Karar Künyesi
Bulunması ve Kaçak Yapılarla İlgili Etkin Bir Çalışma Yapılmaması
Belediye sınırları içerisinde 3194 sayılı İmar Kanunu’na göre; hiç ruhsat alınmadan veya mevcut ruhsata aykırı olarak veya ruhsat eki etüt ve projelere ve imar mevzuatına aykırı olarak yapılan birçok aykırılıklar tespit edilmiş ancak bu aykırılıkların önlenmesinde etkili bir çalışma yapılamadığı görülmüştür.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Kullanma izni alınmamış yapılar” başlıklı 31’inci maddesinde:
“İnşaatın bitme günü, kullanma izninin verildiği tarihtir. Kullanma izni verilmeyen ve alınmayan yapılarda izin alınıncaya kadar elektrik, su ve kanalizasyon hizmetlerinden ve tesislerinden faydalandırılmazlar. Ancak, kullanma izni alan bağımsız bölümler bu hizmetlerden istifade ettirilir.”,
“Ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak başlanan yapılar” başlıklı 32’nci maddesinde:
“Bu Kanun hükümlerine göre; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine veya ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılarda projelerine ve ilgili mevzuatına aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. (Ek cümleler:14/2/2020-7221/10 md.) Yapının imar mevzuatına aykırı olduğuna dair bilgi, tapu kayıtlarının beyanlar hanesine kaydedilmek üzere ilgili idaresince tapu dairesine en geç yedi gün içinde yazılı olarak bildirilir. Aykırılığın giderildiğine dair ilgili idaresince tapu dairesine bildirim yapılmadan beyanlar hanesindeki kayıt kaldırılamaz.
Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. (Değişik cümle:14/2/2020-7221/10 md.) Bu tebligatın bir nüshası muhtara bırakılır, bir nüshası da Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne gönderilir.
Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister.
Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir.” denilmektedir<i>.</i>
“İdari müeyyideler” başlıklı 42’nci maddesinde:
“Bu maddede belirtilen ve imar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve hallerin tespit edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde ilgili idare encümenince sorumlular hakkında, üstlenilen her bir sorumluluk için ayrı ayrı olarak bu maddede belirtilen idari müeyyideler uygulanır.
(Değişik cümle:14/2/2020-7221/11 md.) Ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere ve imar mevzuatına aykırı olarak yapılan ya da 27 nci madde kapsamında ruhsat alınmadan yapılabilen yapılardan aynı maddede belirtilen koşullar sağlanmadan yapılanların sahibine, yapı müteahhidine ve aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere, yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, bin Türk lirasından az olmamak üzere, aşağıdaki şekilde hesaplanan idari para cezaları uygulanır:
…” denilmektedir.
Yukarıdaki mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde Belediye tarafından uygulanması gereken iş akışlarını şöyle özetlemek mümkündür:
Ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere ve imar mevzuatına aykırı olarak yapılan uygulamalarla ilgili 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32’nci maddesine göre yapı tatil zaptı tutulur, aykırılık fotoğraflanır.
Yapı tatil zaptı yapının bulunduğu mahalle muhtarına da imzalattırılarak 1 nüshası aykırılık bulunan yapıya asılır ve fotoğraflanır. 1 nüshası muhtara teslim edilir.
Yapı tatil zaptı Tapu Müdürlüğüne, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne üst yazı ile gönderilir.
Yapı tatil zaptının tutulduğu tarih itibari ile 10 gün içerisinde karar alınabilmesi için yazılı olarak Encümene gönderilir.
Alınan Encümen kararı İmar Müdürlüğü veya Yapı Kontrol Müdürlüğüne üst yazı ile gönderilir.
Encümen kararı Müdürlükçe ilgililerine tebliğ edilir.
Tebliğ mazbatası Müdürlüğe ulaştığında 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42’nci maddesine göre hesaplanan para cezasının tahsili için Mali Hizmetler Müdürlüğüne üst yazı ile encümen kararı ve tebliğ mazbatası gönderilir.
Tebliğ mazbatasındaki tebliğ tarihinden itibaren bir ay sonra yapının kontrolüne gidilir. Durum tespit tutanağı tutulur ve fotoğraflanır.
Aykırılık giderildiyse dosya kapatılır. Yasal süre içerisinde aykırılığın düzeltildiğine dair 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42’nci maddesi (ç) bendi uyarınca ilave edilen tutar kadar ceza bedeli toplam ceza bedelinden düşülerek tahsilatının yapılması için Mali Hizmetler Müdürlüğüne üst yazı ile encümen kararı ve durum tespit tutanağı gönderilir. Durum tespit tutanağı Tapu Müdürlüğüne, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne üst yazı ile gönderilir.
Aykırılık giderilmediyse, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42’nci maddesinde belirtilen mevzuat hükümlerine aykırı davranmaktan para cezası alınması, İmar Kanunu’nun 31’inci maddesine göre elektrik ve su hizmetlerinin kesilmesi, 32’nci maddesine göre yıkım kararı alınması ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 184’üncü maddesi gereğince imar kirliliğine neden olma suçundan karar alınabilmesi için konu Encümene yazılı olarak gönderilir.
Alınan Encümen kararı İmar Müdürlüğü veya Yapı Kontrol Müdürlüğüne üst yazı ile gönderilir.
Encümen kararı Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilerek ilgilisi hakkında suç duyurusunda bulunulur.
Para cezasının tahsili için Mali Hizmetler Müdürlüğüne üst yazı ile encümen kararı gönderilir.
Encümen kararı İmar Müdürlüğü veya Yapı Kontrol Müdürlüğünce ilgililerine tebliğ edilir.
Tebliğ mazbatası İmar Müdürlüğü veya Yapı Kontrol Müdürlüğüne ulaştığında yıkım programına alınması için Yıkım Servisine havale edilir.
Yıkım tarihi belirlenir ve ilgilisine yıkım yapılacağı tarih tebliğ yazısı ile gönderilir.
Yıkım yapılacağına dair Fen İşleri Müdürlüğüne, Zabıta Müdürlüğüne, Emniyet Müdürlüğüne, aykırı yapının bulunduğu Mahalle Muhtarlığına, Elektrik ve Su İdarelerine yazı gönderilir.
Yıkım tarihinde yapının kontrolüne gidilir. Yıkım tespit tutanağı tutulur ve fotoğraflanır.
Aykırılık giderildi veya Fen İşleri Müdürlüğü tarafından yıkım yapıldı ise; dosya kapatılır.
Yıkım yapılamadı ise; konut dokunulmazlığı nedeniyle içeri girilemediğinden ilgili mahkemelerden mahale giriş kararı alınması için Hukuk İşleri Müdürlüğüne yazılır.
Yukarıda özetlenen süreçlerin Antalya Konyaaltı Belediyesinde yıllardır tam olarak yerine getirilmediği görülmüş olup mahallinde fiili olarak denetimler yapılmıştır.
Bu kapsamda kaçak ve/veya ruhsata aykırı olarak yapılan 3 ana konu tespit edilmiştir.
5 Yıldızlı Otellerdeki Aykırılıklar
Şehir merkezinde bulunan 5 yıldızlı bazı otellerde yapılan fiili denetimlerde birçok aykırılık tespit edilmiştir. Bunlar arasında yapı kayıt belgesi olan oteller, tespit edilen aykırılıkları Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne beyan edip gerekli ödemeleri yaparak mevcut durumlarını güncelleyip aykırılıkları düzeltme yoluna gitmiştir. Ancak yapı kayıt belgesi olmayanlar için yasal süreçler başlatılmıştır.
Örneğin; Konyaaltı Belediyesi sınırları içerisindeki 5699 ada, 1 parsel sayılı taşınmazda bulunan 5 yıldızlı bir otelde, ruhsat eki mimari projesine aykırı imalatlar ile ilgili 21.08.2023 tarih - 3815 sayılı Konyaaltı Belediye Başkanlığı yazısı gereği dosyasında ve mahallinde yapılan kontroller sonucunda ruhsat eki mimari projesine aykırı olarak toplamda 13.626 m² aykırı imalat bulunduğu tespit edilmiştir.
Bu aykırılığın 10.425 m²’lik kısmının ise iskan öncesi ve otel inşaatı sırasında aksların büyütülmesi ve kat yüksekliğinin artırılması sonucu bina hacminin arttırılarak betonarme kısımda fazla imalat yapılması sonucu elde edildiği görülmüştür. Oysa inşaat yapım sırasında sorumluluk; ruhsat eki mimari projesine aykırı betonarme imalatlarına ilişkin denetim ve kontrol görevi ile genel iskan belgesi, yapı kullanma izin belgesi düzenlemek ve onaylamak Belediyeye ait iken, bu yapının ruhsat eki projelerine uygun olarak kısmen veya tamamen bitirildiğine dair ilgili idareye rapor vermek ise bu yapının yapı denetim firmasına aittir.
Belediye cevabında;
Belediye Yapı Kontrol Ekiplerince 31.08.2023 tarihinde Yapı Tatil Zaptı düzenlenmiş olduğunu; 13.09.2023 tarih ve 418 sayılı Encüme Kararı ile İmar Kanunu’nun 42’nci maddesi uyarınca idari para cezası verildiğini; mahalinde 06.11.2023 tarihinde yapılan ikinci kontrolde kaçak yapının imara uygun hale getirilmediğinin tespit edildiğini; 19.10.2023 tarih ve 1766- 5229-9548 sayılı yazı ile Konyaaltı Tapu Müdürlüğüne kaçak yapının bulunduğu taşınmaza şerh konulması için yazı yazıldığını; 19.10.2023 tarih ve 1765-5228-9547 sayılı yazı ile Encümen Kararı'nın Antalya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne bildirildiğini; 08.11.2023 tarih ve 604 sayılı Belediye Encümeni Kararı ile bahse konu kaçak yapıların yıkımına karar verildiğini; ayrıca 07.11.2023 tarih ve 1956-5695 sayılı yazı ile TCK’nin ilgili maddeleri uyarınca Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunularak, hukuki işlem başlatılması hususunda Hukuk İşleri Müdürlüğüne bilgi verildiğini; 04.11.2023 tarihinde 13.09.2023 tarih ve 418 sayılı Encümen Kararı ile 3194 Sayılı İmar Kanunu'nun 42’nci maddesi uyarınca verilen idari para cezasının tahakkuk işleminin yapıldığını; 17.01.2024 tarihinde de 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 32’nci maddesi uyarınca 08.11.2023 tarih ve 604 sayılı Belediye Encümeni Kararı'na konu idari para cezasının tahakkuk işleminin yapıldığını; bunun üzerine Antalya 2. İdare Mahkemesi E.2023/1557 sayılı dosyası ile 20.09.2023 tarih ve 418 sayılı Encümen Kararı'na itiraz davası açılmış olduğunu ancak henüz karara bağlanmadığını belirtmiştir.
Denetim sırasında yapılan bu tespit sonrası Belediye, 13.09.2023 tarihli ve 418 sayılı Encümen Kararı ile 102.492.313,48 TL idari para cezası kesilip ilgilisine tebliğ edilmiş ve yasal süreçler başlatılmıştır.
Tarla Vasfında Olup İmarsız Alanlara Yapılan Havuzlu Villalar, Düğün Salonları, Depolar gibi Betonarme ve Sabit Yapılar
Konyaaltı Belediyesi sınırları içerisinde tarla vasfında olup imarsız olan bazı mahallelerde örneklem yoluyla seçilen 13 adet yerde yerinde yapılan denetimler sırasında; tek veya iki katılı havuzlu villalar (hatta bunlardan bazılarının malikane vasfında olduğu görülmüş) ile düğün salonları, depolar ve daha birçok kaçak yapı yapıldığı ancak bunlara ilişkin yukarıda özetlenen süreçlerin İdare tarafından yerine getirilmediği tespit edilmiştir.
Belediye cevabında;
3194 Sayılı İmar Kanunu'nun 32. ve 42. maddeleri uyarınca idari işlem yapıldığını; idari işlemlerin ilgililerine tebliğ edildiğini; yasal süre içerisinde idari para cezalarının tahakkuk ettirildiğini, ilgili yerlerin yıkım ihalesi kapsamına dahil edildiğini; ilgili yasa ve yönetmelikler çerçevesinde iş ve işlemleri devam etmekte olduğunu ifade etmiştir.
Şehir Merkezinde Yer Alan Kafeterya ve Restoranların Yapmış Oldukları Gölgelik ve Çardaklarla Elde Edilen Kapalı Alanlar
Konyaaltı Belediyesi sınırları içerisinde bulunan zemin kat iş yerlerinin, ön ve yan bahçelere gölgelik yapılmasına dair 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı’nda yer alan tanımlara aykırı olarak mevcudun çok üzerinde kapalı alan elde edildiği ve bu durumun bu işyeri sahiplerine veya kiracılarına haksız alan ve kazanç sağladığı tespit edilmiştir. Örneğin 100 m²’lik bir dükkanın ön ve yan tarafları tamamen kapatılarak 300 m²’lik ekstra bir kapalı alan daha elde edilmiştir.
Konyaaltı Belediye Meclisinin 03.05.2018 gün ve 49 sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı’nda:
“Ön bahçeli nizam yapı adalarındaki zemin kat iş yerlerinin, ön ve yan bahçelere gölgelik yapılması şartları: gölgeliklerde üst kısımda açılır kapanabilir sistem yapılabilir. Gölgelikler araç ve yaya giriş çıkışını engellemeyecek şekilde ön ve yan parsel sınırları içinde yapılabilir. Yapılacak gölgelikler kesinlikle betonarme olamaz. Destek aldığı kolonlar kesiti 20 cm x 20 cm’yi aşmayan ahşap, çelik, alüminyum veya demir doğramalardan, sökülebilir, takılabilir tarzda yapılacaktır. Gölgelikler kent estetiğine ve iklim koşullarına uygun şekilde tasarlanmalı, her türlü güvenlik tedbiri alınmalıdır. 634 Sayılı kanun hükümlerine uyulmak kaydıyla yapı ruhsatına tabi olmayıp Etüd Proje Müdürlüğünden izin alınmadan gölgelik yapılmayacaktır.”
Denilmek üzere gölgelik yapma şartları açıkça belirtilmiştir. Buna göre; gölgeliklerin araç ve yaya giriş çıkışını engellememesi, betonarme olmaması, destek kolonlarının 20 cm x 20 cm’yi aşmayan ahşap, çelik, alüminyum veya demir doğramalardan, sökülebilir, takılabilir tarzda olması ayrıca gölgelik yapılmadan önce Belediyenin Etüd Proje Müdürlüğünden izin alınması gerekmektedir.
Ancak fiili durumda 2015 yılından 2023 yılı denetimlerin yapıldığı döneme kadar Etüd Proje Müdürlüğünden herhangi bir izin alınmadığı gibi mevcut yapıların çoğunun plan notlarındaki tanımlara uymadığı görülmüştür.
Örneklem yöntemiyle yerinde yapılan denetim ve kontrollerde, 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı’na aykırı bazı işyeri ve aykırılıkları tespit edilerek yasal süreçler başlatılmış ve bunlara ilişkin tespitler encümene havale edilerek Belediye tarafından idari para cezaları kesilmiştir.
Belediye cevabında;
3194 Sayılı İmar Kanunu'nun 42'nci ve 32'nci maddeleri uyarınca idari işlem yapılan toplam 33 adet bağımsız bölüme (dükkan) Konyaaltı Belediyesinin 10.10.2023 gün ve 136 sayılı Meclis Kararı ile Antalya Büyükşehir Belediyesinin 22.11.2023 gün ve 963 sayılı Meclis Kararı'yla onaylanan 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı hükümleri uyarınca; kış bahçesi/gölgelik izni alındığını; 7 adet bağımsız bölüm için 3194 Sayılı İmar Kanunu'nun 32'nci ve 42'nci maddeleri uyarınca idari işlem yapıldığını ve idari işlemlerin ilgililerine tebliğ edildiğini; yasal süre içerisinde idari para cezalarının tahakkuk ettirildiğini, ilgili yerlerin yıkım ihalesi kapsamına dahil edildiğini; ilgili yasa ve yönetmelikler çerçevesinde iş ve işlemleri devam etmekte olduğunu; 1 adet bağımsız bölümün ilgilisi tarafından düzeltildiğinin yıkım tutanağı ile tespit edildiğini; 1 adet bağımsız bölüm için tespit edilen imara aykırılıkların 04.10.2023 tarih ve 89 sayılı yapı ruhsatı alınarak aykırılıkların giderildiğini; 1 adet bağımsız bölüm için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünün 02.1.2023 tarih ve 7532110 sayılı yazısı ile yapı kayıt belgesinin aktif hale geltirilerek bahse konu yere yapılan idari işlemlerin Belediye Encümenin 01.11.2023 tarih ve 594 sayılı Kararı ile iptal edildiğini ifade etmiştir.
Yukarıda bahsi geçen 3 ana konuyu oluşturan toplam 54 adet yer için 140.000.000 TL’nin üzerinde Encümen Kararı ile idari para cezası kesilmiştir. Ancak Belediye tarafından süreçlerin düzgün ilerleyip ilerlemediği kontrol edilmelidir.