İdarenin mülkiyetinde bulunan bazı taşınmazların; kira bedellerin günün emsal ve rayiç bedellerini yansıtmadığı ve emsallerine göre düşük olduğu görülmüştür.

İdare tarafından bir gayrimenkul değerleme firmasına, kiraya verilen 305 adet taşınmazın 2023 yılı için değerlemesinin yaptırıldığı, yapılan değerleme sonucu toplam 216 taşınmazın kira bedelinin firma tarafından tespit edilen kira bedelinden düşük olduğu, İdare tarafından emsallerine göre düşük olduğu değerlendirilen kira bedelleri için herhangi bir işlem yapılmadığı tespit edilmiştir.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun “Uygulama alanı” başlıklı 339’uncu maddesinde, konut ve çatılı işyeri kiralarına ilişkin hükümlerin kamu kurum ve kuruluşlarının, hangi usul ve esaslar içinde olursa olsun yaptıkları bütün kira sözleşmelerine de uygulanacağı, 344’üncü maddesinin birinci fıkrasında, tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmalarının bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla geçerli olduğu, aynı maddenin üçüncü fıkrasında, taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedelinin, hâkim tarafından tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirleneceği, her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedelinin, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebileceği belirtilmiştir.

Yapılan incelemede ise belediyenin mülkiyetindeki taşınmazların kira bedellerin günün emsal ve rayiç bedellerini yansıtmadığı ve emsallerine göre düşük olduğu buna rağmen yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine uygun olarak kira bedellerinin tekrar belirlenmesi konusunda herhangi bir işlem yapılmadığı tespit edilmiştir. Örnek olarak; ilçenin merkezinde bulunan, sahil parkındaki dolgu alanında yer alan ve 2880 m2 kullanım alanı olan restoranın 2023 yılına ilişkin aylık kira bedelinin 31.650 TL+KDV, aynı yerde yer alan ve 1500 m2 kullanım alanı olan restoranın aylık kira bedelinin 20.858 TL+KDV olduğu, aynı şekilde toplam 7.319,15 m2 arsa üzerine kurulu, üzerinde 22 adet 2 katlı villa tipi evin bulunduğu ve halihazırda otel olarak işletilen taşınmazın aylık kira bedelinin 36.621 TL+KDV olduğu görülmüştür.

Ayrıca İdare tarafından, bir gayrimenkul değerleme firmasına 2023 yılı kira bedellerine yönelik kiradaki toplam 305 adet taşınmazın değerlemesi yaptırılmış olup toplam 216 taşınmazın kira bedelinin firma tarafından tespit edilen kira bedelinden düşük olduğu, firma tarafından tespit edilen kira bedeli ile idare tarafından uygulanan kira bedeli arasındaki farkın yıllık toplam 1.754.673,40 TL olduğu görülmüştür.

Kamu idaresi cevabında, Belediyenin mülkiyetinde olan taşınmazların kira bedellerinin, 6098 sayılı Kanun’un 344’üncü maddesinin üçüncü fıkrası doğrultusunda artırılması uygulamasına başlandığını belirtmiştir. Ancak verilen cevaptan, kira bedellerinin bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranınında artılması uygulamasına başlandığı, bulguda vurgulanan emsallerine ve rayiçlere göre düşük olduğu değerlendirilen kira bedellerinin 6098 sayılı Kanun’un 344’üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca hakim tarafından belirlenmesi uygulamasına ilişkin herhangi bir işlem yapılmadığı anlaşılmıştır.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar çerçevesinde, emsallerine ve rayiçlere göre düşük olduğu değerlendirilen kira bedellerinin 6098 sayılı Kanun’un 344’üncü maddesinin üçüncü fıkrası doğrultusunda artırılmasına yönelik çalışmaların yapılması gerekmektedir.