Otopark Yönetmeliği gereği otopark ihtiyacını kendi parselinden karşılamayan yapılara ilişkin olarak tahsil edilmesi gereken otopark bedellerinin tahakkuk ve tahsilatının yapılmadığı görülmüştür.

7261 sayılı Türkiye Çevre Ajansının Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nda bazı değişiklikler

yapılmış olup 5216 sayılı Kanun’un 7’nci maddesinde yapılan değişiklikle birlikte, büyükşehir ilçe belediyelerine bölge otoparkı yapma görevi verilmiştir.

Aynı Kanun’un 27’nci maddesinde yapılan değişiklik ile ; büyükşehir ilçe belediyeleri, imar mevzuatı uyarınca otoparkla ilgili olarak elde ettikleri gelirleri beş yıllık imar programına göre hazırlanan kamulaştırma projesi karşılığında bölge otoparkı için gerekli arsa alımları ile inşasında kullanılacağı ve başka amaçla kullanılamayacağı belirtilmiştir.

22.02.2018 tarih ve 30340 sayılı Otopark Yönetmeliği’nin “Yapı ruhsatı ve kullanma izinlerinin verilmesi” başlıklı 10’uncu maddesinde; yapılacak yapılara Yönetmelik’te belirtilen esaslara göre otopark yerleri ayrılmadan yapı ruhsatı verilmeyeceği ve söz konusu otoparklar inşa edilip hazır hale getirilmeden de yapı kullanma izninin verilmeyeceği ifade edilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in “Otopark bedelinin tahakkuk ve tahsili” başlıklı 12’nci maddesinde; otopark bedellerinin tahakkuk ve tahsil esaslarının bu Yönetmelik hükümleri dikkate alınarak ilgili idareler tarafından belirleneceği, otopark bedellerinin kamu bankalarından herhangi birinde açılacak otopark hesabına yatırılacağı ve yasalarda öngörülen faiz oranının uygulanacağı; idarelerce bedel alınmış olan parseller için bölge otoparklarının, ruhsat tarihinden itibaren en geç üç yıl içinde tamamlanmak zorunda olduğu belirtilmiştir.

Anılan Yönetmelik’in “Otopark hesabından yapılacak harcamalar” başlıklı 13’üncü maddesinde ise otopark hesabında toplanan meblağın, bölge ve genel otopark tesisi dışında başka bir amaçla kullanılamayacağı ifade edilmiştir.

Bu düzenlemelere göre; otopark bedellerinin kamu bankalarından herhangi birinde açılacak otopark hesabına yatırılması, bu hesapta toplanan meblağa yasaların öngördüğü faiz oranının uygulanması, bedel alınan parseller için bölge otoparklarının ruhsat tarihinden itibaren üç yıl içinde tamamlanması ve hesaptaki meblağın otopark tesisi dışında başka bir amaçla kullanılmaması gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde; Belediye tarafından yapı ruhsatı verilirken otopark ihtiyacını kendi parselinden karşılamayan yapılara ilişkin olarak tahsil edilecek bedeller için otopark hesabı açılmadığı, ilçe belediyesi tarafından tahsil edilmesi gereken otopark bedellerinin hâlihazırda doğrudan Büyükşehir Belediyesi tarafından tahsil edildiği tespit edilmiştir. Söz konusu husus 2021 yılı Sayıştay Denetim Raporu’nda da bulgu olarak yer almış ancak Belediye tarafından düzeltici bir işlem yapılmamıştır.

Kamu İdaresi cevabında, otopark bedellerinin takip ve tahsilatının hali hazırda Otopark Yönetmeliği ve İzmir Büyükşehir Belediyesi Otopark Yönetmeliği Uygulama Esasları kapsamında yürütüldüğünü, bölge otoparkı yapma görevinin yerine getirilmesi ve otopark bedellerinin takip ve tahsilatının sağlanması için Belediyenin yetkili birimlerinin koordineli çalışması gerektiğini ifade etmiştir.

Sonuç olarak, 5216 sayılı Kanun ve imar mevzuatının büyükşehir ilçe belediyelerine verdiği bölge otoparkı yapma görevinin yerine getirilmesi ve otopark sorununun çözümü amacıyla kullanılabilecek gelirlerde kayıplara neden olunmaması amacıyla otopark gelirlerinin takip, tahakkuk ve tahsilatının sağlanması gerekmektedir.