Kiraya verilen taşınmazlar için 2020 yılının Mart, Nisan ve Mayıs aylarına ilişkin olarak tahakkuk ettirilen kira bedellerinin, COVİD-19 salgını nedeniyle işyerlerinin faaliyetlerinin durdurulduğuna veya faaliyette bulunamadığına ilişkin bir ayrım yapılmaksızın meclis kararı ile silindiği tespit edilmiştir.

16.04.2020 tarih ve 7244 sayılı Yeni Koronavirüs (COVİD-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 1 inci maddesinde büyükşehir belediyeleri, belediyeler, il özel idareleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi oldukları mahalli idare birliklerinin mülkiyetinde veya tasarrufunda olan taşınmazlara ilişkin olarak ilgili mevzuatınca yapılan satış, ecrimisil ve kiralamadan kaynaklanan bedellerin veya tutarların, 19.03.2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken kısımlarının 3 ay ertelenmesine karar verilebileceği, bu hususta belediyelerde meclisin yetkili olduğu ifade edilmiştir. Aynı maddede söz konusu alacakların ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edileceği, bunun yanında faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin ise faaliyette bulunamadığı döneme ilişkin olarak kira bedellerinin tahsil edilmeyeceği belirtilmiştir.

16.03.2020 tarih ve 89780865-153-E-5361 sayılı İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan Genelge ile umuma açık istirahat ve eğlence yerleri olarak faaliyet yürüten ve vatandaşların çok yakın bir mesafede bir arada bulunarak hastalığın bulaşma riskini artıracağı değerlendirilen; tiyatro, sinema, gösteri merkezi, konser salonu, nişan/düğün salonu, çalgılı/müzikli lokanta/kafe, gazino, birahane, taverna, kahvehane, kıraathane, kafeterya, kır bahçesi, nargile salonu, nargile kafe, internet salonu, internet kafe, her türlü oyun

salonları (atari, playstation vb.), her türlü kapalı çocuk oyun alanları (alıveriş merkezleri ve lokanta içindekiler dahil), çay bahçesi, dernek lokalleri, lunapark, yüzme havuzu, hamam, sauna, kaplıca, masaj salonu ve spor merkezlerinin faaliyetleri geçici bir süreliğine durdurulmuştur.

19.03.2020 tarih ve 73304 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan Genelgede ise; belediyelerin mülkiyetinde veya tasarrufunda olup kiraya verdikleri taşınmazlar hakkında faaliyetleri durdurulan işyerleri kullanılamayacağından faaliyetlerin durdurulduğu süre boyunca kira bedeli tahakkuk ettirilmemesi, ayrıca bu süreler kadar sözleşme sürelerinin uzatılması; geçici olarak faaliyetleri durdurulan işyerleri arasında olmamakla birlikte koronavirüs pandemisi sebebiyle ekonomik olarak olumsuz etkilenen işyerlerinin ise kira sözleşmesinden kaynaklanan borçlarının ödenmesinde değişen koşullar göz önüne alınarak alacağın ertelenmesi hususunun ilgili idarelerce değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Belediyelerce kiraya verilmiş olan taşınmazlardan, İçişleri Bakanlığı Genelgesi ile faaliyetleri geçici olarak durdurulan işyerleri olarak kullanılanlara ait kira bedellerinin 7244 sayılı Kanun gereğince faaliyetlerinin durdurulduğu süre boyunca tahsil edilmemesi tabiidir. Ancak faaliyetleri durdurulmadığı halde faaliyette bulunamayan işyerlerinin varlığı halinde; bu işyerleri sahiplerinin başvurusunun olması ve Belediye tarafından ise bu başvurular üzerine faaliyette bulunamadıkları yönündeki bir tespitin yapılması halinde bu durumdaki işyerlerine ait kiralar tahsil edilmeyebilecektir. Diğer taraftan İçişleri Bakanlığı Genelgesinde sayılmayan işyerleri için ise hiçbir şekilde kira iadesi yapılmayacak olup belediye meclisinin alacağı karar doğrultusunda kira alacakları ancak ertelenebilecektir.

Kepez Belediyesinin 2020 yılı içerisinde kira sözleşmesi devam eden taşınmazlarının Mart, Nisan ve Mayıs aylarına ilişkin kira tahakkuklarının, işyerlerinin faaliyette bulunup bulunmadığına ilişkin bir ayrım yapılmaksızın meclis kararı ile silinmiştir. Kiralanan taşınmazların 110 adedinin faaliyetleri durdurulan işyerleri arasında olması sebebiyle kira tahakkuklarının mevzuat çerçevesinde silindiği anlaşılmıştır. Diğer taraftan faaliyetleri durdurulan işyerleri arasında yer almayan toplam 283 adet işyeri için ise mevzuat kapsamına girmemesine ve faaliyetlerini yürütemediklerine ilişkin herhangi bir tespit de bulunmamasına rağmen üç aylık kira tahakkuklarının silindiği görülmüştür.

Tablo 13: 7244 Sayılı Kanun Kapsamı Dâhilinde Bulunmadığı Halde Kira Tahakkukları Silinen İşyerleri

Söz konusu işyerleri incelendiğinde bu yerlerin; benzin istasyonu, banka şubesi, sağlık merkezi, büfe, oto galeri gibi pandemi sürecinde de faaliyetlerine devam eden işyerleri olduğu görülmüştür. Söz konusu 283 adet taşınmazın Mart, Nisan ve Mayıs aylarına ilişkin üç aylık kira alacaklarının doğrudan silinmesi mümkün olmayıp bu taşınmazlara ait kira bedelleri meclis kararı ile sadece ertelenebilecektir.

Belediye tarafından işyerlerinin faaliyetlerine devam edemediklerine ilişkin bir tespit yapılmadan, herhangi bir ayrım olmaksızın taşınmazların kira bedellerinin meclis kararı ile silinmesi mümkün olmayıp mevzuatın öngördüğü şekilde tahakkuk işlemlerinin yapılması gerekmektedir.