Büyükşehir Belediyesince ihale edilmiş olup Şirket yükleniminde bulunan iş kapsamında alt yükleniciye yeni birim fiyat yapmak suretiyle yaptırılan iş kalemleri için mevzuatın öngördüğü rayiçler dikkate alınmadan daha yüksek tutarda ödeme yapıldığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde; belediyeler ile bunlara bağlı; döner sermayeli kuruluşlar, birlikler ile bunların doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları her çeşit kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketlerin kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalelerinin bu Kanun hükümlerine göre yürütüleceği belirtilmiştir.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 2’nci maddesinde ise bu Kanunun, Kamu İhale Kanunu'na tabi kurum ve kuruluşlar tarafından söz konusu Kanun hükümlerine göre yapılan ihaleler sonucunda düzenlenen sözleşmeleri kapsadığı belirtilmiştir.

Yukarıda yer alan hükümlere göre belediye şirketlerinin yapım işlerini herhangi bir sınırlamaya bağlı olmaksızın 4734 sayılı Kanun'a göre ihale etmeleri ve 4735 sayılı Kanun hükümlerine göre düzenlenecek sözleşmelerle yürütmeleri gerekmektedir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının tespiti” başlıklı 22’nci maddesinin üçüncü fıkrasında;

“İş kalemi veya iş grubunun niteliğine uygun olarak yukarıdaki analizlere, kaynakların verimli kullanılması gözetilerek aşağıdaki rayiçlerden biri, birkaçı veya tamamı uygulanabilir:

1. Varsa yüklenicinin teklifinin ekinde idareye verdiği teklif rayiçler

2. İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler

3. İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar

ç) İdarece kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçleri” denilmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden sözleşme eki teklif birim fiyat listelerinde olmayan ve uygulama sırasında yapılmasına ihtiyaç duyulan yeni iş kalemlerinin bedellerinin tespiti için iş kalemlerinin niteliğine göre yine aynı maddenin ikinci fıkrası uyarınca oluşturulacak analizlere; kaynakların verimli kullanılması ilkesi gözetilerek 3’üncü fıkrada belirtilen rayiçlerden herhangi birinin uygulanabileceği anlaşılmaktadır.

Büyükşehir Belediyesi tarafından ihalesi gerçekleştirilen ve Şirket yükleniminde bulunan, 2020/575850 ihale kayıt numaralı “Eski Yimpaş Binası 1. Etap Tadilat ve Güçlendirme Yapım İşi”nin, ihale dosyasında ve sözleşme ekinde yer alan birim fiyat teklif cetvelindeki işlerin tamamının alt yükleniciye yaptırılması için 06.01.2021 tarihinde 4734 sayılı Kanuna göre ihale yapılmadan Şirket ile alt yüklenici arasında sözleşme imzalanmıştır.

Büyükşehir Belediyesi tarafından 17.06.2021 tarihli Gerekçe Raporu ile işin bünyesinde bulunan güçlendirme imalatlarında değişiklik yapılması gerektiği rapor edilmiş olup 26.10.2021 tarihinde ise proje değişikliği onaylanarak işin kapsamıa 2 yeni iş kalemi eklenmiştir.

Yapılan incelemede; Şirket yükleniminde bulunan yapım işinde proje değişikliği sonucu ortaya çıkan yeni imalat kalemleri için daha düşük rayiçler bulunmasına rağmen anlaşma safhasında kaynakların verimli kullanılması ilkesi gözetilmeden Malatya Ticaret ve Sanayi Odasından daha yüksek rayiç fiyat alındığı; dolayısıyla söz konusu imalat kalemleri için daha yüksek tutarda ödeme yapıldığı; Büyükşehir Belediyesi tarafından da bu durumun denetimler esnasında fark edildiği ve yeni imalat kalemleri için yapılan yeni birim fiyatların Belediye tarafından 2022 yılı içerisinde mevzuata uygun olarak düzeltildiği tespit edilmiştir.

Bunun yanında iş kapsamında Şirket tarafından mevzuatın öngördüğü rayiçler dikkate alınmadan alt yükleniciye, söz konusu imalat kalemleri için Belediyeden hakediş kapsamında tahsil edilecek tutardan daha yüksek tutarda ödeme yapıldığı görülmüştür.

Şirket tarafından bulguya verilen cevapta tespit edilen fiyat farkları tutarının ilgili firmadan mahsup edildiğini belirtilse de bulgu konusu husus firmaya fazla fiyat farkı verilmesi değil yeni birim fiyatların mevzuata aykırı olarak belirlenmesidir.

Şirket tarafından yapım işlerinin, 4734 sayılı Kanun’da sayılan ihale yöntemleri ile ihale edilmesi ve bu işlerin 4735 sayılı Kanun kapsamında düzenlenecek sözleşmelerle ikincil mevzuat da dikkate alınarak yürütülmesi gerekmektedir.