Şirkete ait olan ve ulaşım hizmeti verilen toplu taşıma araçlarında ücretsiz ve indirimli seyahat hakkı veren kartları da kapsayan elektronik bilet mahiyetindeki taşıma kartlarının usulsüz kullanımı halinde uygulanacak yaptırımlar ve buna ilişkin prosedürler konusunda belirsizlikler yaşandığı görülmüştür.

Seyahat hizmetlerinden kimlerin hangi koşullarla ücretsiz veya indirimli yararlanabileceği 4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ve bu Kanun’a dayanılarak Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından çıkarılan 04.03.2014 tarih ve 28931

sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Ücretsiz veya İndirimli Seyahat Kartları Yönetmeliği ile belirlenmiştir.

Kanun’un 1’inci maddesinin ikinci fıkrasında ücretsiz veya indirimli seyahat hakkından yararlanabilecek olanlara ilişkin düzenleme yapılmıştır. Yönetmelik’te ise Kanun tarafından verilen hakkın kullanımıyla ilgili olarak ücretsiz veya indirimli seyahat hakkını kullanacak kişilere ilişkin kriterler, başvurunun nasıl yapılacağı, bu hakkın kullanılma yöntemleri ile usulsüz kullanımlara ilişkin müeyyideler ve konuyla ilgili diğer hususlar belirlenmiştir.

Yönetmelik’in “Seyahat kartında tahrifat, sahtecilik” başlıklı 13’üncü maddesinde; gerçeğe aykırı kart düzenleyenler veya bu tür kartı bilerek kullananlar, iade etmesi gerektiği halde seyahat kartını kullanmaya devam edenler, kart üzerinde tahrifat, silinti, kazıntı yapanlar ile tahrif edilmiş kartları kullananlar hakkında genel hükümlere göre cezai işlem yapılacağı belirtilmekle birlikte, 12’nci maddede, ilgili kurumlar, belediyeler ile belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlerin, ücretsiz ve indirimli seyahat hakkının kullanılması ile ilgili olarak gerekli tedbirleri alacağı vurgulanmıştır.

Söz konusu Yönetmelik hükümleriyle, seyahat kartlarında tahrifat ve sahtecilik yapanlara ilişkin cezai işlemler için genel hükümlere göndermede bulunulmuş, bu ve bunun dışındaki çeşitli usulsüz kullanımlar ve genel olarak ücretsiz ve indirimli seyahat kartlarının kullanımına ilişkin gerekli tedbirlerin de ilgili kurumlar tarafından alınması öngörülmüştür.

Denizli ili sınırlarında toplu taşıma hizmeti Denizli Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Sanayi Ticaret AŞ tarafından yerine getirilmektedir. Bu hizmetin sunumu karşılığı toplu taşıma hizmetini kullananların ödeme işlemleri, basımı ve dağıtımı Şirket tarafından yapılan ve ön ödeme yöntemi ile içine para yüklenilen elektronik kartlar aracılığı ile gerçekleştirilmektedir.

Şirketin toplu taşımadan yararlanmak isteyen kişilere verdiği kartlar arasında, 4736 sayılı Kanun ile Ücretsiz veya İndirimli Seyahat Kartları Yönetmeliği gereği ücretsiz veya indirimli seyahat hakkı tanıyan kartlar da bulunmaktadır.

Yapılan incelemelerde, genelde kartların kullanımına ilişkin özel durumlar ve kartların usulsüz kullanımlarının tespit edilmesi halinde uygulanacak müeyyideler konusunda duraksamalar yaşanabildiği, kartı usulsüz kullanan ya da kullandıran kişilerin kartlarının geri alınması, ücretsiz seyahat haklarının kısıtlanması ve/veya kaldırılması, tekrar bu haktan yararlanabilme koşulları ve benzeri diğer idari yaptırım uygulamalarına ve uygulama prosedürlerine ilişkin belirsizlikler bulunduğu anlaşılmıştır.Ücretsiz veya İndirimli Seyahat

Kartları Yönetmeliği'nin 12’nci maddesiyle, belediyelere verilen görev çerçevesinde, söz konusu seyahat kartlarının kullanılmasına ve çeşitli usulsüz kullanımlarına ilişkin gerekli tedbirleri içeren bir düzenleme yapılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Şirket tarafından konuyla ilgili olarak; eksikliğin çözümü için yetkili kurum olan Denizli Büyükşehir Belediyesine resmi yazı gönderilerek "Denizli Kart Yönetmeliği" çıkarılması için talepte bulunulduğu ifade edilmiştir.

Bu durum olumlu bir gelişme olarak görülmekte olup çıkarılacak yönetmeliğin yalnızca kartların usulsüz kullanımını ilgilendiren bir düzenleme olması yerine kartların indirimli ve/veya ücretsiz kullanımı da dahil şehir içi ulaşımla ilgili diğer hususları da düzenleyen genel bir şehir içi ulaşım yönetmeliği hazırlanmasının daha faydalı olacağı değerlendirilmektedir.