İdare ile bir vakıf arasında imzalanan protokol kapsamında vakfa nakdi kaynak aktarımı gerçekleştirilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Bütçelerden yardım yapılması” başlıklı 29’uncu maddesinde;

“Gerçek veya tüzel kişilere kanunda veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandıramaz, yardımda bulunulamaz veya menfaat sağlanamaz. Ancak, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir…” denilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75’inci maddesinde;

“Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda

a)Mahalli idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait yapım, bakım, onarım ve taşıma işlerini bedelli veya bedelsiz üstlenebilir veya bu kuruluşlar ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir ve bu amaçla gerekli kaynak aktarımında bulunabilir. Bu takdirde iş, işin yapımını üstlenen kuruluşun tabi olduğu mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır.

(…)

c)Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. Diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerekir.

(…)

(Ek fıkra: 12/11/2012-6360/19 md.) 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi ile 5253 sayılı Dernekler Kanununun 10 uncu maddesi; belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler için uygulanmaz…”

hükümlerine yer verilmiştir.

Yukarıda yer alan 5393 sayılı Kanun’un 75’inci maddesinin (a) ve (c) fıkralarında belediyenin diğer kurum ve kuruluşlarla ortak hizmet projesi yapma şartları belirlenmiştir.

Buna göre; Kanun’un 75’inci maddesinin (a) fıkrasında mahalli idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ortak hizmet projesi gerçekleştirilmesinde belediyenin bu kuruluşlara kaynak aktarımı öngörülmektedir.

Ancak 75’inci maddenin (c) fıkrası kapsamında kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernek ve vakıflar ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirilmesinde bir kaynak aktarımından bahsedilmemiştir. Bu durumda belediye, ortak hizmet projesi kapsamında kaynak aktarmaksızın harcamaları kendisi yapacak veya tarafların ortak proje kapsamında ne tür

katkılarının olacağı, bunların nasıl finanse edileceği protokolde belirtilecek ve buna göre kaynak kullanacaktır.

Diğer taraftan 2012 yılında 75’inci maddedeki yapılan değişiklikle belediyelerin proje kapsamında doğrudan dernek ve vakıflara para aktarımı yapması mevzuat çerçevesinde engellenmiştir.

İdarenin dernek ve vakıflar ile yaptığı protokollerin incelenmesi neticesinde; İdare ile bir vakıf arasında imzalanan protokol kapsamında vakfa nakdi kaynak aktarımı gerçekleştirildiği görülmüştür.

İdare ile söz konusu vakıf arasında 19.04.2018 tarihinde imzalanan protokolün

“Kapsam” başlıklı 3’üncü maddesinde;

“Protokol, kurum/kuruluş tarafından Gazi Şehrimizin Yurtiçinde ve Yurtdışında daha iyi tanıtılabilmesi, yapılacak etkinliklerin amacına ulaşabilmesi ve vakıf senedinde belirtilen amaçların gerçekleştirilebilmesi için yapılacak faaliyetlerle ilgili maddi ve manevi işbirliğini kapsar.”,

“Mükellifiyetler” başlıklı 5’inci maddesinde;

“(…)

Belediye Başkanlığının Mükellifiyeti

a)Kuruluş tarafından Gazi şehrimizin Yurtiçinde ve Yurtdışında daha iyi tanıtılabilmesi amacıyla yapılacak etkinliklerde kullanılmak amacıyla 1.000.000 TL (Bir Milyon lira) nakdi yardımda bulunmak…”

düzenlemeleri yer almaktadır.

Protokolün yukarıdaki maddeleri ile diğer tüm maddeleri birlikte değerlendirildiğinde; somut bir “ortak hizmet projesi”nden ziyade belirgin olmayan, şehrin tanıtım etkinliklerini ve vakfın tüm faaliyetlerini de kapsayan bir içeriği olduğu görülmektedir. Bu durum protokolün “ortak hizmet projesi” vasfını ortadan kaldırmaktadır. Diğer taraftan yukarıda açıklanan gerekçelerle İdare tarafından vakfa “ortak hizmet projesi” kapsamında, protokolün 5’inci maddesinde ki gibi, nakit kaynak aktarımı da yapması mümkün değildir.

Söz konusu denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından özetle; vakıf ile yapılan protokole istinaden nakdi yardım yapıldığı, yapılan yardımlarda “Dernek, Vakıf, Birlik, Kurum, Kuruluş, Sandık ve Benzeri Teşekküllere Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Bütçelerinden Yardım Yapılması Hakkında Yönetmelik”in göz önünde bulundurulduğu ve Yönetmelik’e aykırı herhangi bir işlem yapılmadığı, bulguda belirtilen çerçevede bundan sonra dernek ve vakıflar ile yapılacak ortak hizmet projelerinde hizmetlerin ve kapsamın daha somut olarak belirleneceği, İdarenin nakit kaynak aktarımı yapmadan kendi üzerine düşen sorumlulukları gerçekleştirmesine dikkat edileceği ifade edilmiştir.

Her ne kadar İdare cevabında ilgili Yönetmelik’e aykırı bir işlem yapılmadığı ifade edilse de, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 75’inci maddesi (c) fıkrasında idarelerin kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernek ve vakıflar ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirilebileceği belirtilmiş ancak yapılan protokollere istinaden nakdi yardım yapılabileceğinden bahsedilmemiştir. Yukarıda da açıklandığı üzere, İdare ile vakıf arasında imzalanan protokolün somut bir “ortak hizmet projesi”nden ziyade belirgin olmayan, vakfın tüm faaliyetlerini kapsayan bir içeriği olduğu görülmektedir. Bu kadar geniş kapsamlı bir protokol ise “ortak hizmet projesi”nden ziyade ilgili vakfa nakdi yardım niteliği taşımaktadır.

Sonuç itibarıyla; dernek ve vakıflar ile yapılacak ortak hizmet projelerinde ve protokollerde, hizmetlerin ve kapsamın daha somut olarak belirlenmesi, İdarenin nakit kaynak aktarımı yapmadan kendi üzerine düşen sorumlulukları gerçekleştirmesi gerekmektedir.