Belediye bünyesinde çalışan işçilerin kullanılmamış ücretli izin haklarının biriktiği ve bu durumun belediyenin işçilere karşı olan yükümlülükleri üzerinde mali risk yarattığı görülmüştür.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 53’üncü maddesinde, bu Kanuna tabi çalışan işçilere yıllık izin verileceği ve yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemeyeceği, 56’ncı maddesinde yıllık iznin 53’üncü maddede gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesinin zorunlu olduğu; 59. maddesinde iş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücretin sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödeneceği hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanunun 60’ncı maddesinde, yıllık ücretli izinlerin, yürütülen işlerin niteliğine göre yıl boyunca hangi dönemlerde kullanılacağı, izinlerin ne suretle ve kimler tarafından verileceği veya sıraya bağlı tutulacağı; yıllık izninin faydalı olması için işveren tarafından alınması gereken tedbirler ve izinlerin kullanılması konusuna ilişkin usullerin ve işverence tutulması zorunlu kayıtların şeklinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle gösterileceği belirtilmiştir. 3.3.2004 tarih ve 25391 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinde Kanuna uygun olarak yıllık izinlerin kullanımı ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.

4857 sayılı Kanun’un, 56’ncı maddesinin “yıllık iznin 53’üncü maddede gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesinin zorunlu olduğu” hükmüne göre esas olan yıllık iznin kullandırılmasıdır. Nitekim 4857 sayılı Kanun'un, 103’üncü maddesinde yıllık ücretli izin hükümlerine aykırılık halinde uygulanacak idari para cezası düzenlenmiş ve 2020 yılı idari para cezası tutarı 509,00 TL olarak belirlenmiştir.

Bu düzenlemeler çerçevesinde, işçi veya işverenin yıllık izin hakkından feragat edemeyeceği açıktır. Aksi bir uygulamada, işçi emekli olduğunda veya iş sözleşmesi son bulduğunda yasa hükmü gereği izin alacağı ücrete dönüşmektedir. Bu ödeme son ücret üzerinden yapılacağından ödenecek miktar önemli tutarda artmış olmaktadır. Bu uygulama ise işçilerin izin kullanmaktan feragat edebilmelerine neden olmaktadır. Zira birikmiş izin alacaklarının ücrete dönüşmesi halinde İdare bütçesine büyük yük getirmektedir.

Yapılan incelemede, 31.12.2020 tarihi itibariyle aşağıdaki tabloda ayrıntılı olarak gösterildiği üzere 2020 yılında 22 işçi için toplam 502 gün birikmiş kullandırılmayan yıllık izin hakkı olduğu tespit edilmiştir.

Tablo 9: İşçi İzin Tablosu

Gerek mevzuata uygunluk açısından gerekse Belediyeye ek mali külfet getirmemesi amacıyla Belediye işçilerinin yıllık izinlerinin kullandırılması gerekmektedir.