İdare tarafından bankaya yatırılması gereken tahsilatın sehven eksik yatırılması dolayısıyla kasada oluşan fazlalığın sayım noksanı olarak muhasebeleştirildiği, ayrıca günlük kasa sayımının yapılmaması nedeniyle söz konusu durumun aynı gün fark edilemediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 100-Kasa Hesabına ilişkin işlemlere yönelik 50’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinin (1) numaralı alt fıkrasında; kasa defterinin günü gününe işlenerek o günkü kasa mevcudunun tamam olup olmadığı veznedar tarafından sayılarak kontrol edileceği, defterin “açıklama” bölümüne “borç” ve “alacak” genel toplamları ile kasa mevcudunu gösteren aradaki farkın yazılarak muhasebe yetkilisi ve sorumlu veznedar tarafından imzalanacağı belirtilmiştir.

İdare tarafından gün içinde yapılan 53.652,97 TL nakit tahsilatın bankaya sehven 50.269,40 TL olarak yatırılması sonucunda kasada oluşan 3.383,3 TL fazlalık kasa sayımının günlük yapılmaması sonucunda aynı gün fark edilmemiş, ayrıca bahse konu bu tutar kasa sayım noksanı olarak muhasebeleştirilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin; 197-Sayım Noksanları Hesabına ilişkin olarak;

“Hesabın niteliği” başlıklı 155’inci maddesinde; bu hesabın, yapılan sayımlar sonucunda tespit edilen kasa, döviz, alınan çek, menkul kıymet ve stok noksanlıklarının geçici olarak kaydedilip izlenmesi için kullanılacağı,

“Hesabın işleyişi” başlıklı 156’ncı maddesinde;

-Sayım sonucunda noksan çıkan değerlerin bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak kaydedileceği,

-Sayım noksanları hesabında kayıtlı tutarlardan sorumluları belirlenenlerin kayıtlı değeri bu hesaba, kayıtlı tutarı ile gerçeğe uygun değeri arasındaki olumlu fark tutarının tahsilinde bütçeye gelir kaydedilmek üzere 600-Gelirler Hesabına alacak; gerçeğe uygun değeri 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına, kayıtlı tutarı ile gerçeğe uygun değeri arasındaki olumsuz fark tutarının 630-Giderler Hesabına borç kaydedileceği,

397-Sayım Fazlaları Hesabına ilişkin olarak;

“Hesabın niteliği” başlıklı 295’inci maddesinde; bu hesabın, yapılan sayımlar sonucunda tespit edilen kasa, banka, döviz, alınan çek, menkul kıymetlerin nedenleri belirleninceye kadar geçici olarak kaydedilip izlenmesi için kullanılacağı,

“Hesabın işleyişi” başlıklı 296’ncı maddesinde;

-Sayım sonucunda fazla çıkan değerlerin bu hesaba alacak, ilgili varlık hesabına borç kaydedileceği,

-Yapılan araştırma sonucu fazlalığın sebebi bulunamadığından gelir kaydedilmesi gereken tutarların bu hesaba borç, 600- Gelirler Hesabına alacak, diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedileceği,

-Bu hesapta kayıtlı tutarlarla ilgili olarak yapılan araştırma sonucu fazlalığın sebebi

bulunduğunda ise söz konusu tutarın bu hesaba borç, ilgili hesap ya da hesaplara alacak kaydedileceği,

Hükümlerine yer verilmiştir.

Yapılan incelemede; İdare tarafından bankaya yatırılması gereken tahsilatın sehven eksik yatırılması dolayısıyla kasada oluşan fazlalık sayım noksanı olarak muhasebeleştirilmiş ve bu durum kasa sayımının ve muhasebeleştirme işlemlerinin günü gününe yapılmaması dolayısıyla yaklaşık bir ay sonra fark edilmiştir.

Tablo 14:İdare Tarafından Gerçekleştirilen Kayıt

Tablo 15: Yapılması Gereken Muhasebe Kayıtları

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından, 2023 yılında sayım fazlaları

ile ilgili olarak mevzuat doğrultusunda muhasebe kayıtlarının yapılmaya başlandığı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak; mevzuatta belirtildiği üzere kasa sayımlarının günlük yapılması meydana gelebilecek suiistimallerin önlenmesi adına son derece önemlidir. Bu nedenle İdare tarafından kasa sayımları ile bankadan gelecek ekstre bilgilerine yönelik muhasebeleştirme işlemlerinin günü gününe yapılması gerekmektedir.