Beykoz Çubuklu Korusu, Üsküdar Küçük Çamlıca Korusu, Beşiktaş Yıldız Korusu, Sarıyer Emirgan Korusu içerisinde bulunan otopark alanlarının Şirket tarafından kiralanmasına ilişkin sözleşme süresinin imza tarihinden önce başlatıldığı ve bu yerlerden Küçük Çamlıca Korusu’nun İBB tarafından Şirket’e işlettirilmesine ilişkin meclis kararının süresinin dolmasına rağmen yapılan sözleşme ile kiralandığı görülmüştür.

Beşiktaş Yıldız Parkı içinde bulunan Malta Köşkü, Çadır Köşkü, Sarıyer Emirgan Parkı içinde bulunan Pembe Köşk ile Sarı Köşk, Beykoz Çubuklu Korusunda bulunan Hidiv Kasrı, Yıldız ve Emirgan içindeki açık alanlar ile Yıldız Parkı içindeki pembe ve yeşil seraların 3 (üç) yıllığına kiralanması 08.08.1996 tarih ve 1853/1083 sayılı Belediye Encümeni kararı ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g pazarlık usulü maddesi ile Hamidiye Kaynak Suları San. ve Tic. AŞ’ ye ihale edilmiştir. Belediye ile Hamidiye AŞ, 26.09.1996-31.12.1999 tarihleri arasını kapsayan dönem için kira sözleşmesini düzenleyip imza etmişlerdir. Sonrasında yukarıda adı geçen kiralanan taşınmazlar, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlık Makamının 02.01.1997 tarih ve 4047 sayılı onayı ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 66’ncı maddesi gereğince Hamidiye Kaynak Suları San. ve Tic. AŞ’den BELTUR AŞ’ ye devredilmiştir. Halen İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile BELTUR AŞ arasındaki kiracılık ilişkisi, kira sözleşmeleri üçer yıllık dönemler halinde uzatılarak devam etmektedir.

Küçük Çamlıca Korusu ise 12.01.2017 tarih ve 52 sayılı Büyükşehir Belediyesi Meclis Kararına istinaden BELTUR AŞ tarafından işletilmektedir. Anılan Meclis Kararı; tesislerin (lokanta-çay evi ve tuvaletler) 5 yıl süreyle 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26’ncı maddesine göre işletilmesini kapsamaktadır. İlgili kararın süresi ise 12.01.2022’de dolmuş olup 16.02.2022 tarihinde Şirket tarafından süre uzatım talebinde bulunulmuştur. Söz konusu yazı sonrası süre uzatımına ilişkin alınmış yeni bir meclis kararı ise söz konusu değildir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26’ncı maddesinde; Büyükşehir belediyesinin, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisleri, büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebileceği; ya da bu yerleri belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebileceği hüküm altına alınmış, bu yerlerin belediye şirketlerince üçüncü kişilere devri ise 2886 sayılı Kanun hükümlerine tabi tutulmuştur.

Yapılan incelemede, Şirketin İSPARK AŞ ile Beykoz Çubuklu Korusu, Üsküdar Küçük Çamlıca Korusu, Beşiktaş Yıldız Korusu, Sarıyer Emirgan Korusu içerisinde bulunan otopark alanlarının işletilmesi için 2016 yılından bu yana kira sözleşmeleri yaptığı, 2023 yılı için de 05.04.2023 tarihinde 4.689.588,00 TL+KDV kira bedeli ile sözleşme imzaladığı, sözleşme süresinin ise 01.01.2023-31.12.2023 şeklinde belirlenmek suretiyle imza tarihinden önce başlatıldığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, Şirket tarafından özetle; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 347’nci maddesine göre gerek kiracı olan BELTUR AŞ gerekse kiraya veren tarafından herhangi bir fesih bildiriminde bulunmadığından mezkûr kira sözleşmesinin devam ettiği, açık alanların da kira sözleşmesinin bir parçası olup kiracı olarak BELTUR AŞ tasarrufu altında olduğu, bu kapsamda söz konusu açık alanların otopark olarak İSPARK AŞ’ye Şirket tarafından kiralandığı belirtilmiştir.

Öte yandan, Küçük Çamlıca Korusuna ilişkin ise 5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesi kapsamında İBB Meclis Kararı ile işletme hakkı 12.01.2017 tarihinde Şirkete verilen yerin süresinin 12.01.2022’de dolduğu, 16.02.2022 tarihinde Şirket tarafından süre uzatım talebinde bulunulduğu, mevcut kullanım durumu üzerinden ilgili birimler ile görüşmelerin devam ettiği belirtilmiştir.

Öncelikle belirtmek gerekir ki, Şirket cevabına istinaden Beykoz Çubuklu Korusu, Beşiktaş Yıldız Korusu, Sarıyer Emirgan Korusu’nda Şirketin İBB ile kiracılık ilişkisi devam ettiğinden ve kiracılık ilişkisi açık alanları da kapsadığından söz konusu yerlerde bulunan otopark alanlarının Şirket tarafından işletilmesinde bir beis bulunmamaktadır. Ancak gerek bu alanların gerekse Küçük Çamlıca Korusunda bulunan otopark alanının işletilmesi için 05.04.2023 tarihinde 4.689.588,00 TL+KDV kira bedeli ile sözleşme imzalanmasına karşın sözleşme süresinin, imza tarihinden önce başlatılarak hatalı bir uygulama olarak 01.01.2023- 31.12.2023 şeklinde belirlenmesi hukuken kabul edilebilir nitelikte değildir.

Ayrıca 5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesi kapsamında işletilmesi Şirkete bırakılan Küçük Çamlıca Korusunun Şirket tarafından işletilme süresi 12.01.2022’de dolmuştur. Dolayısıyla, Küçük Çamlıca Korusu’nda bulunan otoparkın, işletme süresi dolmadan önce 2886 sayılı Kanun hükümlerine tabi olmaksızın doğrudan kira sözleşmesi ile devri anılan madde hükmüne aykırılık teşkil etmektedir. İşletme süresinin dolmasından sonra ise Şirketin taşınmaz üzerinde tasarruf yetkisi bulunmaması nedeniyle, 2023 yılı için söz konusu alanda bulunan otopark alanının işlettirilmesine ilişkin düzenlenen sözleşmenin sonlandırılması gerekmektedir.

Sonuç olarak, yukarıda ortaya konulan açıklamalar doğrultusunda söz konusu otopark alanlarının işletilmesine/işlettirilmesine yönelik iş ve işlemlerin yerine getirilmesi ve sözleşme sürelerinin sözleşme akdetme tarihleriyle uyumlu olması hususlarında gereken hassasiyet gösterilmelidir.