundurulması istenen teknik personelin isimleri ile belgelerini (diploma, meslek odası kayıt belgesi, noterden alınan taahhütname) Teknik Personel Bildirimi ile birlikte yer tesliminin yapıldığı tarihten itibaren on gün içerisinde İdareye sunmak zorundadır. İdare, bu personel hakkında gerekli incelemeyi yaptıktan sonra kabul edip etmediğini on gün içinde Yükleniciye bildirir. İdare tarafından bu süre içerisinde herhangi bir bildirim yapılmadığı takdirde Teknik Personel Bildirimindeki teknik personel kabul edilmiş sayılır. Teknik personele ait bilgi ve belgelerden herhangi birinin idareye süresinde sunulmaması halinde, söz konusu personelin iş başında bulundurulmadığı kabul edilerek, verilen sürenin bitiminden sonra başlamak üzere usulüne uygun olarak bildirilmeyen her bir teknik personel için sözleşmesinde öngörülen günlük cezalar uygulanır.” hükmü yer almaktadır.
Madde hükmüne göre teknik personel bildirimi yer teslimi tarihinden itibaren 10 gün içerisinde yapılmalıdır. Teknik personelin isimleri ile personele ait diploma, meslek odası kayıt belgesi ve noterden alınan taahhütname eksiksiz olarak idareye bir dilekçe ile sunulmalıdır. Belgelerden birinin eksik olması halinde personelin iş başında bulundurulmadığının kabulü ile sözleşmede öngörülen cezalar uygulanacaktır. Yüklenici sözleşmede belirtilen özellikleri taşıyan teknik personeli idareye bildirmesi ve çalıştırması gerekmektedir. Sözleşmedeki şartları taşımayan teknik personel çalıştırılması halinde yüklenici, teknik personelin iş başında bulunmadığının kabulü ile cezai uygulaması ile karşılaşabilecektir.
Burada önemli olan husus ceza ile karşı karşıya kalınmaması için teknik personelin süresi içerisinde ve belgelerin eksiksiz olarak tarihli bir dilekçe ile idareye bildiriminin sağlanmasıdır. Teknik personele ilişkin idareye sunulan belgelerden herhangi birinin eksik olduğu ve bu durumun da gözden kaçtığı durumda, teknik personel bildirimi kabul edilmiş olsa dahi işin devamı sırasında yapılacak incelemelerde belgenin eksikliği nedeniyle ceza müeyyidesi uygulanabileceği hususuna dikkat edilmesi gereklidir. Ayrıca teknik personelin bildirimine ait belgeler idareye sunulduğu tarih itibariyle geçerliliğini koruması gerekmektedir. Hakkında idareye bildirildiği tarihte geçerli olmayan bir belge sunulan teknik personelin idare tarafından kabul edilmemesi gerekmektedir.
Teknik personel bildirimine ait sürenin başlangıç ve bitiş tarihleri önem arz etmektedir. Aksi halde süresi içerisinde bildirilmeyen teknik personeller için bildirimin geç yapıldığı her gün için ceza uygulanması gereklidir. Teknik personel bildirimine ait sürenin başlangıcı yer teslimi tarihinden bir sonraki günden itibaren başlamakta ve 10’uncu günün akşamında sonlanmaktadır. Örneğin 5 Mayıs’ta yer teslimi yapılması halinde, 15 Mayıs tarihine kadar teknik personel bildiriminin belgeleri ile birlikte yapılması gerekmektedir.
İdareye sunulan teknik personeller için on gün içerisinde idarece herhangi bir bildirim yapılmadığı takdirde yüklenici tarafından bildirilen teknik personeller kabul edilmiş sayılır.
“(7) (Değişik fıkra: 08.08.2019-30856 R.G./25. md., yürürlük: 18.08.2019) Yüklenici tarafından bildirilen teknik personelin İdare tarafından kabul edilmemesi, idare tarafından önceden kabul edilmiş personelin değiştirilmesinin talep edilmesi ya da teknik personelin işten ayrılması hallerinde, söz konusu teknik personel yerine yeni bir teknik personel bildirilmesi için Yükleniciye on gün süre verilir. Yüklenicinin bu süre içerisinde yeni teknik personele ait bilgi ve belgelerden herhangi birini idareye sunmaması halinde, verilen sürenin bitiminden sonra başlamak üzere usulüne uygun olarak bildirilmeyen her bir teknik personel için sözleşmesinde öngörülen günlük cezalar uygulanır.”
Teknik personelin İdare tarafından kabul edilmemesi, idare tarafından önceden kabul edilmiş personelin değiştirilmesinin talep edilmesi ya da teknik personelin işten ayrılması hallerinde, söz konusu teknik personel yerine yeni bir teknik personel bildirilmesi için idare tarafından yükleniciye yapılacak tebliğ tarihini takip eden günden başlamak üzere 10 gün içerisinde belgeleri ile birlikte teknik personel bildirimi idareye yapılacak olup aksi halde sözleşmede öngörülen günlük ceza uygulanacaktır.
“(8) (Ek: RG-16/7/2011-27996) İş programına göre iş yerinde bulundurulması istenen teknik personelin iş başında bulundurulmaması durumunda İdare öngörülen teknik personel iş başına getirilene kadar, herhangi bir ihtara gerek kalmaksızın işi durdurabilir. Bu personelden, işin teknik ve idari denetimini yapmakla görevli olanlar, zorunlu hallerde ve yerine yine aynı niteliklere sahip olduğu İdarece kabul edilmiş vekil bırakarak; diğerleri ise, hastalık, İdarenin yazılı onayı ile yıllık izin kullanılması veya işle ilgili seyahat yapılması gibi sebeplerle işyerinden ayrılabilirler.”
Madde hükmünden açıkça anlaşıldığı üzere Yüklenici sözleşme kapsamında istenilen teknik personelleri iş programına göre iş yerinde bulundurmak zorunda olup teknik personelin tamamının işin başlangıcından sonuna kadar iş yerinde devamlı olarak bulundurulma zorunluluğu bulunmamaktadır. Bunun dışında teknik personeller vekil bırakmak, hastalık, yıllık izin vb. gibi durumlarda işyerinden ayrılabileceklerdir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sözleşmenin yürütülmesinde çalıştırılacak teknik personel” başlıklı 48’inci maddesinde;
“48.1. İhale konusu işte çalıştırılması öngörülen teknik personelin nitelik ve sayısının sözleşme tasarısında belirtilmesi gerekmektedir. Ancak, Uygulama Yönetmeliğinin “İstenecek belgeler” başlıklı 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan “Aday veya isteklilerden ihale ve ön yeterliğe katılım için taahhütname istenemez” hükmü gereğince aday veya isteklilerden söz konusu teknik personele ilişkin taahhütname istenmeyecektir. İhale üzerinde kalan isteklinin, teknik personelin idarece öngörülen nitelik ve sayıda olduğuna dair belgeleri, (Değişik ibare: 08.08.2019-30856 R.G./2. md., yürürlük: 18.08.2019) Yapım İşleri Genel Şartnamesinde yer alan süreler içinde idareye sunması gerekmektedir.”
Teknik personel bildirimi sözleşme imzalandıktan ve yer teslimi yapılmasına müteakip gerçekleştirilmesi gereken bir husus olup yeterlilik kriteri değildir. Üstüne ihale bırakılan yüklenici tarafından mevzuat hükümleri doğrultusunda gerçekleştirilir.
“48.2. Yapım işlerine ait tip sözleşmenin “Teknik personel, makine, teçhizat ve ekipman bulundurulması” başlıklı 23 üncü maddesine göre; teknik personelin iş programına göre, işin kendi mesleğine ilişkin kısmının gerçekleştirilmesi sırasında işyerinde bulundurulması gerekmekte olup teknik personelin tamamının işin başlangıcından sonuna kadar iş yerinde devamlı olarak bulundurulma zorunluluğu bulunmamaktadır.”
Yukarıda yer verilen Tebliğ hükümlerine Yapım İşleri Genel Şartnamesinde de yer verilmiş olup daha önce açıklandığı üzere sözleşme kapsamında istenilen teknik personelleri iş programına göre iş yerinde bulundurmak zorunda olup teknik personelin tamamının işin başlangıcından sonuna kadar iş yerinde devamlı olarak bulundurulma zorunluluğu bulunmamaktadır.