Sürekli işçiler için ayrılan kıdem tazminatı tutarı gerçeği yansıtmamakta ve kıdem tazminatı ödemeleri hatalı muhasebeleştirilmektedir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 281 ve 330’uncu maddelerinde 372/472 Kıdem tazminatı karşılığı hesaplarının belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan ve faaliyet dönemi içinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatları ile uzun vadeli kıdem tazminatları karşılıklarının izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Mezkûr Yönetmelik’in 282 ve 331’inci maddelerinde de faaliyet dönemi sonlarında dönem sonu işlemleri yapılırken çalışan işçiler için yıllık kıdem tazminatları hesaplanarak uzun vadede ödenecek kıdem tazminatı tutarları 472 Kıdem tazminatı karşılığı hesabına alacak, 630 Giderler hesabına borç kaydedileceği belirtilmiştir. Ayrıca yılsonlarında vadeleri bir yılın altına düşen ve faaliyet dönemi içerisinde ödenmesi öngörülen kıdem tazminatı tutarları 372 Kıdem tazminatı karşılığı hesabına alacak, 472 Kıdem tazminatı karşılığı hesabına borç kaydedilmelidir. Son olarak da ödenen tazminatlar 372 Kıdem tazminatı karşılığı hesabına borç, ödemenin şekline göre ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan 830 Bütçe giderleri hesabına borç, 835 Gider yansıtma hesabına alacak kaydedilmelidir.

Mezkûr Yönetmelik’in 500 Net değer sermaye hesabına ilişkin olarak düzenlenen “Hesabın işleyişi” başlıklı 347’nci maddesinde, daha önce kayıtlara alınmamış olan yabancı kaynak tutarlarının bu hesaba borç, ilgili yabancı kaynak hesabına ise alacak kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

Yapılan inceleme neticesinde yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre işlem tesis edilmediği görülmüştür. Şöyle ki;

Kıdem tazminatı ödemelerinin karşılık ayrılmış kısmı için 372 Kıdem tazminatı karşılığı hesabına, karşılık ayrılmamış kısmı için ise 630 Giderler hesabına borç, ödenecek tutar için ise 103 Verilen çekler ve gönderme emirleri hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak kaydı

yapılması gerekirken, 372 Kıdem tazminatı karşılığı hesabı kullanılmayıp doğrudan 630 Giderler hesabına borç kaydı yapılmıştır.

Ayrıca 630.01.03.02.01 gider kodundan yıl içinde 1.609.895,31 TL kıdem tazminatı ödemesi yapıldığı, önceki dönemlerde yalnızca 620.000,00 TL karşılık ayrıldığı ve söz konusu karşılığın faaliyet dönemi ya da uzun vade olduğuna bakılmaksızın 372 Kıdem tazminatı karşılığı hesabında kayıtlı bulunduğu görülmüştür.

Kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmasındaki amaç, dönemsellik ilkesi gereği giderlerin ait oldukları yılda muhasebeleştirilmesinin sağlanmasıdır. Bu tutarların karşılık ayrılmadan, ödendiği yılda tamamının gider kaydedilmesi dönem faaliyet giderlerinin gerçeği yansıtmamasına sebep olmaktadır.

2021 yılı sonu itibariyle idarenin sürekli işçi kadrosunda çalışan 76 işçiden 15’inin 2022 yılı içerisinde emekli olacağı, bu nedenle tüm işçiler için hesaplanan 13.794.409,06 TL tutarındaki kıdem tazminatı karşılığının daha önceden kayıtlı bulunan 620.000,00 TL’ye eklenmek suretiyle 2.231.262,12 TL’sinin 372 Kıdem tazminatı karşılığı hesabına, geriye kalan 10.943.146,94 TL’nin ise 472 Kıdem tazminatı karşılığı hesabına alacak, 500 Net değer sermaye hesabına borç kaydı yaparak kayıtlara alması gerekmektedir.

Sonuç olarak, kıdem tazminatı karşılığının zamanında ayrılmaması nedeniyle 372 Kıdem tazminatı karşılığı hesabı 2.231.262,12 TL, 472 Kıdem tazminatı karşılığı hesabı 10.943.146,94 TL, 500 Net değer sermaye hesabı 13.174.409,06 TL ve faaliyet sonuçları tablosunda görülen 1.609.895,31 TL tutarındaki giderin ne kadarının bu döneme ait olduğu bilinemediğinden 630 Giderler hesabının bu tutarda gerçeği yansıtmamasına neden olmaktadır.

Kamu idaresi cevabından bulguda belirtildiği üzere işlem yapılmaya başlandığı anlaşılmıştır. Ancak uygulamaya 2022 yılı içinde başlanıldığından 2021 yılı mali tablolarına bir etkisi bulunmamaktadır.