Belediyenin yetki ve sorumluluk alanı içindeki işyerlerinden alınması gereken çevre temizlik vergisi, işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcı gibi gelir kalemlerinin tahakkuk ve tahsilatı için etkin bir sistem oluşturulmadığı görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15 inci maddesinde belediyelerin yetkileri ve imtiyazları arasında; gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri

ile ilgili olarak kanunlarda belirtilen izin veya ruhsatı vermek, gayrisıhhî müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek faaliyetleri sayılmıştır. 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “Çevre temizlik vergisi” başlıklı Mükerrer 44 üncü maddesinin birinci fıkrasında; belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların çevre temizlik vergisine tabi olduğu belirtilmiştir. Aynı Kanun’un “İşyeri Açma İzni Harcı” başlıklı 81 inci maddesinde ise; belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyerinin açılmasının işyeri açma izni harcına tabi olduğu hükmü yer almaktadır.

10.08.2005 tarihli 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2005/9207 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in “İşyeri açılması” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında; yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamayacağı ve çalıştırılamayacağı belirtilmiştir.

Bu düzenlemelere göre, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyenin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan işyerlerinin temizlik vergisine tabi olup, belirtilen alanlarda Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet gösterebilmesi için ilgili belediyeden işyeri açma ve çalışma ruhsatı alması gerekmektedir. Dolayısıyla çevre temizlik vergisi işyeri mükellef sayısı ile işyeri açma ve çalışma ruhsatı sahibi işyeri sayısı arasında bir bağ kurulması gerektiği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede; yılsonu itibariyle gelir servisi kayıtlarında Çevre Temizlik Vergisi mükellefi olan aktif işyeri sayısı 2713 iken, Zabıta Müdürlüğü kayıtlarında işyeri açma ruhsatı sahibi işyeri sayısı 299’dur. Bu koşullarda çevre temizlik vergisi ile işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcı mükelleflerine ilişkin verilerin uyum göstermediği; Belediye tarafından işyeri açma ruhsatı verilen işyeri sayısından çok daha fazla sayıda çevre ve temizlik vergisi mükellefi işyeri bulunduğu anlaşılmıştır. Bu durum, mevcut aktif işyeri kayıtlarının sağlıklı bir şekilde tutulmadığını ve işyeri açma izin harcı açısından gelir kayıplarının oluştuğunu göstermektedir.

Belediyenin vergi ve harç gelirlerindeki kayıplarının giderilmesi amacıyla ilgili birimler arasında koordinasyonun tesis edilmesi; tüm mükelleflerin kayıt altına alınmasını ve vergi ve harçların tahakkuk ve tahsilinin mevzuatta belirtilen tarihlerde gerçekleştirilmesini sağlayacak mekanizmaların oluşturulması gerekmektedir.