İdarece muhasebenin temel kavramlarından olan ihtiyatlılık ve dönemsellik kavramı gereği sürekli işçiler ile taşeron işçilere ilişkin olarak ayrılması gereken kıdem tazminatı karşılıkları ayrılmamış olup söz konusu durum taşeron işçilerin belediye şirketinde istihdam edilmeye başlamasından sonra da devam etmiştir.

Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik’in “Ödeme usulü” başlıklı 8’inci maddesinde, 4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin bu Yönetmelik hükümlerine göre tespit edilen sürelere ilişkin kıdem tazminatlarının, ilgili kamu kurum veya kuruluşunca mülga 1475 sayılı Kanun’un yürürlükte olan 14’üncü maddesi kapsamında ödeneceği ifade edilmiştir.

Diğer yandan, Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Temel kavramlar” başlıklı 5’inci maddesinde, dönemsellik kavramı; “kamu idarelerinin faaliyetleri, belirli dönemlerde raporlanır ve her dönemin faaliyet sonuçları diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanır” şeklinde, ihtiyatlılık kavramı ise; “muhasebe uygulamasında muhtemel risklere ve olaylara karşı bu Yönetmelik’te belirtilen durumlarda karşılık ayrılır” şeklinde tanımlanmıştır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 472-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı’na ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 330’uncu maddesinde, mevzuat hükümlerine göre ayrılacak uzun vadeli kıdem tazminatı karşılıklarının bu hesaba kaydedileceği; “Hesabın işleyişi” başlıklı 331’inci maddesinde ise, hesaplanan kıdem tazminatı karşılıklarının 472- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı’na alacak, 630-Giderler Hesabı’na borç kaydedileceği ve vadeleri bir yılın altına düşen kıdem tazminatı karşılıklarının ise 472-Kıdem Tazminatı Hesabı’na borç, 372-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı’na alacak kaydedileceği ifade edilmiştir.

Mezkûr Yönetmelik’in 372-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı’na ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 281’inci maddesinde de, bu hesabın mevzuat hükümlerine göre ayrılan ve faaliyet dönemi içinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatı karşılıklarının izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Yukarıda zikredilen mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere; muhasebenin temel kavramlarından olan ihtiyatlılık ve dönemsellik kavramı gereği sürekli işçiler ile 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile belediye şirketinde istihdam edilmeye başlanan işçilere ilişkin kıdem tazminatı karşılılarının ayrılarak, taşeron usulüyle istihdam edildikleri dönemler de dâhil olmak üzere, ilgili hesaplarda takip edilmesi gerekmektedir.

İdarenin hesap ve işlemleri incelendiğinde; 2020 yılında emekli olması düşünülen 2 kadrolu işçi olduğu; söz konusu personelin toplam kıdem tazminatının 344.512,44 TL olarak

hesaplandığı; 2020 yılında emekli olması düşünülen personelin kıdem tazminatının 2019 yıl sonu itibari ile 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına alınması gerektiği, belirtilen husus nedeni ile 2019 yılı bilançosunda 372-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının alacak bakiyesinin 344.512,44 TL olması gerekirken 1.151.058,15 TL olduğu anlaşılmış olup bu durum 372- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabında (1.151.058,15 TL-344.512,44 TL) 806.545,71 TL’lik fazla bilgi oluşmasına neden olmuştur.

Kadrolu ve taşerondan kadroya geçen işçilerin 31.12.2019 tarihi itibari ile haketmiş oldukları toplam kıdem tazminatı tutarı 33.958.099,83 TL’dir. 2019 yılında işten ayrılan taşeron işçilerin kıdem tazminatı toplamı ise 33.148,05 TL’dir. 2019 yılsonu bilançosunda ise 472- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabında 271.045,53 TL’lik kayıt bulunmaktadır. 33.958.099,83 TL’den 2020 yılında emekli olması düşünülen 2 kadrolu işçinin toplam kıdem tazminatı tutarı 344.512,44 TL ve 2019 yılında işten ayrılan taşeron işçilerin kıdem tazminatı toplamı olan 33.148,05 TL çıkartıldığında geriye 33.580.439,34 TL’lik tutar kalmaktadır. Söz konusu tutar 472-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabında olması gereken tutardır. Ancak yılsonu bilançosunda 472-Kıdem Tazminatı karşılığı hesabında 271.045,53 TL’lik kayıt olduğundan söz konusu hesap olması gerekenden 33.309.393, 81 TL noksan görünmektedir.

Bununla birlikte personelin 2019 yılı (bir yıllık) toplam kıdem tazminatı tutarı ise 1.941.037,23 TL’dir. Cari yılda ayrılması gereken ancak ayrılmayan gereken kıdem tazminatı tutarı ayrıca 630-Giderler Hesabının 1.941.037, 23 TL noksan görünmesine de yol açmıştır.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine binaen, İdare tarafından gerekli çalışmaların yapılacağı ifade edilmişse de, yukarıda bahsedilen hatalı uygulamalar neticesinde İdarenin 2019 yılı mali tablolarında 472-Kıdem Tazminatları Karşılığı Hesabı 33.309.393,81 TL noksan, 372- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı 806.545,71 TL fazla ve 630-Giderler Hesabı ise 1.941.037,23 TL noksan görünmektedir.