Karar Künyesi
Yapılan incelemede, maddi duran varlıklardan bir kısmına amortisman ayrılmadığı, bir kısmına ise edinme değerinden daha fazla amortisman ayrıldığı tespit edilmiştir.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “257 Birikmiş amortismanlar hesabı (-)”nın “Hesabın niteliği” başlıklı 202’inci maddesinde “(1) Bu hesap, maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılır.”, “Hesabın işleyişi” başlıklı 203’üncü maddesinde “(1) Birikmiş amortismanlar hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir.
Alacak
Maddi duran varlıklar hesapları için ayrılan amortisman tutarları yılsonunda bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.
…
Borç
Amortismana tabi tutulduktan sonra her ne suretle olursa olsun kayıtlardan çıkarılan maddi duran varlık tutarlarının ayrılan amortisman tutarı bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir.” denilmektedir. Bu kapsamda maddi duran varlıkların bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesi gerekmektedir.
"25 Maddi Duran Varlıklar" hesap grubu içerisinde edinildiği günden bu yana amortisman ayrılmamış varlıklar ile edinme değerinden daha fazla amortisman ayrıldığı için net tutarı (edinme değeri ile ayrılmış amortismanları arasındaki fark) eksi bakiye veren varlıklara ilişkin tespitler iki başlık altında incelenmiştir.
Maddi duran varlık hesaplarında yer alan bazı varlıkların birikmiş amortisman tutarlarının bulunmadığı görülmüştür.
Yapılan incelemede, amortisman tutarları bulunmayan maddi duran varlıkların olduğu tespit edilmiş olup söz konusu varlıklar aşağıda gösterilmiştir.
Tablo 8: Amortisman Tutarı Bulunmayan Maddi Duran Varlıklar
Hesap Kodu
Hesap İsmi
Varlıkların Kayıtlı Değeri
TL
251.xx.06.03.
Üst Geçitler
112.100,00
251.xx.07.00.
Yollar
14.365.943,32
251.xx.20.02.
Parklar ve Yeşil Alanlar
8.469.504,00
251.xx.20.06.
Pazar Yeri
93.928,00
251.xx.99.00.
Diğer Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri
3.504.321,84
252.xx.99..
Diğer Binalar
472,00
252.xx.xx.01.01
Hizmet Binaları
3.894.434,21
252.xx.xx.01.99
Diğer
28.880.454,20
252.xx.xx.02.99
Diğer
5.315.520,60
252.xx.xx.05.01
Spor Sahaları
4.290.699,53
252.xx.xx.09.05
Dükkan ve İşyeri
649,00
254.02.01..
Gemiler
19.092,97
Toplam
68.947.119,67
Bilançoda “25 Maddi Duran Varlıklar” hesap grubunda yer alan ve listesi yukarıda verilen toplam 68.947.119,67 TL tutarındaki varlıkların kayıtlarda birikmiş amortismanları görülmemekte ve tamamı net tutar olarak mali tabloya yansımış bulunmaktadır.
Bu durum bilançoda, hem maddi duran varlıkların, hem de birikmiş amortisman hesaplarının dolayısıyla “25 Maddi Duran Varlıklar” hesap grubu toplamının doğruluğunu etkilemektedir.
Maddi duran varlık hesaplarında yer alan bazı varlıklara edinme değerinden daha fazla tutarda amortisman ayrıldığı görülmüştür.
Yapılan incelemede, maddi duran varlık hesaplarında yer alan varlıklara, edinme değerinden daha fazla tutarda amortisman ayrıldığı tespit edilmiş olup söz konusu varlıklar aşağıda gösterilmiştir.
Tablo 9: Edinme Değerinden Daha Fazla Tutarda Amortisman Ayrılan Maddi Duran Varlıklar
Hesap Kodu | Hesap İsmi | Varlıkların Kayıtlı Değeri TL | Amortisman Tutarı TL | Fark TL |
253.02.03.. | Atölye Makineleri ve Aletleri | 332.683,29 | 394.094,51 | -61.411,22 |
253.02.05.. | Güç Elektroniği ve Basınçlı Makineler | 231.814,19 | 291.624,66 | -59.810,47 |
ile Aletleri | ||||
253.02.09.. | Ayırma, Sınıflandırma Makineleri | 38.000,20 | 42.965,04 | -4.964,84 |
253.02.10.. | Matbaacılıkta Kullanılan Makine ve Aletler | 12.190,49 | 17.225,10 | -5.034,61 |
253.03.02.. | Beslenme, Gıda ve Mutfak Cihaz ve Aletleri | 436.480,11 | 441.968,78 | -5.488,67 |
253.03.03.. | Kurtarma Amaçlı Cihaz ve Aletler | 57.667,67 | 81.482,40 | -23.814,73 |
253.03.04.. | Ölçüm, Tartı, Çizim Cihazları ve Aletleri | 61.122,04 | 85.288,86 | -24.166,82 |
253.03.06.. | Araştırma ve Üretim Amaçlı Cihazları ve Aletleri | 148.059,55 | 148.800,16 | -740,61 |
253.03.08.. | Spor Amaçlı Kullanılan Cihaz ve Aletler | 19.180,90 | 22.635,79 | -3.454,89 |
254.01.02.. | Yolcu Taşıma Araçları | 294.838,23 | 307.700,30 | -12.862,07 |
254.01.07.. | Motorsuz Kara Araçları | 20.587,88 | 41.548,37 | -20.960,49 |
255.01.03.. | Koruyucu Giysi ve Malzemeler | 5.905,64 | 7.455,15 | -1.549,51 |
255.01.04.. | Seyahat, Muhafaza ve Taşıma Amaçlı Demirbaş Niteliğindeki Taşınırlar | 1.248,00 | 1.897,00 | -649,00 |
255.01.05.. | Hastanede Kullanılan Demirbaş Niteliğindeki Taşınırlar | 37.043,03 | 51.621,14 | -14.578,11 |
255.02.06.. | Aydınlatma Cihazları | 13.465,50 | 15.361,96 | -1.896,46 |
255.03.01.. | Büro Mobilyaları | 1.812.234,68 | 2.242.295,79 | -430.061,11 |
255.03.02.. | Misafirhane, Konaklama ve Barınma Amaçlı Mobilyalar | 123.652,11 | 139.175,06 | -15.522,95 |
255.03.04.. | Bebek ve Çocuk Mobilyası ve Aksesuarları | - | 180,00 | -180,00 |
255.03.05.. | Seminer ve Sunum Amaçlı Ürünler | 1.238,00 | 2.359,83 | -1.121,83 |
255.07.01.. | Kütüphane Mobilyaları | 34.646,08 | 36.431,10 | -1.785,02 |
255.07.03.. | Görsel ve İşitsel Kaynaklar | - | 777,60 | -777,60 |
255.09.01.. | Doğa Sporlarında Kullanılan Demirbaşlar | 30.694,00 | 43.186,68 | -12.492,68 |
255.09.02.. | Salon Sporlarında Kullanılan Demirbaşlar | 56.000,22 | 63.775,59 | -7.775,37 |
255.10.01.. | Güvenlik ve Korunma Amaçlı Araçlar | 109.116,04 | 122.227,62 | -13.111,58 |
255.10.02.. | Kontrol ve Güvenlik Sistemleri | 467.244,63 | 746.640,99 | -279.396,36 |
255.10.03.. | Yangın Söndürme ve Tedbir Cihaz ve Araçları | 43.583,53 | 59.967,31 | -16.383,78 |
255.11.01.. | Vitrinde Sergilenen Süs Eşyaları | 590,00 | 1.090,00 | -500,00 |
255.11.02.. | Duvarda Sergilenen Süs Eşyaları | 20.513,79 | 30.360,97 | -9.847,18 |
255.11.03.. | Masa ve Sehpalarda Sergilenen Süs Eşyaları | 10,00 | 3.655,00 | -3.645,00 |
255.12.02.. | Büro Malzemeleri | 73.364,08 | 75.154,38 | -1.790,30 |
255.99.01.. | Seyyar Kulübe, Kabin, Büfe ve Kafesler | 257.105,65 | 282.574,14 | -25.468,49 |
255.99.02.. | Seyyar Tanklar ve Tüpler | 39.209,59 | 53.073,86 | -13.864,27 |
255.99.03.. | Sergileme ve Tanıtım Amaçlı Taşınırlar | 4.177,19 | 7.758,71 | -3.581,52 |
TOPLAM | 4.783.666,31 | 5.862.353,85 | -1.078.687,54 |
Edinme değeri 4.783.666,31 TL olan varlıkların, hesaplarda kayıtlı amortismanları 5.862.353,85 TL’dir. Bu kapsamda edinme değerinden daha fazla amortisman ayrılan ve net tutarları toplamı (-) 1.078.687,54 TL olarak görülen varlıklar, hem hesap ayrıntısında, hem de
bilançoda “25 Maddi Duran Varlıklar” hesap grubu içerisine eksi bakiye olarak yansımış ve mali tabloyu etkilemiştir.
Her iki başlık altında açıklanan hususlar nedeniyle; Belediyenin maddi duran varlıklarının (defter değerini) net tutarlarını bilmek olanaksız olup bu haliyle mali tablolar sağlıklı verileri içermemektedir.
Belediye tarafından verilen cevapta; gerekli işlemlerin yapılmakta olduğu belirtilmiştir.
Belediye tarafından gönderilen cevap değerlendirildiğinde; halihazırda herhangi bir hesap düzeltmesine yönelik kayıt yapılmadığı anlaşılmaktadır.
Sonuç olarak, gerek amortisman ayrılmadığı için net tutarı bilinemeyen ancak kayıtlarda net tutarları toplamı 68.947.119,67 TL görülen, gerekse fazla amortisman ayrıldığı için toplamda net tutarı (-) 1.078.687,54 TL görülen varlıkların her birine, bilanço tarihi itibariyle ne kadar amortisman ayrılması gerektiği belirlenerek hesaplar düzeltilmeli, ayrıca saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle kayıtların fiziki durumla uyumu sağlanmalıdır.