Üzerine ihale yapıldığı halde, zamanında sözleşme imzalamayan isteklilerin geçici teminatları gelir kaydedilmesi ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 84’üncü maddesine göre istekliler hakkında, ihalelere katılmaktan geçici olarak yasaklama işlemi yapılması gerekmektedir.

2886 sayılı Kanun’un “Sözleşme yapılmasında müteahhit veya müşterinin görev ve sorumluluğu” başlıklı 57’nci maddesinde, “Sözleşme yapılması gerekli olan hallerde müteahhit veya müşteri 31 inci maddeye göre onaylanan ihale kararının veya Maliye Bakanlığının vizesi gereken hallerde bu vizenin yapıldığının bildirilmesini izleyen günden itibaren 15 gün içinde geçici teminatı kesin teminata çevirerek noterlikçe tescil edilmiş sözleşmeyi, idareye vermek zorundadır.

Satışlara ilişkin ihalelerde müşterinin aynı süre içinde ihale bedelini ve müşteriye ait

bulunan vergi, resim ve harçları yatırması, diğer giderleri ödemesi gerekir.

Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale bozulur ve varsa geçici teminat gelir kaydedilir.” denilmektedir.

Ayrıca” İdarelerce İhalelere Katılmaktan Geçici Yasaklama” başlıklı 84’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında da, “Üzerine ihale yapıldığı halde usulüne göre sözleşme yapmayan istekliler ile sözleşme yapıldıktan sonra taahhüdünden vazgeçen ve mücbir sebepler dışında taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmeyen müteahhit veya müşteriler hakkında da, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından, bir yıla kadar ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilir ve bu kararlar Resmi Gazete'de ilan ettirildiği gibi ilgililerin müteahhitlik sicillerine işlenir.” hükmü yer almaktadır.

İdare tarafından “S plaka kullanım hakkının verilmesi” işine ait üç farklı ihalede, üzerine ihale edilen isteklilerin süresinde sözleşme imzalamaya gelmemesi nedeniyle geçici teminatların gelir kayıtlarının yapıldığı ancak söz konusu kişiler hakkında ihalelere katılmaktan geçici olarak yasaklama işlemi yapılmadığı görülmüştür.

Süresinde sözleşme imzalamayan kişilerle ilgili olarak, 2886 sayılı Kanun’un 57’nci madde hükmü ile beraber aynı kanunun 84’üncü maddesinin üçüncü fıkra hükmünün de uygulanması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “03/05/2018 tarih ve 2018/79 sayılı Meclis Kararı ile toplamda 10 adet Belediyemize ait “S” plakaların kullanım hakkının verilmesine karar verilmiş ve 04/07/2018 tarih 2018/319 sayılı Encümen Kararı ile “S” plakaların 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa göre ihalesi yapılmıştır.

Üzerine ihale yapıldığı halde, zamanında sözleşme imzalamayan 3 kişi hakkında 2886 sayılı Kanunun 57’nci maddesine istinaden geçici teminatları gelir kaydedilmiştir. Ancak yine aynı kanunun 84’üncü maddesinde belirtilen geçici yasaklama işleminin sehven yapılmadığı görülmüştür.

Bunun üzerine 2886 sayılı Kanunun 84’üncü maddesi incelendiğinde “83 üncü maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları anlaşılanlar, bu fiil ve davranışlar ihale safhasında vaki olmuşsa idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi fiil veya davranışlarının özelliğine göre ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından,

haklarında bir yıla kadar bütün ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilir. Kararı veren idareler, bu kararı, Resmi Gazete'de ilan ettirirler. Bu kararlar ilgililerin müteahhitlik siciline de işlenir. İhalelere katılmaktan yasaklananlar, yasaklı oldukları süre içinde diğer idarelerce yapılacak ihalelere de müteahhit veya müşteri sıfatıyla katılamazlar.

Haklarında bu yolda işlem yapılanların sermayesinin çoğunluğuna sahip bulunduğu tespit edilen tüzel kişilere de aynı müeyyide uygulanır.

Üzerine ihale yapıldığı halde usulüne göre sözleşme yapmayan istekliler ile sözleşme yapıldıktan sonra taahhüdünden vazgeçen ve mücbir sebepler dışında taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmeyen müteahhit veya müşteriler hakkında da, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından, bir yıla kadar ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilir ve bu kararlar Resmi Gazete'de ilan ettirildiği gibi ilgililerin müteahhitlik sicillerine işlenir.

(Ek: 26/2/2014-6527/8 md.) 83 üncü maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulunanlar hariç olmak üzere, Türkiye genelinde faaliyet gösteren tüzel kişilerden; şube personeli, vekil, mümessil gibi yetkili temsilcilerin şahsi kusurlarından kaynaklanan ve bu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen fiil veya davranışları sebebiyle haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmesi gerektiği idarece tespit edilenlerden, verilecek bir aylık süre içinde ihale bedelinin üç katı tutarında tazminatı peşin olarak ödeyenler hakkında ihaleden yasaklama kararı verilmez.” hükmü bulunmaktadır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 84 üncü maddesine 6527 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 8 inci maddesiyle eklenen son fıkrasına istinaden söz konusu kişilere verilen bir aylık süre içinde ihale bedelinin üç katı tutarında tazminatı peşin olarak ödemeleri halinde yasaklı olmayacakları tebliğ edilmiş ve 1 ay süre bitiminde ödemenin tamamımın peşin olarak yapılmadığı takdirde 2886 sayılı Kanunun 84. Maddesine istinaden 1 yıla kadar ihalelere katılmaktan yasaklı kararı verileceği bildirilmiştir.” denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında bulgu konusu hususa katılmış olmakla birlikte süresinde sözleşme imzalamayan kişilerle ilgili olarak, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 84’üncü maddenin dördüncü fıkrasında yer alan hükümün uygulanması için ilgililere yazı gönderildiği ifade edilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 84’üncü maddesinin dördüncü fıkrasında yer

alan hüküm, “…Türkiye genelinde faaliyet gösteren tüzel kişilerden; şube personeli, vekil, mümessil gibi yetkili temsilcilerin şahsi kusurlarından kaynaklanan ve bu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen fiil veya davranışları sebebiyle haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmesi gerektiği idarece tespit edilenlerden…” şeklinde olup, bulgu konusunda yer alan sözleşme imzalamayan gerçek kişileri kapsamamaktadır.

Bu itibarla süresinde sözleşme imzalamayan gerçek kişilerle ilgili olarak, 2886 sayılı Kanun’un 57’nci madde hükmü ile beraber aynı kanunun 84’üncü maddesinin üçüncü fıkra hükmünün de uygulanması gerekmektedir.