Gazi Üniversitesi 104 Proje Özel Hesabının incelenmesi neticesinde Avrupa Birliği hibeleri için ay sonu döviz değerleme işlemlerinin yapılmadığı görülmüştür.

Merkezi Yönetim Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 104 Proje Özel Hesabı bölümünün “Hesabın niteliği” başlıklı 23’üncü maddesinde;

“(1) Proje özel hesabı; dış finansman kaynağından, kamu idareleri adına dış proje kredisi olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası veya uygun görülen diğer bankalar nezdinde açılan özel hesaplara aktarılan tutarlar, bu tutarlardan yapılan giderler, verilen avanslar, açtırılan akreditifler ile avans ve akreditiflerden nakden geri alınanların ve hesap bakiyesinin değerlemesi sonucu ortaya çıkan kur farklarının Devlet Borçları Muhasebe Birimi veya genel bütçe kapsamı dışındaki kullanıcı kamu idareleri muhasebe birimlerince izlenmesi için kullanılır.”

“Hesabın İşleyişi” başlıklı 25’inci maddesinin 6’ncı fıkrasında ise;

“Özel hesaplardaki dövizlerin ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden yapılacak değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.” denilmektedir.

Avrupa Birliği ve Uluslararası Kuruluşların Kaynaklarından Kamu İdarelerine Proje Karşılığı Aktarılan Hibe Tutarlarının Harcanması ve Muhasebeleştirilmesine İlişkin Yönetmelik’in “Proje karşılığı hibelerin muhasebeleştirilmesi’’ başlıklı 8'inci maddesinin (d)

bendinde; ay sonlarında döviz mevcudunun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının ay sonu döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda; kur artışından doğan farkların, 104 Proje Özel Hesabına borç, 600 Gelirler hesabına alacak; kur azalışından doğan farkların ise 630 Giderler hesabına borç, 104 Proje Özel hesabına alacak kaydedileceği hükmü yer almaktadır.

Belirtilen mevzuat hükümleri uyarınca 104 Proje Özel Hesabında izlenen hibe kapsamında elde edilmiş olan dövizler için ay sonu değerleme işlemi yapılması gerekmektedir.

Gazi Üniversitesi 104 Proje Özel Hesabına ilişkin yardımcı defterlerin incelenmesi neticesinde; hesaplardaki dövizlere ilişkin ay sonlarında Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden yapılması gereken değerlemelerin yalnızca yılsonunda yapıldığı tespit edilmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre hibe kapsamında elde edilmiş olan dövizler için her ay sonu değerleme işlemi yapılması gerekmekte olup, ortaya çıkan kar/zarar durumuna göre gelir ya da gider hesaplarının çalıştırılması gerekmektedir.