Kamu İdaresi tarafından yapılan bazı mal alımlarının, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda öngörülen temel ihale usulleri olan açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü ile ihale edilmesi gerekirken kısımlara bölmek suretiyle doğrudan teminle gerçekleştirildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun "Temel İlkeler" başlıklı 5’inci maddesinde;

"İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri bir arada ihale edilemez. Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez ..."

denilmekte, aynı Kanun’un “Doğrudan temin” başlıklı 22’nci maddesinin (d) fıkrasında büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin 67.613,00 TL’sini, diğer idarelerin 22.524,00 TL’sini aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımların ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulü ile karşılanabileceği belirtilmektedir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 22.5.1.2. numaralı maddesinde ise

"…4734 sayılı Kanunun 19'uncu maddesine göre açık ihale usulü ile temini gereken ihtiyacın, Kanunun 22'nci maddesinin (d) bendi için öngörülen parasal sınırların altında kalacak şekilde, adet bazında veya aynı ihale konusu içinde yer alabilecek nitelikteki mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin, kalemlere veya gruplara bölünmek suretiyle aynı Kanunun 22'nci maddesinin (d) bendine göre temini, 4734 sayılı Kanunun temel ilkelerine aykırılık teşkil ettiğinden, bu yönde uygulamaların sorumluluk doğuracağı hususuna dikkat edilmesi gereklidir."

denilmek suretiyle aynı husus tekrar edilerek aynı nitelikteki mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin, kalemlere veya gruplara bölünerek yapılmasının 4734 sayılı Kanun’un temel ilkelerine aykırılık teşkil ettiği ifade edilmektedir.

Tablo 13: Kısımlara Bölünerek Doğrudan Teminle Yapılan Alımlar

Yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere Kurum tarafından yapılan mal alımlarında 4734 sayılı Kanun’un 22-d maddesiyle 2018 yılı için her bir alım için belirlenen 67.613,00 TL’lik limite uyulmuş olmakla birlikte niteliği itibari ile aynı mahiyette olan yıl içerisinde sürekli tekrarlanan ve yakın tarihlerde yapılan mal alımları, parçalara bölünmek suretiyle gerçekleştirilmiştir.

Kamu idaresi cevabında; “Bulgunuzda 4734 Sayılı kanunda öngörülen ihale usulleri yerine parçalara bölünmek suretiyle doğrudan temin yöntemi ile mal alımlarının gerçekleştirildiği belirtilmiştir. Bulgunuz doğrultusunda Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından harcama birimleri yazılı olarak uyarılmış olup bundan sonraki süreçte ilgili kanun hükümlerine göre işlem tesis edilecektir.”

denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu İdaresince bulgu konusu hususa katılınmakta olup, harcama birimlerinin yazılı olarak uyarıldığını bundan sonraki süreçte ilgili mevzuat hükümlerine göre işlem tesis edileceği belirtilmiştir.

Kamu İdaresi tarafından yapılan alımların, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda öngörülen “temel ilkeler” çerçevesinde yine aynı Kanun’da düzenlenen usul ve esaslara göre yapılması gerekmekte olup Kanun’da belirtilen temel ihale usulleri ile yapılması gereken alımlar doğrudan temin yöntemi ile yapılmamalıdır.