Karar Künyesi
Amortismana tabi bazı maddi duran varlıklar için amortisman ayrılmadığı, bazı maddi duran varlıklar için kayıtlı değerinden fazla amortisman ayrıldığı, muhasebe hesaplarında
kayıtlı olmayan varlıklar için birikmiş amortisman hesabının kullanıldığı görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 25 Maddi Duran Varlıklar Hesap Grubuna ilişkin 187’nci maddesinin (ç) bendinde bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılacağı; bu Yönetmelik kapsamındaki kamu idarelerince muhasebe sistemine dahil edilen maddi duran varlıklardan hangilerinin amortismana tabi tutulacağı ve bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranları ile ilgili olarak Maliye Bakanlığınca belirlenen esas ve usullerin uygulanacağı belirtilmiş; “Tutulacak Diğer Defterler” başlıklı 18’inci bölümünün 491’inci maddesinde ise Duran Varlıklar Amortisman Defteri mahalli idareler tarafından tutulacak defterler arasında sayılmıştır.
Maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi için kullanılan 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı da aynı Yönetmelik’in 202’nci ve 203’üncü maddelerinde açıklanmıştır.
Amortisman ve tükenme payı ayrılmasına ilişkin usul ve esaslar ile uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre, yöntem ve oranlarının neler olacağı ise 04.11.2015 tarih ve 29522 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Amortisman ve Tükenme Payları” başlıklı 47 sıra numaralı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği ile belirlenmiş olup Tebliğ’in 9’uncu maddesinde amortismana tabi her bir varlığın Tebliğ eklerinde (Ek-2) yer alan Duran Varlıklar Amortisman Defterine kaydedileceği belirtilmiştir.
Yapılan incelemeler neticesinde aşağıdaki tabloda gösterildiği üzere; maddi duran varlıklar için amortisman ayrılmadığı, kayıtlı değerlerinden fazla amortisman ayırılan taşınırlar ile muhasebe hesaplarında kayıtlı olmadığı halde amortisman ayrılan varlıklar bulunduğu görülmüştür.
Tablo 8: Amortisman Ayrılmayan Duran Varlıklar
Hesap Kodu | Hesap Adı | Kayıtlı Değer TL) | Ayrılan Amortisman (TL) |
251.01.02.00 | Enerji Nakil Hatları | 2.443.393,01 | 0,00 |
251.01.03.00 | Su İsale Hatları | 2.783.645,42 | 0,00 |
251.01.04.00 | Kanalizasyon Hatları | 3.618.939,92 | 0,00 |
251.01.06.01 | Köprüler | 8.972,20 | 0,00 |
251.01.07.00 | Yollar | 16.409.624,32 | 0,00 |
251.01.08.00 | Sulama Kanalları | 95.961,76 | 0,00 |
251.01.09.01 | Su Kuyuları | 26.945,91 | 0,00 |
251.01.17.00 | Mendirekler ve Dalgakıranlar | 70.590,00 | 0,00 |
251.01.20.01 | Meydanlar | 2.089.701,70 | 0,00 |
251.01.20.02 | Parklar ve Yeşil Alanlar | 1.378.771,62 | 0,00 |
251.01.20.04 | Rekreasyon Alanları | 35.402,36 | 0,00 |
251.01.20.06 | Pazar Yeri | 434.518,55 | 0,00 |
251.01.20.08 | Umuma Ait Binalar | 707.381,68 | 0,00 |
251.03.99.00 | Diğer Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri | 64.918,91 | 0,00 |
252.01.01.02.04 | Üniversite, Akademi, Enstitü ve Yüksek Okul Binaları | 2.415.460,01 | 0,00 |
252.01.01.04.13 | Düğün, Tören ve Konferans Salonları | 1.171.150,01 | 0,00 |
255.09.01 | Doğa Sporlarında Kullanılan Demirbaşlar | 76,70 | 0,00 |
Amortisman Ayrılmayan Duran Varlıkların Kayıtlı Değeri | 33.755.454,08 |
Tablo 9: Birikmiş Amortismanlar Hesabındaki Fazla Kayıtlar
Hesap Kodu | Hesap Adı | Kayıtlı Değer (TL) | Ayrılan Amortisman (TL) | Fark |
251.02.01.00. | Boru Hatları | 1.742,00 | 650.000,00 | 648.258,00 |
252.03.99 | Diğer Binalar | 241.900,00 | 404.782,80 | 162.882,80 |
252.01.01.01.01 | Hizmet Binaları | 0,00 | 4.772.762,08 | 4.772.762,08 |
252.01.01.03.02 | Sağlık Ocakları | 0,00 | 12.600,00 | 12.600,00 |
252.01.01.04.06 | Kurs Merkezleri | 0,00 | 1.293,60 | 1.293,60 |
252.01.01.04.07 | Kütüphaneler | 0,00 | 26.300,00 | 26.300,00 |
252.01.01.07.01 | Kamu Konutları | 0,00 | 796.868,00 | 796.868,00 |
252.01.01.09.01 | Alışveriş ve İş Merkezleri | 0,00 | 759.000,00 | 759.000,00 |
252.01.01.09.05 | Dükkan ve İşyeri | 0,00 | 14.074,00 | 14.074,00 |
252.01.01.09.99 | Diğer | 0,00 | 14.014,00 | 14.014,00 |
252.01.01.10.99 | Diğer | 0,00 | 5.790,00 | 5.790,00 |
253.01.99 | Diğer Tesis ve Sistemler | 0,00 | 397,14 | 397,14 |
253.02.09 | Ayırma, Sınıflandırma Makineleri | 4.947,00 | 6.422,00 | 1.475,00 |
253.02.10 | Matbaacılıkta Kullanılan Makine ve Aletler | 0,00 | 30,60 | 30,60 |
253.03.01 | Yıkama, Temizleme ve Ütüleme Cihaz ve Araçları | 24.219,39 | 61.569,87 | 37.350,48 |
253.03.06 | Araştırma ve Üretim Amaçlı Cihazları ve Aletleri | 100.310,31 | 154.290,13 | 53.979,82 |
253.03.08 | Spor Amaçlı Kullanılan Cihaz ve Aletler | 45.418,20 | 56.616,40 | 11.198,20 |
254.01.01 | Otomobiller | 377.788,10 | 624.854,72 | 247.066,62 |
254.01.02 | Yolcu Taşıma Araçları | 518.670,04 | 545.325,16 | 26.655,12 |
254.01.04 | Arazi Taşıtları | 0,00 | 46.505,48 | 46.505,48 |
255.03.05 | Seminer ve Sunum Amaçlı Ürünler | 0,00 | 182,90 | 182,90 |
255.07.01 | Kütüphane Mobilyaları | 0,00 | 3.986,04 | 3.986,04 |
255.08.02 | Öğrenmeyi Kolaylaştırıcı Ekipmanlar | 10.223,82 | 23.853,53 | 13.629,71 |
255.09.02 | Salon Sporlarında Kullanılan Demirbaşlar | 17.175,22 | 18.461,62 | 1.286,40 |
255.09.03 | Saha Sporlarında Kullanılan Demirbaşlar | 16.348,32 | 36.623,64 | 20.275,32 |
255.12.01 | Yemek, Servis ve Çatal-Bıçak Takımları | 2.360,00 | 3.663,90 | 1.303,90 |
255.12.02 | Büro Malzemeleri | 35.162,53 | 35.333,63 | 171,10 |
255.99.02 | Seyyar Tanklar ve Tüpler | 12.588,60 | 22.077,20 | 9.488,60 |
Birikmiş Amortismanlar Hesabında Yer Alan Fazla Kayıt Tutarı | 7.688.824,91 |
Buna göre 2022 yılı Bilançosunda; Amortismana tabi 33.755.454,08 TL değerindeki varlıklar için amortisman ayrılmaması nedeniyle ayrılması gereken tutarlar kadar 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının eksik, ilgili maddi duran varlıkların net değerlerinin fazla, maddi duran varlıkların kayıtlı değerinden fazla amortisman ayrılması ve muhasebe hesaplarında kayıtlı olmayan varlıklar için amortisman ayrılması nedeniyle 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının 7.688.824,91 TL fazla, Diğer taraftan 2022 yılı Faaliyet Sonuçları Tablosunda da yılı amortisman giderleri 630.13 hesabı itibarıyla eksik gösterilmesine neden olunmuştur.
Bu itibarla duran varlıklara ilişkin olarak ilgili mevzuatları doğrultusunda envanter çalışmalarının yapılması ve amortismana tabi olan varlıklar için ilgili düzenlemelere uygun olarak amortisman ayrılması gerekmektedir.