Didim Belediyesi’nin mülkiyetinde, yönetiminde veya kullanımında bulunan yer altı yer üstü düzenleri ile genel hizmet alanları niteliğindeki taşınmazların cins tashihlerinin

yapılmadığı, bu taşınmazlardan mevcut bulunan veya yeni edinilenlerin maliyet, rayiç veya iz bedel ile kayıt altına alınmadığı, bu taşınmazlara ait form ve icmal cetvellerinin tutulmadığı anlaşılmıştır.

Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’in “Kayıt ve Kontrol İşlemleri” başlıklı 5’nci maddesinde;

“(1)Taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleri, kamu idarelerine ait taşınmazların mevcutlarla birlikte içinde bulunulan yılda çeşitli yollarla edinilenlerin ve elden çıkarılanların miktar ve değer olarak takip edilmesi amacıyla kayıt altına alınmasıdır. Kayıtların belgeye dayanması esastır.” ifadeleri yer almaktadır.

Yönetmelik’in 7’nci maddesinde ise kayıt şekli açıklanmaktadır. Buna göre; taşınmaz ve haklar ilgisine göre Yönetmelik ekinde yer alan “Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmazlar Formu”, “Genel Hizmet Alanları Formu” vb. formlara kaydedilmek suretiyle mali hizmetler birimine gönderilecek, bu birim ise bu kayıtları konsolide ederek taşınmaz icmal cetvellerini oluşturacaktır. Daha sonra ise muhasebe birimi bu taşınmazları mali tablolara kaydedecektir.

Ayrıca Yönetmelik’in 8 ve 9’uncu maddelerinde; kaydedilen her taşınmaz için bir numara verilmesi ve madde metninde belirtilen belgeleri içeren bir dosya tutulması gerektiği, 10’uncu maddesinde; mevcut kullanım şekli ile tapu kaydı birbirine uygun olmayan taşınmazların mevcut kullanım şekli ile kayıtlara alınarak cins tashihinin yapılması gerektiği,11’nci maddesinde; imar, cins tashihi, yüz ölçümü değişikliği vb. nedenlerle taşınmazlarda meydana gelen değişikliklerin kayıt değişikliğini gerektirdiği, geçici 1’nci maddesinde ise; mevcut taşınmazların fiili envanter çalışmaları ve muhasebe kayıtlarının 2017 yılının sonuna kadar tamamlanması gerektiği hükümleri yer almaktadır.

Mevzuat değerlendirildiğinde; taşınmazların en geç 2017 yılının sonuna kadar Yönetmelik’te belirtilen esaslara göre değeri ve yüz ölçümü belirlenerek icmal cetvellerinin düzenlenmesi ve muhasebe kayıtlarına alınması gerekmektedir. Eğer bu taşınmazlara ilişkin muhasebede kayıtlı geçmişten gelen bir tutar var ise, bu tutarların güncellenmesi gerekecektir. Yeni edinilen taşınmaz ve haklar için de yukarıda özetlediğimiz mevzuat hükümleri doğrultusunda hareket edilmelidir.

İdare kayıtlarına bakıldığında arsa, arazi, bina vb. taşınmazlar için Yönetmelik’te düzenlenen iş ve işlemelerin yapıldığı, fakat yer altı ve yer üstü düzenleri kapsamındaki yol, köprü, alt geçit vb. ile genel hizmet alanları kapsamındaki park, meydan, yeşil alan vb.

taşınmazlara ilişkin form ve cetvellerin düzenlenmediği görülmüştür. Ancak bu nitelikteki taşınmazların kayıt ve kontrolüne ilişkin, kayıt değeri dışında ( maliyet bedeli, rayiç bedeli veya iz bedeli) diğer taşınmazlardan (bina, arsa, arazi) farklı bir düzenleme Yönetmelik’te bulunmamaktadır. Dolayısıyla bina, arsa ve arazilerin kaydına ilişkin yapılan tüm iş ve işlemlerin bu taşınmazlar için de yapılması zorunludur.

Yönetmelik’in 6’ncı maddesinde;

“Taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleri ile görevli birim ve personel;

1. Kayıtların mevzuata uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasını ve bu kayıtlara ilişkin bilgisayar programı, defter ve belgelerin denetime hazır şekilde muhafaza edilmesini sağlamakla… yükümlüdür” denmek suretiyle ilgili personelin bu kayıtları denetime hazır bekletmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. Fakat bu bilgi ve belgeler tarafımıza sunulamamıştır.

Sonuç olarak, İdare’nin taşınmazlarının elde edilmesi, kullanılması ve takip edilmesinden sorumlu olanların, mevzuatın izin verdiği son tarihe kadar yapılması gereken iş ve işlemeleri yerine getirmediği anlaşılmıştır. Harcama birimlerinin bulgu konusu hususlarda yer alan mevzuat hükümlerini uygulaması sağlanmalı ve mali tablolar güncel değerlere uygun hale getirilmelidir.

Kamu idaresi cevabında; “2018 yılı Sayıştay Denetim Raporu'nun ''Denetim Bulguları'' başlıklı 1. maddesinin 7.paragrafındaki ''İdare kayıtlarına bakıldığında arsa, arazi,. bina vb. taşınmazlar için Yönetmelik'te düzenlenen iş ve işlemlerin yapıldığı, fakat yer altı ve yer üstü düzenleri kapsamındaki yol, köprü, alt geçit vb. ile genel hizmet alanları kapsamındaki park, meydan, yeşil alan vb. taşınmazlara ilişkin form ve cetvellerin düzenlenmediği görülmüştür. Ancak bu nitelikteki taşınmazların kayıt ve kontrolüne ilişkin, kayıt değeri dışında (maliyet bedeli, rayiç bedeli veya iz bedeli) diğer taşınmazlardan (bina, arsa, arazi) farklı bir düzenleme Yönetmelik'te bulunmamaktadır. Dolayısıyla bina, arsa ve arazilerin kaydına ilişkin yapılan tüm iş ve işlemlerin bu taşınmazlar için de yapılması zorunludur.'' denilmektedir.

Bulguda bahsedilen ve Müdürlüğümüzü ilgilendiren genel hizmet alanları, park, meydan, yeşil alan vb. taşınmazlara ilişkin 81 adet taşınmaz tespit edilmiş olup; Bunlardan 18 tanesinin kaydı girilmiştir. Yeni yapılacak parklarla birlikte kalan 63 adet parkımızın kaydı devam etmektedir. ” denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi vermiş olduğu cevapta bulgumuza iştirak etmiştir. Yapılan tespitler sonucu bir kısım taşınmazın Yönetmelik hükümlerine göre kayıt işlemleri gerçekleştirilse de, büyük çoğunluğu halen kayıt altına alınmamıştır. Kamu idaresinin mevzuat hükümlerine göre hareket etmesi ve taşınmaz kayıtlarını ivedilikle tamamlaması gerekmektedir. Söz konusu tespitler müteakip denetim döneminde takip edilecektir.