Kurum tarafından ihale edilen yapım işlerinde, yükleniciden kaynaklanan imalat hatalarının ileriki zamanlarda yüklenici tarafından yapılması yerine Kurum bütçesinden bu hataları düzeltmek için tekrar harcama yapıldığı, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’ndaki amir hükümlere rağmen idarenin yaptığı harcamalar için işin yüklenicisine rücu edilmediği anlaşılmıştır.

Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Yapım işlerinde yüklenicilerin ve alt yüklenicilerin sorumluluğu” başlıklı 30’uncu maddesinde; “Yapım işlerinde yüklenici ve alt yükleniciler, yapının fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmaması, hileli malzeme kullanılması ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan, yapının tamamı için işe başlama tarihinden itibaren kesin kabul tarihine kadar sorumlu olacağı gibi, kesin kabul onay tarihinden itibaren de onbeş yıl süreyle müteselsilen sorumludur. Bu zarar ve ziyan genel hükümlere göre yüklenici ve alt yüklenicilere ikmal ve tazmin ettirilir. Ayrıca haklarında 27 nci madde hükümleri uygulanır.” denilmektedir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yüklenicinin bakım ve düzeltme sorumlulukları” başlıklı 25’inci maddesinde ise yukarıda yer verilen Kanun hükmünün uygulaması ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır.

Yukarıda bahsedilen Kanun ve Genel Şartname’nin hükümlerinden de anlaşılacağı üzere; yüklenicinin yapıp idarenin kabulünü yaparak teslim aldığı inşaatlarda, teslimden sonra kullanımdan kaynaklanmayan ve fen ve sanat kurallarına aykırı bir imalat tespiti halinde, bu durumun düzeltilmesi yükleniciden istenecektir. Yüklenici hatalı imalatı düzeltmediği takdirde idare bu eksikliği bir tutanakla tespit edip yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre giderip, bedeli için yükleniciye rücu edecektir. Üstelik söz konusu sorumluluğun onbeş yıl boyunca devam etmesi Kanunen hüküm altına alınmıştır.

Ancak Erenler Belediyesi Kentsel Dönüşüm 2.Etap 1.Kısım yapım işinde 2.7.2019 tarihinde kesin kabulün onaylandığı, kesin kabul üzerinden 2 yıl geçen inşaatta çatıda çöküntüler meydana gelmesi sonucunda bina içlerinde deformelerin meydana geldiği, yüklenici kusurundan kaynaklanan, fen ve sanat kurallarına aykırı imalatlar için yükleniciye herhangi bir bildirimde bulunulmadığı gibi, kusurlu imalatların idarece giderilerek toplam bedeli KDV dahil

664.316,40 TL’yi bulan bakım ve onarım işleri yaptırıldığı, maliyetinin bütçeden ödendiği ve sonrasında herhangi bir rücu işleminin yapılmadığı görülmüştür.

Yapım işlerinde meydan gelen hasar, zarar ve ziyan durumunda yapılan harcama için gerekli durumlarda rücu işlemleri başlatılmadır. Aksi bir uygulama, idarelerin aynı yer için mükerrer harcama yapmasına sebebiyet vermekte ve kamu kaynağında azalmaya neden olmaktadır.

Kamu idaresi tarafından verilen cevapta, bulgu konusu hususla ilgili olarak, Yapım İşleri Genel Şartnamesi doğrultusunda yüklenici eksikliklerine yönelik yapılan işlerin tamamının 26.10.2021 tarih ve 6564 sayılı yazıyla Yükleniciye tebliğ edildiği belirtilmiş, olmasına rağmen, yapılan harcamaların yükleniciye rücu edilmesi husuunda herhangi bir bilgi verilmemiştir.

Bu bağlamda fen ve sanat kurallarına uygun olmayan imalat hatalarının sorumluluk süresi içinde ve kurumlara yük getirmeden yükleniciye yaptırılması için kesin kabulden sonraki 15 yıllık süre içinde ortaya çıkan bakım onarım giderlerinin teknik heyet tespiti ve bütün bu süreçlerin takibinin yapılmasının yerinde olacağı değerlendirilmektedir.