İdare faaliyetleri neticesinde doğan ve tahakkuk kaydı yapılan alacaklarından yapılandırma kanunları ile bir yılı aşan süreyle tecil edilenlerin 222-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabında takip edilmediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 122-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabının niteliğine ilişkin 92’nci maddesinde bu hesabın, mevzuatı gereğince gelirlerden alacaklar hesabı veya gelirlerden takipli alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan içinde bulunulan mali yılsonunu geçmeyen bir süre ile tecil veya tehir edilen tutarlar ile duran varlıklar ana hesap grubundaki gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda tecil ve tehir süresi bir yılın altına inen tutarlar ile bunlardan tahsil edilen veya takibe alınan tutarların izlenmesi için kullanılacağı hüküm altına alınmıştır.

Aynı Yönetmelik’in 166 ve 167’nci maddelerinde Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabının niteliği ve işleyişi yer almaktadır. Şöyle ki; bu hesabın, mevzuatı gereğince gelirlerden alacaklar hesabı veya gelirlerden takipli alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan bir

yılı aşan bir süreyle tecil veya tehir edilen tutarların izlenmesi için kullanılacağı, bu hesapta kayıtlı tutarlardan dönem sonunda tecil süresi bir yılın altına inenlerin bu hesaba alacak, dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki 122-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabına borç kaydedileceği ifade edilmiştir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere; yapılandırılan faaliyet alacakları yapılandırma vadelerine göre 122-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabı ve 222-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabına kaydedilmeli, yıl içindeki nakden veya mahsuben yapılan tahsilat ya da tecil ve tehirin kaldırılması durumlarına göre 122-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabının alacağına kayıt yapılmalıdır. Ayrıca, yılsonunda tecil süresi bir yılın altına inen yapılandırılmış alacak tutarları 222-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabından 122-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabına aktarılmalıdır.

Yapılan inceleme neticesinde, yapılandırma kanunları ile birlikte İdarenin iç mevzuatı (Tarifeler Yönetmeliği) kapsamında bir yılı aşan sürelerde taksitlendirme yapılmasına rağmen 222-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabına hiç kayıt yapılmadığı, yapılandırma kanunları kapsamında taksitlendirilen alacak tutarlarının vade süresine bakılmaksızın 122- Gelirden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabında izlendiği, İdarenin iç mevzuatı kapsamında taksitlendirilen alacakların ise vade yapısına bakılmaksızın 120-Gelirden Alacaklar Hesabında izlendiği tespit edilmiştir.

Sonuç olarak, yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine aykırı uygulamalar neticesinde, İdarenin mali tablolarında 120-Gelirden Alacaklar Hesabı ile 122/222-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabı hatalı raporlanmakta olup söz konusu işlemlere ilişkin muhasebe kayıtlarının mevzuata uygun olarak yürütülmesi gerekmektedir.