Su kaynakları kiralama ihalelerinde rekabetin sağlanmadığı; bu ihalelere işgalci konumundaki firmaların tek başına özel olarak davet edildiği; kiralama süresinin 3 yılla sınırlı olması nedeniyle ihalelere başka firmaların katılmadığı; açık ihale usulünün sözleşme süresinin uzatılması yöntemine dönüştürüldüğü; tek katılımlı ihalelerde kira bedelinin piyasa rayiçlerinin altında olduğu tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 11’inci maddesinde; üst yöneticilerin kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını sağlamaktan sorumlu oldukları ve bu sorumluluklarının gereklerini harcama yetkilileri aracılığıyla yerine getirecekleri belirtilmektedir. Aynı Kanun’un 8’inci maddesinde de; her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanların kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesi ve kullanılmasından sorumlu oldukları hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanun'un 48'inci maddesinin son fıkrasında ise; kamu idarelerine ait malların edinme, kiralama, tahsis, yönetim, kullanma ve elden çıkarma işlemlerinin, verimlilik ve tutumluluk ilkesine göre yapılacağı ve bu ilkeye aykırı eylem ve işlemlerden doğacak zararlardan, malların yönetimi veya kullanılması hususunda yetki verilenlerin sorumlu olduğu vurgulanmıştır.

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Taşınır, Taşınmaz, Kaynak ve Hakların Değerlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in "İhale uygulamalarında temel ilke ve esaslar" başlıklı 4'üncü maddesinde; ihalelerde saydamlığın, rekabetin, eşit

muamelenin ve güvenirliğin sağlanmasının esas olduğuna ilişkin hüküm yer almaktadır. Muğla Su ve Kanalizasyon İdaresi Taşınır, Taşınmaz, Kaynak ve Hakların Değerlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in 4'üncü maddesinde de aynı hükme yer verilmiştir.

Su kaynağı kiralama ihalelerine işgalci konumundaki firmalar tek başına özel olarak davet edilmektedir. Tek başına ihaleye katılan firmalar tahmini kira bedelinin hemen hemen aynısıyla ihaleleri kazanmaktadırlar. Bu şekilde ihalenin sözleşme süresinin uzatılması yöntemine dönüştürüldüğü değerlendirilmektedir. Çünkü sözleşme süresinin 3 yılla sınırlı olması nedeniyle ihalelere su kaynağı tesislerini kurmuş olan firma dışında katılım olmamaktadır. Oysa, Özel İdare döneminde ihaleler 10 yıllık olarak yapılmıştır.

Köyceğiz Çayhisar Aşağıdarı su kaynağı (10lt/sn) kiralama ihalesinde tahmini kira bedeli 2.242.250 TL iken, ilk yıl kira bedeli 2.260.000 TL'dir. Kavaklıdere Kocakuş su kaynağı (3,75/sn) kiralama ihalesinde tahmini kira bedeli 840.850 TL iken, ilk yıl kira bedeli 846.000 TL'dir. Köyceğiz Çayhisar Darıyer su kaynağı (5lt/sn) kiralama ihalesinde tahmini kira bedeli 756.864 TL iken, ilk yıl kira bedeli 770.000 TL'dir. Köyceğiz Yayla İkiztepe 4 adet su kaynağı (5lt/sn) kiralama ihalesinde tahmini kira bedeli 1.131.000 TL iken, ilk yıl kira bedeli 1.145.000 TL'dir.

Köyceğiz Çayhisar Aşağıdarı su kaynağı (10lt/sn), Köyceğiz Çayhisar Darıyer su kaynağı (5lt/sn) ve Köyceğiz Çayhisar Avlanmaz Tepe su kaynağı (5lt/sn), tek başına özel davetle bir ABD firmasına kiralanmıştır. Kurum cevabında, su kaynağı kiralama ihalelerinin 3 yıllık yapılmasında uzun vadeli sözleşmelerle İdarenin taahhüt altına sokulmamasının amaçlandığı belirtiliyorsa da, bunlardan Avlanmaz Tepe su kaynağının kiralama süresi 5 yıl (16.10.2018-17.09.2023), Aşağıdarı su kaynağının ise 4 yıldır.

Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesini ve kullanılmasını sağlama sorumluluğu çerçevesinde; taşınmazlar ile su kaynaklarının kiralanması ihalelerinde saydamlık, rekabet, eşit muamele ve güvenirlik ilkelerine uyulması; kira bedellerinin rekabet ortamında piyasa rayiçlerine uygun olarak oluşmasına îmkan tanınması gerekmektedir.