Başka bir idare tarafından ihale edilen ve Belediyeye devredilen Millet Bahçesine ait bir kısım giderlerin Belediye tarafından karşılanmasına rağmen bu giderlerin ihaleyi yapan idare ve yükleniciden talep edilmesiyle ilgili idari ve adli sürecin işletilmediği görülmüştür.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Yapım işlerinde yüklenicilerin ve alt yüklenicilerin sorumluluğu” başlıklı 30’uncu maddesinde, “Yapım işlerinde yüklenici ve alt yükleniciler, yapının fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmaması, hileli malzeme kullanılması ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan, yapının tamamı için işe başlama tarihinden itibaren kesin kabul tarihine kadar sorumlu olacağı gibi, kesin kabul onay tarihinden itibaren de on beş yıl süreyle müteselsilen sorumludur. Bu zarar ve ziyan genel hükümlere göre yüklenici ve alt yüklenicilere ikmal ve tazmin ettirilir. Ayrıca haklarında 27 nci madde hükümleri uygulanır.” denilmiş ve Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Geçici kabul” başlıklı 41’inci maddesinin onikinci fıkrasında, “Geçici kabul için yapılan incelemede, teknik olarak kabulünde sakınca görülmeyen ve işin idareye teslimini ve kullanılmasını ve/veya işletilmesini engellemeyen, giderilmesi de mümkün olmayan veya fazla harcama ve zaman

kaybını gerektiren, kusur ve eksiklikler görülecek olursa yüklenicinin varsa hakediş veya teminatından uygun görülecek bir bedel kesilmek şartı ile, iş idare tarafından bu hali ile kabul edilebilir. Bu gibi kusur ve eksikliklerin niteliğinin ve kesilecek bedelin kabul tutanağında gösterilmesi gereklidir. Yüklenici bu işleme razı olmazsa, her türlü gideri kendisine ait olmak üzere, kusur ve eksiklikleri verilen sürede düzeltmek ve gidermek zorundadır.” düzenlemesi yer almıştır. Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 44’üncü maddesinde de kesin kabule ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.

2019/48867 ihale kayıt numaralı “Sivas Millet Bahçesi ile Millet Bahçesine Ait Sosyal Donatılar İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi” T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ... İdaresi tarafından ihale edilmiştir. İhaleyi yapan idarenin 28.05.2020 tarih ve 69992424-755.01-E.51562 sayılı yazısında 04.03.2020 tarihinde söz konusu işin geçici kabul işlemlerinin tamamlandığı ve söz konusu iş ile ilgili olarak 12.05.2020 tarih ve 90869616- 300-E.99468 sayılı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü’nün yazısında, Millet Bahçesi ile ilgili inşa edilen tüm alanların bakım, onarım, güvenlik, temizlik ve işletmesinin Sivas Belediye Başkanlığınca yürütülmesi, bu doğrultuda gerekli tahsis/devir işlemlerinin Sivas Belediyesine yapılmasının bildirildiği ve teslim işlemlerine başlanması için yüklenici firmaya ve bilgi için Belediye Başkanlığına bildirim yapılmıştır. Belediye personelinin yerinde yaptığı denetimler sonucu Tespit Edilen Eksik Listesi 22.06.2020 tarih ve 14822920-000-E.154/6970 sayılı yazısı ile T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü ve ihaleyi yapan idarenin Altyapı ve Çevre Şube Müdürlüğü’ne iletilmiştir. Ayrıca söz konusu liste Sivas Millet Bahçesi ile Millet Bahçesine Ait Sosyal Donatılar İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşine ait Devir Teslim Tutanağına şerh düşülerek Devir Teslim Tutanağı imzalanmıştır. İhaleyi yapan idarenin Belediyenin 22.06.2020 tarih ve 14822920-000-E.154/6970 sayılı yazısına cevaben 10.03.2021 tarih ve E-89194055-755.03.99[580117]-31097 sayılı yazısında tespit edilen eksik listesinde yer alan imalatların yapım ve bakım çalışmalarının şartname ve projesine uygun olarak devam ettiği bildirilmiştir. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü, Belediyenin 22.06.2020 tarih ve 14822920-000-E.154/6970 sayılı yazısına cevaben tespit edilen eksik listesinde yer alan imalatların yapım ve bakım çalışmalarının şartname ve projesine uygun olarak devam etmekte olduğu, kesin kabul süreci sonuna kadar tamamlanacağını belirtmiştir.

Belediyenin 10.09.2020 tarih ve 14822920-000-E.285/11291 sayılı yazısı ile Millet Bahçesinde oluşabilecek arızalara hızlı müdahale edebilmek için talep edilen as built

(tamamlanmış) projeler 22.09.2021 tarihinde teslim edilmiştir. Belediye 10.09.2020 tarih ve 14822920-000-E.286/11293 sayılı yazı ile Millet Bahçesinde kullanılan ürünlerin standart belgelerinin gönderilmesini talep etmiş, ihaleyi yapan idarenin 14.12.2020 tarih ve E- 89194055-755.03.99[580117]-137400 sayılı yazsısında söz konusu belgelerin Belediyeye iletilmesi için müşavir firmaya talimat verildiği bildirildiği halde herhangi bir belge teslim edilmemiştir.

İşin sözleşmesinde teminat süresi 12 ay olarak belirlenmiş olup geçici kabul 04.03.2020 tarihinde yapıldığına göre kesin kabulün 04.03.2021 tarihinde yapılmış olması gerekmektedir. Geçici kabul işlemi yapılan söz konusu alanla ilgili kesin kabul işlemlerinin tamamlandığına ilişkin Belediyeye herhangi bir yazı veya bilgi ulaşmamıştır.

Millet Bahçesi ile ilgili gelen şikayetler üzerine 2022 yılında Belediye ekiplerince bakım çalışması yapılmıştır. Bu kapsamda çim alanların kuruduğu ile ilgili yüzlerce çağrı merkezi şikâyeti üzerine yapılan inceleme neticesi 20.000,00 m² çim alanının rehabilite çalışmaları yapılmıştır. Elektrikli merkezi sistem otomatik sulama sisteminin projesine göre yapılmış olmasına karşın, sulama vanaları ile merkezi ünite arasında haberleşme sorunları yaşandığı tespit edilmiş, su deposunda çatlaklar oluşması sebebiyle kullanılamadığı, tüm sulama vanaları yerel (pilli) sisteme göre revize edilerek sulama eksiği tespit edilen alanlara da sulama başlıklarının Belediye tarafından ilave edildiği, alanda kuruyan ağaçların değiştirildiği anlaşılmıştır. Yine kullanımdan kaynaklanmayan nedenlerle yani yapımdan kaynaklı olarak halatlı tırmanma, ip makara, dönence, kuluçka salıncak, dörtlü dönence oyun elemanları kullanılamaz olması nedeniyle kaldırılmıştır. Sonuç olarak söz konusu alanın işler hale gelmesi için Belediye tarafından 20.000,00 m² çim alanı rehabilitasyonu ile otomatik sulama sistemi revizyonu yapılmış, 147 adet kuruyan ağaç değiştirilmiş, 1 adet çocuk oyun grubu tamiratı, 1 adet ipli tırmanma değişimi ve 2 adet spor aletleri değişimi yapılmıştır.

Yüklenicinin işi şartname ve sözleşme ile ihale dokümanındaki eklere uygun olarak yapmaması ve teslim etmesi nedeniyle Millet Bahçesinin kullanılabilmesi için Belediye tarafından yüklenicinin yapması gereken giderler yapılmak zorunda kalınmıştır. Bunun nedeni ise eksiklikler Belediye tarafından bildirildiği/belirtildiği halde, yapılan yazışmalarda ihaleyi yapan idare tarafından yapılacağı belirtilmiş olmasına karşın bu süre zarfında her hangi bir olumlu işlemin yapılmamış olmasıdır. Zorunlu olarak söz konusu alanın kullanıma açılması için bu giderler yapılmıştır. Her ne sebep olursa olsun Belediyenin yaptığı bu giderlerin nedeni yüklenicinin işi ihale dokümanına uygun yaparak teslim etmemesi ve ihaleyi yapan idarenin de

gerekli denetim sürecini işletmemiş olmasıdır.

Kamu idaresi cevabında, ilgili mevzuat hükümleri belirtilerek Sivas Millet Bahçesi Çevre Düzenleme İşinde yetkili makam ve idarenin ihaleyi yapan idare olduğu, Belediyenin hakediş, geçici kabul, kesin kabul ve teminatlar üzerinde yetki ve sorumluluğunun bulunmadığı, denetim raporunda yazılan söz konusu işlerin ihaleyi yapan idarenin sorumluluğunda olduğu, Belediyeye gelen yoğun şikâyetlerden dolayı tahminen kesin kabul tarihinden sonra belediye tarafından bakım çalışması yapıldığı ifade edilmiştir. Kamu idaresi cevabında yapılan işlemler hakkında bilgi verilmiş olmasına karşın, Belediyenin yapmak zorunda olduğu giderlerinin idari ve yargısal olarak yüklenici ve ihaleyi yapan idareden talep edilmesi ile ilgili olarak her hangi bir sürecin işletildiğine dair bilgi verilmemiştir. Yukarıda ayrıntılı bilgilendirme yapıldığından dolayı, tekrar açıklama yapılamasını gerektiren bir durum bulunmamaktadır.

Yüklenicinin işi sözleşme ve eki şartnamelere uygun yapmaması ve işi ihale eden idarenin gerekli denetim sürecini işletmemesi sonucu Belediyenin yapmak zorunda olduğu giderlerinin idari ve yargısal olarak yüklenici ve ilgili idareden talep edilerek gerekli sürecin işletilmesi gerekir.