Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “13 Kurum alacakları” başlıklı 100 üncü maddesi birinci fıkrasında; bu hesap grubunun, kurumca yasal yetkilere dayanılarak verilen borçlardan bir yıl veya faaliyet dönemi içinde tahsili öngörülen alacakların izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Karatay Belediyesi öncülüğünde kentsel dönüşüm uygulamaları kapsamında konut yapı kooperatifleri kurulmuştur. Bu kapsamda Belediye ile arsa sahipleri arasında yapılan “Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmeleri”nin 6 ncı maddesinde; ilgili kooperatifin inşaata başlamasından itibaren 5 yıl içerisinde daireleri teslim etmemesi halinde Belediye tarafından günün rayiç bedellerinden kira ödemesinin yapılacağı belirtilmiştir. 5 adet kooperatifin arsa sahiplerine dairelerini zamanında teslim etmemesi üzerine, bu doğrultuda Belediye Encümeni tarafından belirlenen kira bedelleri vatandaşlara ödenmiştir.

Ödenen kira bedelleri Emlak ve İstimlak Müdürlüğü tarafından takip edilmekte olup, daha sonra ilgili kooperatiflerden tahsil edilmektedir. Ancak, ödenen kira bedellerine ilişkin Yönetmelik hükmü gereğince kullanılması gereken 139-Diğer Kurum Alacakları Hesabı kullanılmadığı gibi, herhangi bir muhasebe kaydı da yapılmamıştır.

Kentsel dönüşüm uygulamaları kapsamında, daireleri zamanında teslim edilemeyen arsa sahiplerine ödenen kira bedellerinin 139-Diğer Kurum Alacakları Hesabında izlenmesi gerekmekte olup, bu husus Belediye tarafından gerçekleştirilen mali iş ve işlemlerin tam ve doğru olarak muhasebe disiplini altında toplanarak mali tablolara eksiksiz olarak yansıması bakımından oldukça önem arz etmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Belediyemiz öncülüğünde yapılan kooperatiflerin arsa sahiplerine ait dairelerin geç tesliminden dolayı arsa sahiplerine ödenen kira bedelleri 630.03.05.09.90 Diğer Kiralama Giderleri hesabı kullanılarak ödenmekte ve muhasebeleştirilmektedir. Kooperatiflerden tahsil edilen kira bedelleri de tahsil edildiği zaman 600.03.09.99 Diğer Çeşitli Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri hesabında muhasebeleştirilmektedir. Ayrıca tahsil edilecek bedeller gelir programında her kooperatif için açılan sicil kaydında gecikme faizleri de gözükecek şekilde takip edilmektedir. Tahsilat yapıldığı zaman anaparası ilgili gelir hesabında, faizi de faiz ile ilgili gelir hesabında takip edilmektedir.

Ödemesi yapılacak ve tahsil edilecek kira bedellerinin 139- Diğer Kurum Alacakları hesabında da takibinin yapılmasına özen gösterilecektir.” denilmektedir.

Sonuç olarak kamu idaresi, bulgu konusu 139-Diğer Kurum Alacakları Hesabının kullanımının sağlanacağını ifade etmiş ise de, söz konusu hesabın bugüne değin hiç kullanılmamış olması ve bilançoda yer almaması neticesinde; gerçekleştirilen mali iş ve işlemlerin tam ve doğru olarak muhasebeye yansımamasına neden olunmuştur. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.