Belediyenin “Ortak Sosyal Hizmet Projesi” kapsamında; bütün spor tesislerinin Nilüfer Belediyesi Spor Kulübü Derneği'ne tahsis edildiği ve işletme hakkının verildiği; yapılan protokole göre de, bu spor tesislerinin bütün işletme giderlerinin Belediye tarafından karşılanacağı öngörülmüş olup, bu suretle söz konusu Derneğe bedelsiz taşınmaz tahsis edildiği ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’ndaki sınırlamaya tabi olmaksızın yardımda bulunulduğu anlaşılmıştır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Mal yönetiminde etkililik ve sorumluluk” başlıklı 48’inci maddesinin üçüncü fıkrasında, kamu idarelerine ait malların edinme, kiralama, tahsis, yönetim, kullanma ve elden çıkarma işlemlerinin mevzuatında öngörülen kurallar dâhilinde hizmetin amacına uygun olarak verimlilik ve tutumluluk ilkesine göre yapılması gerektiği, aksi halde doğacak zarardan malların yönetimi veya kullanılması hususunda yetki verilenlerin sorumlu olacakları belirtilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, belediyelerin gerektiğinde, sporu teşvik etmek amacıyla gençlere spor malzemesi vereceği, amatör spor kulüplerine ayni ve nakdî yardım yapacağı ve gerekli desteği sağlayacağı; ikinci fıkrasında ise, sporu teşvik etmek amacıyla yapılacak nakdi yardımın, bir önceki yıl genel bütçe vergi gelirlerinden belediyeler için tahakkuk eden miktarın; büyükşehir belediyeleri için binde yedisini, diğer belediyeler için binde on ikisini geçemeyeceğine ilişkin hükümler yer almaktadır.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 75’inci maddesinin c bendinde; Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebileceği, diğer dernek ve vakıflar ile mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması kaydı ile ortak hizmet projesi gerçekleştirilebileceği hüküm altına alınmıştır.

Aynı maddenin (d) bendine göre ise kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak belediye meclis kararı ile ancak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edebilir.

Bu idarelerin dışında kalan gerçek ve tüzel kişilere, derneklere, sivil toplum kuruluşlarına veya meslek kuruluşlarına süresi ne olursa olsun belediye taşınmazlarının tahsis edilmesi mümkün değildir.

Nilüfer Belediyesi ile Nilüfer Belediye Spor Kulübü Derneği arasında 30.09.2020 tarihinde ortak hizmet projesi kapsamında işbirliği protokolü imzalanmıştır.

Bu protokol; Üçevler Spor Tesisleri, Barış Spor Salonu ve Gençlik Merkezi, Yüzüncüyıl Spor Salonu ve Gençlik Merkezi, Dumlupınar Mah. Halı Saha ve Sos. Tesisi, Yazıcı Parkında Büfe, Kurtuluş Mah. Halı Saha ve Sos. Tesisi, Ataevler Mah. Halı Saha ve Tesisi, Altınşehir Mah. İki Adet Halı Saha ve Sos. Tesisleri, Altınşehir Mah. Açık ve Kapalı Spor Alanları ve Gençlik Merkezi, Yüzüncüyıl Mah. Halı Saha ve Sos. Tesisi, Yolçatı Mah. Halı Saha ve Sosyal Tesisi, Çalı Mah. Halı Saha ve Sosyal Tesisi, Çalı Mah. Kafeterya ve Eski Emniyet Binası, Fethiye Mah. Çamlık Parkında Kafeterya, Fethiye Mahallesinde iki Kahvehane, İhsaniye Mahallesinde Lokal, Yeraltı Otoparkı, Halı Saha ve Sosyal Tesisi, Barış Mahallesi Halı Saha ve Kahvehane, Çamlıca Mah. Halı Saha ve Sosyal Tesisi, Akçalar Mahallesi Halı Saha ve Sosyal tesisi, Akçalar Belediye Hizmet Binasında Bağımsız Bölüm (Z-1), 23 Mahallesinde Kafeterya, Alaattinbey Mahallesi Hobi Bahçesi Sosyal Tesisleri ve Tenis Kortları, Odunluk Halı Sahası, Demirci Halı Sahası, Beşevler Jimnastik Salonu, Çalı Kapalı Yüzme Tesisleri, İbrahim Yazıcı Stadyumu İçinde Kondisyon Salonu, Konak Olimpik Yüzme Tesislerini kapsamaktadır.

Protokole göre, yukarıda adı belirtilen spor tesislerinin elektrik, su, doğalgaz, telefon vb. abonelik ve sarfiyat bedelleri ile bakım, onarım ve tüm giderleri Belediye tarafından karşılanacaktır. Spor tesislerinin işletme hakkı ise, Nilüfer Belediye Spor Kulübü Derneğine verilmiştir. Buna göre, Dernek hizmet verdiği vatandaşlardan ücret tahsil edebilecektir.

Spor tesislerinin bütün işletme giderleri Belediye tarafından karşılanacağı halde, spor tesislerinin işletme hakkının Spor Kulübüne verilmesi, 5393 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesinin ikinci fıkrasındaki sınırlamaya tabi olmaksızın Spor Kulübüne sınırsız yardım yapılması anlamına gelmektedir. Ayrıca, Belediyece, anılan Spor Kulübüne düzenli olarak nakdi yardım da yapılmaktadır. 2020 yılında bu kapsamda toplam 1.323.000,00 TL ödeme yapılmıştır.

5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Bütçelerden yardım yapılması” başlıklı 29’uncu maddesinin birinci fıkrasında kamu kurumlarınca gerçek veya tüzel

kişilere kanuni dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamayacağı, yardımda bulunulamayacağı veya menfaat sağlanamayacağı hüküm altına alınmıştır. Aynı fıkranın ikinci cümlesinde genel yönetim kapsamında yer alan kurumların bütçelerinde öngörülmesi kaydı ile yukarıda yer alan hususa bir istisna getirilmiş ise de 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Belediye Kanunu’nun 75’inci maddesine eklenen ek fıkra ile belediyeler bu kapsamdan çıkarılmış ve dernek ve vakıflara yardım yapmasının veya menfaat sağlanmasının tamamen önüne geçilmiştir.

Ortak hizmet projeleri, isminden de anlaşılacağı üzere ortak olarak gerçekleştirilecek bir hizmet projesinin varlığını gerektirmektedir. Bu durumda ortak hizmet gerçekleştirmeye karar veren ve bu hususta protokol imzalayan tarafların her birinin söz konusu ortak hizmet projesi kapsamında yapacakları hizmetleri maddi veya gayri maddi olarak belirlemeleri ve protokolde yer almasını sağlamaları gerekmektedir. Aksi durumda, ortak yürütülen bir hizmetten veya projeden bahsetmek mümkün olmayacaktır. Nitekim Belediyenin tarafı olduğu ortak hizmet projesi protokolünün bu haliyle bir projenin gerçekleştirilmesinden çok, Belediye tarafından derneğe taşınmaz tahsisi ve yardım yapılması niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır.

İdarece verilen cevapta, söz konusu tahsisin amatör spor kulübüne yapılan ayni yardım ve belediyenin stratejik hedefleri doğrultusunda yapılan ortak hizmet faaliyetlerine ilişkin kullanım izni olduğu belirtilse de, işletme giderlerinin Belediyece karşılanan spor tesislerinin kullanma ve kullandırma hakkının Belediye Spor Kulübüne verilmesi bir hizmet projesi kapsamında ayni yardım değil, taşınmaz tahsisi olduğu değerlendirilmiştir.

İlgili mevzuat ve 02.02.2018 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 16.10.2017 T. 2017/1

E. 5415/1 K. sayılı Sayıştay Genel Kurulu İçtihadı Birleştirme Kararına göre; belediyeler, ancak mahallî müşterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla belediye meclislerinin bu konuya ilişkin alacakları kararla ve sadece mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına taşınmaz tahsis edebileceğinden, Belediyenin kendi Spor Kulübüne ayni yardım niteliğinde taşınmaz tahsisi uygun olmayacaktır.

Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesini ve kullanılmasını sağlama sorumluluğu çerçevesinde, Belediye spor tesislerinin spor kulüplerine taşınmaz tahsis edilmemesi ve işletme giderlerinin karşılanmaması; bu nitelikteki ortak hizmet projesi protokollerinin mevzuata ve kamu yararına uygunluk açısından gözden geçirilmesi gerekmektedir.