Karar Künyesi
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavından elde edilen sınav ücreti gelirinin Döner Sermaye İşletmesi bütçesine gelir kaydedildiği tespit edilmiştir.
5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun “Tanımlar” başlıklı 3' ncü maddesinde:
“Münhasıran bu Kanunun uygulanmasında;
(…) i) Kamu geliri; Kanunlarına dayanılarak toplanan vergi, resim, harç, fon kesintisi, pay veya benzeri gelirler, faiz, zam ve ceza gelirleri, taşınır ve taşınmazlardan elde edilen her türlü gelirler ile hizmet karşılığı elde edilen gelirler, borçlanma araçlarının primli satışı suretiyle elde edilen gelirler, sosyal güvenlik primi kesintileri, alınan bağış ve yardımlar ile diğer gelirleri, (…) ifade eder.” Denilerek kamu gelirinin neleri içerdiği açıklanmıştır.
Bu Kanun'un 3' üncü maddesine göre; hizmet karşılığı elde edilen gelirlerin kamu geliri olduğu, aynı Kanuna ekli II sayılı cetvelde yer alan kurum ve kuruluşların özel bütçeli kurumlar
olduğu ve Kanun'un 60/e maddesinde de idare gelirlerini tahakkuk ettirerek tahsil işlemlerini yürütme görevinin mali hizmetler biriminin görevi olduğu belirtilmiştir.
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi yabancı uyruklu öğrencilerinin sınav faaliyetlerinin kamu hizmeti dışında düşünülmesi mümkün olmadığı gibi, bu hizmetler karşılığında adaylardan alınan başvuru ücretinin kamu geliri olarak değerlendirilmemesi de mümkün değildir. Dolayısıyla, söz konusu 19.200,63 TL sınav ücret tutarlarının Kanun'un “Bütçe türleri ve kapsamı” 12' nci maddesi doğrultusunda 5018 sayılı Kanuna ekli (II) sayılı cetvelde gösterilen Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesinin Strateji Daire Başkanlığı bünyesinde idare olunan özel bütçesine “gelir” olarak kaydedilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun “Gelir Kaynakları” başlıklı 55 inci maddesinde:
“Yükseköğretim üst kuruluşları, yükseköğretim kurumları ve bunlara bağlı birimlerin gelir kaynakları:
a-Her yıl bütçeye konulacak ödenekler, b-Kurumlarca yapılacak yardımlar,
Alınacak harç ve ücretler,
Yayın ve satış gelirleri,
Taşınır ve taşınmaz malların gelirleri,
Döner sermaye işletmelerinden elde edilecek kârlar,
Bağışlar, vasiyetler ve diğer gelirlerdir.” denilmektedir.
Madde hükmü incelendiğinde, adaylardan alınan sınav ücretlerinin, yükseköğretim kurumlarının gelir kaynaklarının sıralandığı söz konusu maddenin (c) bendinde belirtilen “alınacak harç ve ücretler” içinde olduğu kolaylıkla anlaşılmaktadır.
Kamu idarelerine kanunlar ile verilmiş kamu görevlerine ilişkin bir faaliyetin döner sermaye faaliyetleri kapsamında ele alınabilmesi için o faaliyetin genel idare esaslarına göre yürütülmesi mümkün olmayan bir nitelikte olması gerekmektedir.
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi yabancı öğrenci sınavı sonucunda alınan ücretler, kamu hizmetinin bedeli olarak alınan ücretlerdir. Yapılan sınav faaliyetini üniversite öğretim elemanları tarafından döner sermaye kapsamında üretilen özel bir hizmet olarak nitelendirmek mümkün değildir. Bu sebeple bu hizmetler üniversiteler açısından bir görev ve kamu hizmeti olduğundan katılımcılardan elde edilen gelirin üniversitenin özel bütçesine aktarılmalıdır.
Kamu idaresi cevabında 19.200,63 TL sınav ücret tutarlarının Döner Sermaye İşletmesi bütçesinden Strateji Geliştirme Daire Başkanlığının ilgili hesabına aktarıldığını belirtmişse de, bu 2021 yılı mali tablolarına yansıyan bulgu konusu hatayı giderici bir işlem değildir.
Sonuç olarak Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavından elde edilen sınav ücreti gelirinin Döner Sermaye İşletmesi vasıtasıyla yapılmasının ve gelirlerinin İşletme bütçesi ve hesabı üzerinden yürütülmesinin mümkün olmadığı düşünülmektedir.