Kalabak pet su satışlarına ilişkin muhasebe kayıtlarının hatalı olduğu tespit edilmiştir. Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 150 İlk Madde ve Malzeme

Hesabının niteliğini düzenleyen 115’inci maddesinde bu hesabın, kurumlarca satılmak, üretimde veya diğer faaliyetlerde kullanılmak ya da tüketilmek üzere edinilen ilk madde ve malzeme, yarı mamul, mamul, ticari mal, artık ve hurda gibi bir yıl veya faaliyet dönemi içinde tüketilecek veya paraya çevrilecek varlıkların izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiş olup 116’ncı maddesinde hesabın işleyişi düzenlenmiştir. Buna göre satın alınan veya üretilen ilk madde ve malzemelerin bir taraftan maliyet bedelleri ile bu hesaba borç, 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830 Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835 Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilmesi, tüketilmek amacıyla kamu

idaresinin ilgili birimlerine verilen veya kullanılan ilk madde ve malzemelerin ise bu hesaba alacak, 630 Giderler hesabına borç kaydedilmesi gerekmektedir.

Kalabak pet su satışlarına ilişkin yapılan muhasebe kayıtları incelendiğinde; pet şişe imalatında kullanılacak preformlar hazır olarak satın alındığında 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabına borç kaydı yapıldığı; preformların pete dönüştürüldüğü üretim aşamasından sonra 150 No.lu hesaba aynı tutarda borç ve alacak kaydı yapıldığı; pet su satışı yapıldığında ise satış bedeli 127 Diğer Faaliyet Alacakları Hesabına borç, satışı yapılan petler kayıtlı değerleri üzerinden 150 No.lu Hesaba, tahsil edilen katma değer vergisi 391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabına ve aradaki olumlu fark 600 Gelirler Hesabına alacak kaydedildiği görülmüştür.

ESKİ Kalabak Pet Dolum Tesislerinin faaliyetlerinde kullanılan ve üretime konu olan pet şişe ve benzeri malzemeler kullanıldığında mezkûr Yönetmelik hükmü gereğince kayıtlı değerleri üzerinden 630 Giderler Hesabına borç, 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabına alacak kaydedilmesi gerekirken söz konusu muhasebe işlemi yapılmamaktadır.

Kurum tarafından Kalabak pet su satışlarına ilişkin muhasebe kayıtlarının yukarıda anlatıldığı şekilde yapılmasından dolayı 630 Giderler Hesabı ve 600 Gelirler Hesabı olması gerekenden eksik görünmektedir. Söz konusu durum Faaliyet Sonuçları Tablosunda faaliyet sonucu açısından bir hata oluşturmasa da gayrisafilik ilkesine aykırı bir muhasebeleştirme işlemi gerçekleştirilmiş olmaktadır.

Diğer yandan Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 97’nci maddesine göre, 127 Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı; mahalli idarelere ait maddi duran varlıkların taksitli satılması durumunda ortaya çıkan alacaklar ile faaliyet alacakları hesap grubundaki hesapların kapsamına girmeyen ve bir yıl içerisinde tahsil edilmesi gereken diğer çeşitli faaliyet alacaklarının izlenmesi için kullanılması gerektiğinden, Kalabak pet su satışlarına ilişkin alacağın söz konusu hesapta izlenmesi yerine tahakkuk ettirilen faaliyet alacaklarının izlendiği

120 Gelirlerden Alacaklar Hesabında yardımcı hesap itibarıyla izlenmesinin daha uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Kurum tarafından konu ile ilgili gerekli hassasiyetin gösterileceği ve bulgu doğrultusunda muhasebe kayıtlarının yapılacağı belirtilmiştir. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.

Sonuç olarak, Kalabak pet su satışlarına ilişkin yapılan hatalı muhasebe kayıtları sebebiyle 2020 yılı mali tablolarında 630 Giderler Hesabı ve 600 Gelirler Hesabı 6.178.172,92 TL, 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabı 913.225,88 TL eksik; 127 Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı ise 913.225,88 TL fazla gözükmektedir.