Belediyenin maddi duran varlıklar hesap grubu içinde yer alan taşınmaz varlıkları için ya hiç amortisman ayrılmadığı ya da muhasebe hesaplarında kayıtlı değerinden fazla ve hatalı oranda amortisman ayrıldığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 25 Maddi Duran Varlıklar hesap grubu ile ilgili “Hesap grubuna ilişkin işlemler” başlıklı 187’nci maddesinin (ç) bendinde, amortismana tabi varlıkların neler olduğu, bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranlarına ilişkin esas ve usullerin belirleneceği, ayrılan amortismanların nasıl muhasebeleştirileceği ve varlıkların amortisman hesaplanmasına esas alınacak değerinin nasıl tespit edileceği ile ilgili hususlar hüküm altına alınmıştır.

Maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılan 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı da aynı Yönetmelik’in 202 ve 203’üncü maddelerinde açıklanmıştır.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Varlıklara ilişkin ilkeler” başlıklı 9’uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde de; “Bilançoda duran varlıklar ana hesap grubu içinde yer alan maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile diğer duran varlıkların maliyetlerini, yararlanılan dönemlere dağıtmak amacıyla, her dönem ayrılan amortismanların birikmiş tutarları bilançoda ayrıca gösterilir.” denildikten sonra hangi duran varlıkların amortisman ve tükenme payına tabi tutulacağı ve bunlara ilişkin esas ve usuller ile uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre, yöntem ve oranlarının duran varlık çeşitlerine göre Bakanlıkça belirleneceği hususu aynı Yönetmelik’in 29’uncu maddesinde hükme bağlanmıştır.

Amortisman ve tükenme payı ayrılmasına ilişkin usul ve esaslar ile, uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre, yöntem ve oranlarının neler olacağı ise 04.11.2015 tarihli ve 29522 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Amortisman ve Tükenme Payları” başlıklı 47 sıra numaralı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nde açıklanmıştır.

Yapılan incelemede, amortisman ve tükenme payı ayrılması gereken maddi duran varlıklar için amortisman ayrılmadığı, amortisman ayrılması gereken bazı maddi duran varlığın kayıtlı değerinden fazla amortisman ayrıldığı, bazı maddi duran varlıklarda ise mevzuata aykırı oranda amortisman ayrıldığı tespit edilmiştir.

Taşınır ve taşınmaz varlıkları için amortisman ayrılmaması veya hatalı ayrılması 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabını ve aynı zamanda; Giderler Hesabına yansıması gereken amortisman giderleri kadar 630 Giderler Hesabını etkilemektedir.

Sonuç olarak, amortisman ve tükenme payı ayrılması gereken tüm maddi duran varlıklar için amortisman ayrılmaması veya hatalı ayrılmasından dolayı idarenin yıl sonunda düzenlenen mali tabloları gerçeği yansıtmamaktadır.