Konya Büyükşehir sınırları içerisinde toplu taşıma hizmeti veren belediye otobüslerinden bazılarının engellilere uyumlu hale getirilmediği görülmüştür.

5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanunun Geçici 3’üncü maddesinin birinci fıkrasında;

“Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler, şehir içinde kendilerince sunulan ya da denetimlerinde olan sürücü koltuğu hariç dokuz veya daha fazla koltuğu bulunan araçlarla sağlanan toplu taşıma hizmetlerinin engellilerin erişilebilirliğine uygun olması için gereken tedbirleri alır. Mevcut özel ve kamu toplu taşıma araçları, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren sekiz yıl içinde, sürücü koltuğu hariç dokuz ila on altı oturma yeri olan araçlarla verilen toplu taşıma hizmetleri, turizm taşımacılığı yapılan araçlarla sağlanan taşıma hizmetleri ve özel ve kamu şehirler arası toplu taşıma hizmetleri ile yolcu gemileri 7/7/2018 tarihine kadar engelliler için erişilebilir duruma getirilir.” hükmüne yer verilmiş,

Altıncı fıkrasında ise, “…Denetim sonucunda ilgili belediye ve kamu kurum ve kuruluşları ile umuma açık hizmet veren her türlü yapıların ve açık alanların malikleri ile toplu taşıma araçlarının sahiplerine eksikleri tamamlaması için birinci fıkrada belirtilen sürenin bitiminden itibaren iki yılı geçmemek üzere ek süre verilebilir.” hükmü yer almaktadır.

Anılan Kanunun geçici 3’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında; şehir içi yolcu taşıma hizmeti yapan araçlardan erişilebilir olmayanlara yolcu taşıma hizmeti için yetki belgesi, izin ve çalışma ruhsatının verilmeyeceği ifade edilmiştir.

Söz konusu Kanun 07.07.2005 tarihinde yürürlüğe girdiğinden belediye otobüslerinin 07.07.2015 tarihi itibariyle engellilere uyumlu hale getirilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede, 2018 yılı sonu itibariyle 175 belediye otobüsünden 74 adedinin engellilerin erişebileceği duruma getirildiği, kalanının engellilerin erişebileceği şekilde uyumlu hale getirilmediği tespit edilmiştir.

Toplu taşıma araçlarının erişilebilir hale getirilmesi ve bu araçlarda erişilebilirliğin izleme ve denetimini yapacak olan komisyonların teşkili, görev ve yetkileri ile çalışma usul ve esasları ile idari para cezalarının uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliğinde düzenlenmiştir.

Bu Yönetmeliğe göre; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İl Müdürlükleri bünyesinde oluşturulan komisyonların toplu taşıma araçlarının erişilebilirlik tespitini yapması, izleme ve denetleme formlarını dikkate alarak rapor hazırlaması ve tespit edilen eksiklikler için il müdürlüğünce idari para cezasının uygulanması gerekmektedir.

Ayrıca ruhsatı olmayan araçların çalışmalarına izin verilmemesi, zabıta birimi tarafından gerekli denetimlerin yapılması ve izin almadan çalışan araçlarla ilgili gerekli işlemlerin büyükşehir belediyesince yapılması sağlanmalıdır.

Toplu taşıma araçlarının engellilere uyumlu hale getirilmemesi, engellilerin toplumsal hayata diğer bireylerle eşit koşullarda tam ve etkin katılımlarının sağlanmasını etkilemektedir.

Kamu idaresi cevabında; Belediyenin tüm araç filosunun 665 araçtan oluştuğu, bunların 564 tanesinin belirtilen standartların üzerinde bulunduğu, 6360 sayılı yasa ile Büyükşehir Belediyesi sınırlarının il sınırları olması ve bazı ilçe belde belediyelerinden intikal eden ve kamu kaynağı niteliğindeki taşıtların kamu zararına neden olmayacak şekilde Hadim,

Taşkent, Kulu, Cihanbeyli, Altınekin, Emirgazi, Karapınar, Doğanhisar, Derebucak, Bozkır, Seydişehir gibi ilçelere ve mahallelerine Konya bağlantılı sefer yapan 100 km ile 165 km arasında değişen mesafelerde şehirler arası yolcu otobüsü tipinde koltuklu araçlar olarak kullanılması ve bu araçların şehir içi ulaşımında kullanılmaması planlanarak kaynakların israf edilmeden verimli kullanılmasına çalışıldığı, belediye imkânları ölçüsünde söz konusu araçların başka hizmetlerde kullanımı ile standardı yüksek yeni araç alımlarının da planlandığı, ifade edilmiştir.

Sonuç olarak Kamu idaresi tarafından bulgu konusuna iştirak edildiği, kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması ve belediyenin bütçe imkânları dikkate alınarak tüm araç filosunun engelli bireylerin kullanımlarına uygun hale getirileceği belirtilmiştir.

Bu itibarla; bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.