VASKİ Genel Müdürlüğü tarafından yağmur sularının uzaklaştırılması amacıyla herhangi bir yatırım yapılmadığı görülmüştür.

2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un “Görev ve yetkiler” başlıklı 2’nci maddesinde; kullanılmış sular ile yağış sularının toplanması, yerleşim yerlerinden uzaklaştırılması ve zararsız bir biçimde boşaltma yerine ulaştırılması veya bu sulardan yeniden yararlanılması için abonelerden başlanarak bu suların toplanacakları veya bırakılacakları noktaya kadar her türlü tesisin etüt ve projesini yapmak veya yaptırmak; gerektiğinde bu projelere göre tesisleri kurmak ya da kurdurmak; kurulu olanları devralıp işletmek ve bunların bakım ve onarımını yapmak, yaptırmak ve gerekli yenilemelere girişmek, su ve kanalizasyon hizmetleri konusunda hizmet alanı içindeki belediyelere verilen görevleri yürütmek ve bu konulardaki yetkileri kullanmak İSKİ’nin görevi ve yetkisi olduğu belirtilmiştir.

Aynı Kanun’un “Yağmur sularının uzaklaştırılması” başlıklı 25’inci maddesinde; Yağmur sularının uzaklaştırılması ile ilgili tesislerin yapılması veya bu tip tesislerin işletilmesi, gerekli harcamalar ilgili belediyelerce karşılanmak şartıyla İSKİ tarafından yerine getirilir…” hükmüne yer verilmiştir. Madde hükmünde geçen “ilgili belediyelerce” ibaresinden ne anlaşılması gerektiği hususu Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğünün “Yağmur Sularının Uzaklaştırılması” konulu 06.12.2022 tarihli ve E- 14399437-622.02-5194236 sayılı yazısında açıklığa kavuşturulmuştur. Söz konusu yazıda özetle; Büyükşehir belediyesi sınırları içinde; su, kanalizasyon (atıksu), derelerin ıslahı ve yağmur suyunun uzaklaştırılması hususunda her türlü hizmeti yürütmek, bunlar için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek ve işlettirmenin büyükşehir belediyeleri ile su ve kanalizasyon idarelerinin görevleri arasında olduğu, bu konuda ilçe belediyelerinin herhangi bir görev, yetki ve sorumluluğu bulunmadığı, su ve kanalizasyon idareleri ve büyükşehir belediyelerinin görevlerinin kanunda açıkça zikredildiği, bu kapsamda alt yapı hizmetleri ve yağmur sularının uzaklaştırılmasına ilişkin görevlerin sırasıyla büyükşehir belediyesi ile su ve kanalizasyon idarelerinde olduğu belirtilmiştir.

Konuyla ilgili olarak yapılan incelemelerde; VASKİ Genel Müdürlüğünün kurulduğu günden 2023 yılı sonuna kadar yağmur suyunun uzaklaştırılmasına yönelik herhangi bir yatırımın yapılmadığı, diğer idarelerce bu hizmetlere yönelik yapılan yağmursuyu altyapısı bilgilerinin VASKİ Genel Müdürlüğü bünyesinde bulunmadığı görülmüş olup, bu durumun yağmursuyu altyapısı bulunan mahalde İdarece yapılacak içme ve kullanma suyu ile atıksu hattına yönelik kazı çalışmalarında yeri tam olarak bilinmediğinden yağmursuyu hatlarına yönelik istenmeyen sorunların ortaya çıkabileceği, Yağmursuyu Toplama, Depolama ve Deşarj Sistemleri Hakkında Yönetmelik’in belirttiği şekliyle atıksu ve yağmur suyu hatlarının ayrık sistem yapılmaması ve bina çatısından gelen yağmursuyu ve yüzeysel sulara ait giderlerin atıksu parsel bacasına bağlanması başka bir ifade ile atıksu (kanalizasyon) hattına yağmur suyunun karışması durumlarının hızlıca önüne geçilemeyeceği dolayısıyla İdarece daha fazla atıksu arıtma maliyetine katlanılacağı, tüm bu hat ve tesislere yönelik çalışmaların su ve atıksudan sorumlu VASKİ Genel Müdürlüğünce tek elden yapılıp takip edilmesinin birçok sorunu da ortadan kaldıracağı değerlendirilmiştir.

Kurum cevabında; mevcut durum itibari ile VASKİ Genel Müdürlüğünün ilgili belediyeler ile arasında bir protokol bulunmadığı ve verilecek yağmur suyu hizmetine ilişkin bir bedel hesabı ve tahsil gerçekleştirilmediği belirtilmiştir. Bununla beraber anlaşmanın sağlanacağı tarihe kadar yağmur sularının uzaklaştırılması ile ilgili tüm çalışmaların ilgili belediyelerin ve Büyükşehir Belediyesi sorumluluğunda olduğu ifade edilmiştir. Ancak yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğünün konuya ilişkin görüş yazıları birlikte değerlendirildiğinde; yağmur sularının uzaklaştırılmasına ilişkin görevlerin büyükşehir belediyesi ile su ve kanalizasyon idarelerinde olduğu ortadadır.

Bu nedenle yağmur suyunun uzaklaştırılmasıyla ilgili harcamaların yukarıda belirtilen değerlendirmeler dikkate alınarak VASKİ Genel Müdürlüğü tarafından yapılması ve ayrıca varsa diğer idarelerce yapılan tüm yağmursuyu altyapı yatırımları bilgisinin VASKİ Genel Müdürlüğü coğrafi bilgi sistemine işlenmesi gerekmektedir.