Faaliyet alacaklarına ilişkin tahakkuk kayıtlarının Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine aykırı olarak gerçekleştirildiği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabına ilişkin işlemleri düzenleyen 87’nci maddesinde, ilgili servislerce tahakkuk bordroları ya da tahakkuk fişleri ile muhasebe birimine bildirilen gelirlerden alacak tahakkuklarının, düzenlenecek muhasebe işlem fişiyle ilgili hesaplara alınarak tahakkuk kayıtlarının yapılacağı, gün içindeki gelirlerden alacak tahakkuklarının gün sonuna kadar muhasebe servisine bildirileceği hüküm altına alınmıştır. Aynı Yönetmeliğin 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabının işleyişini açıklayan 88’inci maddesine göre gelir tahakkuk tutarları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilmelidir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, ilgili servislerce tahakkuk bordroları ya da tahakkuk fişleri ile muhasebe birimine bildirilen gelirlerden alacak tahakkukları günlük olarak düzenlenecek muhasebe işlem fişiyle kayıtlara alınmalıdır. Gelirlerden alacak tutarlarına ilişkin olarak ilk yapılması gereken işlem 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabına borç, 600-Gelirler Hesabına ise alacak kaydı yapmaktır.

Ancak Kurum tarafından faaliyet alacaklarına ilişkin yapılan tahakkuk kayıtlarının yukarıda bahsedilen mevzuat hükümlerine aykırı olarak günlük yapılmadığı anlaşılmıştır.


Aşağıdaki tabloda örnek olarak kurum tarafından Ağustos ayı Eğlence Vergisine ilişkin yapılan tahakkuk kayıtları ve 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabının işleyişi gösterilmektedir.

Tablo 7: 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabının İşleyişi


Yevmiye Tarihi

Hesap Kodu

Borç Tutarı (TL)

Alacak Tutarı (TL)

02.08.2018

120

0,00

610,00

06.08.2018

120

0,00

300,00

09.08.2018

120

0,00

120,00

14.08.2018

120

0,00

300,00

15.08.2018

120

0,00

1047,06

17.08.2018

120

0,00

310,00

17.08.2018

120

0,00

620,00

27.08.2018

120

0,00

790,00

27.08.2018

120

0,00

660,00

28.08.2018

120

0,00

1.530,00

29.08.2018

120

0,00

914,80

29.08.2018

120

0,00

310,00

31.08.2018

120

7.511,86

0,00

31.08.2018

600

0,00

7.511,86


Yukarıda yer alan tablodan da anlaşılacağı üzere, 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabına Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine aykırı olarak tahsilat yapıldığında alacak kaydı yapıldığı, ay sonlarında ise bu tutarların borç kaydı yapılarak tahakkukunun gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Bu durum aktif karakterli bir hesap olan 120- Gelirlerden Alacaklar Hesabının ay boyunca alacak bakiyesi vermesine sebep olmaktadır.

Ayrıca beyana dayalı vergilere ilişkin olarak mükellefler tarafından verilen beyannameler için muhasebe birimlerince alacak tahakkuk kayıtlarının yapılması, mükelleflerden yapılan tahsilatlar için de söz konusu tutarların tahakkuk kayıtlarından düşülmesi gerekmektedir. Ancak İdare tarafından söz konusu beyannamelere ilişkin tahakkuk kayıtlarının, beyannamelerin verildiği tarihte değil tahsilatların gerçekleştirildiği ayın sonunda yapılması nedeniyle 2018 yılı mizanında 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabı hatalı görünmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Usulü Yönetmeliğinin 87.maddesine göre 120- Gelirlerden Alacaklar Hesabının ay boyunca alacak bakiyesi vermemesi için, faaliyet alacaklarımız ilgili birimlerimizce elde edilen ve gün içinde tahsil edilecek olan, gelirlerin alacaklara esas tahakkuk fişleri ve bordrolarının gün sonuna kadar ilgili birimlerce muhasebe birimine bildirilmesi sağlanmış, 120-Gelirlerden Alacaklar hesabına borç, 600-Gelirler hesabına alacak kaydedilmeye başlanmıştır." denilmektedir.

Sonuç olarak Kurum tarafından gönderilen cevapta bulguda belirtilen hususa iştirak edilmiş, gerekli işlemlerin yapılmaya başlanıldığı belirtilmiştir. Yapılan çalışma ve düzeltme


işlemleri 2019 yılı ve sonrasında gerçekleşeceği için, bahsedilen eksik ve hatalı uygulamalar, 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabı ile 600-Gelirler Hesabının 2018 yılı mali tablolarında hatalı görünmesine sebep olmuştur.


Kararla ilgili sorunuz mu var?