Karar Künyesi
Gazi Üniversitesi’nce yürütülen Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) incelenmiş olup Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma Projeleri Hakkında Yönetmelik ve kurum tarafından uygulamaya konulan kılavuz ve esaslarda belirtilen sürelere uyulmadığı tespit edilmiştir.
Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma Projeleri Hakkında Yönetmelik'in
“Proje raporları” başlıklı 8’inci maddesinin birinci fıkrasında;
“(1) Kabul edilen bir projenin yürütücüsü Komisyona altı ayda bir geçmiş dönemdeki çalışmalarla ilgili bilgilerin yer aldığı ara rapor sunar. Komisyon projenin türüne ve özelliğine göre ara rapor sunma sürelerini ve koşullarını değiştirebilir. Ara raporlar Komisyon tarafından incelenir. Komisyon gerekli gördüğü durumlarda konunun uzmanlarının görüşlerine de başvurarak değerlendirme sürecini tamamlayabilir. Projelerin sonraki dilimleri ile ilgili maddi desteğin devamı Komisyonun olumlu görüşüne tabidir” denilmektedir.
Söz konusu mevzuat hükmüne göre proje yürütücüleri tarafından altı ayda bir geçmiş dönemdeki çalışmalarıyla ilgili ara rapor verilmesi gerekirken yapılan incelemelerde Üniversitenin desteklemekte olduğu çok sayıda Bilimsel Araştırma Projelerinin ara raporlarının teslim edilmediği veya geç teslim edildiği görülmüştür.
Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma Projeleri Hakkında Yönetmelik'in “Proje raporları” başlıklı 8’inci maddesinin ikinci fıkrasında;
“(2) Proje yürütücüsü, protokolde belirtilen bitiş tarihini izleyen en geç üç ay içerisinde, araştırma sonuçlarını içeren proje sonuç raporunu Komisyon tarafından belirlenen formata uygun olarak sunar. Lisansüstü tez projeleri için, ilgili birimlerce onaylanmış tezler de sonuç raporu olarak kabul edilebilir. Sonuç raporu Komisyon tarafından değerlendirilerek projenin başarılı sayılıp sayılmayacağına karar verilir. Komisyon gerekli gördüğü durumlarda konunun uzmanlarının görüşlerine de başvurarak değerlendirme sürecini tamamlayabilir.” denilmektedir.
BAP Koordinasyon Birimi tarafından desteklenen bilimsel araştırma projelerinin incelenmesi sonucunda ise; bilimsel araştırma projelerinin pek çoğunda bitiş sürelerine uyulmadığı ve biten projelerin sonuç raporlarının zamanında verilmediği tespit edilmiştir.
Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma Projeleri Hakkında Yönetmelik'in “Proje süresi ve bütçesi” başlıklı 9’uncu maddesinin 2’nci fıkrasında;
“2) Bilimsel araştırma projeleri ek süreler dâhil en çok otuz altı ay içerisinde tamamlanır. Tez projeleri için verilen süreler, yetkili birimler tarafından tezler için verilen yasal ek süreleri kapsayacak şekilde uzatılabilir. Ancak tez projeleri için sağlanacak mali destekler, ilgili lisansüstü eğitim ve öğretim mevzuatında belirlenen normal öğrenim süreleri ile sınırlıdır.” denilmektedir.
Söz konusu mevzuat hükmüne göre bilimsel araştırma projelerinin ek süreler dahil en çok otuz altı ay içerisinde tamamlanması gerekmektedir. Bunun yanı sıra Bilimsel Araştırma Projelerine ilişkin protokollerde de ek sürelerin bir yılı geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
BAP Koordinasyon Birimi tarafından desteklenen bilimsel araştırma projelerinin incelenmesi sonucunda ise; mevzuatta belirlenen ek süreler dahil en çok otuz altı ay içerisinde tamamlanmasına ve protokollerde yer alan ek sürelerin bir yılı geçemeyeceği hükümlerine uyulmadığı tespit edilmiştir.
Kamu idaresi cevabında; Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Biriminin daha etkin ve verimli bir şekilde çalışabilmesi amacıyla 2021 itibariyle BAPSİS programının alındığını BAPSİS’te ara rapor takip sisteminin mevcut ve uygulanmakta olduğunu, süreçler tamamlandığı halde projelerin sonuç raporları verilmediğinin tespit edilmesi halinde ilgili yönerge gereği 1 aylık süre içerisinde sonuç raporunun verilmesi için yürütücülere yazı gönderilerek sonucunda da projeye ilişkin gerekli işlemler yapılmakta olduğunu, Pandemi sürecinden dolayı BAP Komisyonun bu sürelere ilaveten toplu/proje bazında Mücbir Sebep Ek Süreleri verdiğini ve bundan dolayı da bazı projelerde sürelerin 36 ayı aştığını belirtmiştir. Bundan sonraki dönemlerde uygulamada her hangi bir aksaklık oluşmaması ve mevzuat dışı uygulama yapılmaması açısından gereken özenin gösterileceği belirtilmiştir.
Kamu idaresi tarafından her ne kadar BAPSİS programının uygulanmakta olduğu ve gerekli takip işlemlerinin mevzuata uygun olarak yerine getirildiği belirtilse de bulgumuzda yer alan tespitler örneklem yapılarak seçilen Bilimsel Araştırma Projelerinin dosyalarının incelenmesi neticesinde yapılmış, Üniversitenin desteklemekte olduğu çok sayıda Bilimsel Araştırma Projelerinin ara raporlarının teslim edilmediği veya geç teslim edildiği; bilimsel araştırma projelerinin pek çoğunda bitiş sürelerine uyulmadığı ve biten projelerin sonuç raporlarının zamanında verilmediği; Pandemi sebebiyle bile olsa verilen süre uzatımlarının mevzuatın ve protokollerin öngördüğü üst sınırları da aştığı görülmüştür.
Bu itibarla; Bilimsel Araştırma Projelerinin ara rapor ve sonuç raporlarının süresi içerisinde düzenlenmesi, projelerin zamanında tamamlanması, projeler için verilecek ek sürelerin mevzuat hükümleri çerçevesinde verilmesi ve projelerin ara rapor, sonuç raporu ve süresi içerisinde kapatılmasına ilişkin takibin sağlıklı bir biçimde yapılması gerekmektedir.