Belediyece kültür ve sosyal işler kapsamında gerçekleştirilen karne şenliği ve kitap fuarı organizasyonlara ait işlerde ihale yapılmadığı, bu işlerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22’nci maddesi (a) bendi kapsamında tek kaynaktan temin edilme olarak değerlendirilerek doğrudan teminle yaptırıldığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nda, doğrudan temin, idare tarafından davet edilen isteklilere teknik şartların ve fiyatın görüşülerek doğrudan temin edebildiği bir yöntem olarak tanımlamıştır. Doğrudan teminle yapılacak alımlarda ihale komisyonu kurma zorunluluğu bulunmadığı gibi, ilgili görevliler tarafından piyasa araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilmektedir.

4734 sayılı Kanun'un 22’nci maddesinin (a) bendinde, ihtiyacın sadece gerçek veya tüzel tek kişi tarafından karşılanabileceğinin tespit edilmesi durumunda doğrudan temin yönteminin kullanılabileceği hüküm altına alınmıştır. İhtiyacın sadece gerçek veya tüzel tek kişi tarafından karşılanmasına ilişkin olarak, Kamu İhale Genel Tebliği'nde aşağıdaki belirlemeler yapılmıştır:

“İdareler, 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (a) bendinin uygulamasında mal ve hizmet alımlarında, 4734 Sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (a), (b), (c) Bentleri Kapsamında Tek Kaynaktan Temin Edilen Mallara/Hizmetlere İlişkin Formu (KİK022.0/M ve KİK021.0/H) kullanarak ihtiyacın neden sadece gerçek veya tüzel tek kişi tarafından karşılanabileceğini detaylı olarak yazacak, fiyat araştırması yapacak, ihtiyaç konusu malın veya hizmetin niteliklerini tarif edecek ve bu hususlara ilişkin bütün belgeleri standart forma ekleyeceklerdir. Ayrıca, bir taahhüt kapsamında; taahhüt konusu sözleşme veya şartnamede yer alan hükümler nedeniyle belli bir marka veya modelli malın alınmasının zorunlu olduğu hallerde, 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (a) bendinin uygulanması mümkün bulunmaktadır.”

Yapılan incelemede aşağıdaki tabloda ayrıntısı gösterilen 2019 yılında düzenlenen “Kitap Fuarı” ile “Karne Şenliği” kapsamında yapılan alımlarda ihale yapılmadan, 4734 sayılı Kanun’un 22’nci maddesinin (a) bendine istinaden “Tek Kaynaktan Temin Edilen Hizmetlere İlişkin Form”un doldurularak doğrudan temin yönteminin kullanıldığı tespit edilmiştir.

Bu tarz alımlarda ihtiyacın neden gerçek veya tek bir tüzel kişi tarafından karşılanabileceğine yönelik araştırma yapılmalı ve fiyatta dâhil olmak üzere tüm detayların

dosyaya eklenmesi gerekirdi.

Tablo 6: İhale Yapılmayan İşler Listesi

Kitap fuarı, karne şenliği, festival gibi organizasyonlar ile katılımcıların ulaşım, yemek bedellerine yönelik harcamaların tek kaynaktan temin edilecek hizmet kapsamında değerlendirilmesi mümkün gözükmemektedir. Zira piyasa koşullarında bu tarz organizasyonları yapabilecek yeterlilikte pek çok firma, şirket ve ajans bulunduğu açıktır.

İdare, bulguda belirtilen alımların, başkanlık makamından alınan olurlar ile yapıldığını, etkinliklerle ilgili fotoğraf ve video kayıtlarının gerek ödeme evrakları içerisinde gerekse Belediye Başkanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü arşivlerinde mevcut olduğunu ve yapılan tüm kültürel etkinliklerin şehrin tanıtımı ve vatandaşlara yönelik etkinlikler olduğunu ifade etmiştir.

Bulgumuzda, yapılan alımların esasına ilişkin bir eleştiride bulunulmamış, alım yönteminin (doğrudan temin 22/a) uygun olmadığı ifade edilmiştir.

Bu itibarla, Belediyenin geçmiş yıl denetim raporlarında da konu edilen ve tam rekabet koşullarında ihale yapılarak temin edilebilecek bu tarz alımlarda doğrudan temin yönteminin kullanılması, etkin rekabetin sağlanması ve kaynakların rasyonel kullanılmasını temin bakımından da 4734 sayılı Kanun’un amacına aykırılık teşkil ettiği değerlendirilmektedir.