İdarenin mülkiyetinde bulunan bazı taşınmazların kiraya verilmesinde kapalı teklif usulü yerine pazarlık usulünün kullanıldığı ve taşınmaz kira sözleşmelerinin notere tasdik ettirilmediği görülmüştür.

1. İdare Taşınmazlarının Pazarlık Usulüyle Kiraya Verilmesi

   Belediyenin mülkiyetinde bulunan bazı taşınmazların, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun esas ihale yöntemi olarak öngördüğü kapalı teklif usulü ile kiraya verilmesi gerekirken, Kanun'un 51'inci maddesinin (a) bendi uyarınca pazarlık usulü ile kiraya verildiği görülmüştür.

   2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun, “İlkeler” başlıklı 2’nci maddesinde; “Bu Kanunun yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır” denilmektedir.

   Kanun’un “İhalelerde kapalı teklif usulünün esas olduğu” başlıklı 36’ncı maddesinde; “Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulü esastır. Ancak, 44 üncü maddede gösterilen işler belli istekliler arasında kapalı teklif usulüyle, 45 inci maddede gösterilen işler açık teklif usulüyle,

   51 inci maddede sayılan işler pazarlık, 52 nci maddede gösterilen işler de yarışma usulüyle yaptırılabilir” hükümleri yer almaktadır.

   Aynı Kanun’un “Pazarlık usulüyle yapılacak işler” başlıklı 51’inci maddesinin (a) bendinde; "Yer, özellik (askeri birliklerin kuruluş özellikleri dahil) ve nitelikleri itibariyle her yıl Genel Bütçe Kanununda gösterilecek belli tutarları aşmayan ve süreklilik göstermeyen, bu Kanunun 1 inci maddesinde gösterilen işler," <span>denilerek bu bendin kullanılabilmesi için bazı şartların birlikte gerçekleşmesi gerektiği ifade edilmiştir. Buna göre, Genel Bütçe Kanununda gösterilecek belli tutarları aşmayan ve birinci maddede gösterilen işlerin, 51'inci maddenin (a) bendi uyarınca pazarlık usulü ile yapılabilmesi için söz konusu işlerin süreklilik gösteren işlerden olmaması gerekmektedir.</span>

   Yapılan incelemede; mülkiyeti idareye ait olan bazı işyerlerinin kiraya verildiği, sözleşme sürelerinin sonunda ilgili taşınmaza ilişkin yeniden kira sözleşmesi yapılarak kiraya verme işleminin tekrarlandığı, dolayısıyla taşınmazların işyeri olarak kiralanması işlemlerinin süreklilik arz ettiği görülmüştür. Mevzuat hükümlerine göre, süreklilik arz eden bu kiralama işlemlerinin pazarlık usulü ile gerçekleştirilmemesi gerekirken söz konusu taşınmaz kiralama işlemlerinde pazarlık usulünün uygulandığı tespit edilmiştir.

   Yukarıda yer verilen denetim tespitine istinaden, İdare tarafından bulguda yer alan hususa iştirak edilmiş ve gerekli düzeltici işlemlerin tesis edileceği ifade edilmiştir.

   Sonuç olarak; idare taşınmazlarının, süreklilik gösterecek şekilde pazarlık usulü ile kiraya verilmesi uygulamasının, Kanun’un ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması ilkesini zedeleyeceği ve söz konusu taşınmazlardan elde edilecek kira gelirinin düşük kalmasına yol açabileceği değerlendirilmektedir.

2. Taşınmaz Kira Sözleşmelerinin Noter Tescilli Yapılmaması

Belediyenin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na göre ihale yoluyla kiraya verdiği taşınmazlara ait kira sözleşmelerinin noterlikçe tescil edilmediği görülmüştür.

2886 sayılı Kanun’un “Sözleşme yapılmasında müteahhit veya müşterinin görev ve sorumluluğu” başlıklı 57'nci maddesinin birinci fıkrasında, “Sözleşme yapılması gerekli olan hallerde müteahhit veya müşteri 31 inci maddeye göre onaylanan ihale kararının veya Maliye Bakanlığının vizesi gereken hallerde bu vizenin yapıldığının bildirilmesini izleyen günden itibaren 15 gün içinde geçici teminatı kesin teminata çevirerek noterlikçe tescil edilmiş sözleşmeyi, idareye vermek zorundadır.” <span>hükmü bulunmaktadır.</span>

Yukarıda yer verilen mevzuat hükmü uyarınca; onaylanan ihale kararının bildirilmesini izleyen günden itibaren 15 gün içinde ihaleyi kazanan kişi noterlikçe tescil edilmiş sözleşmeyi idareye vermelidir.

Yapılan incelemede; İdare taşınmazlarının kiralanması sonucunda düzenlenen bazı kira sözleşmelerinin İdare ile kiralayan arasında imzalandığı ancak notere tescil ettirilmediği görülmüştür.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine istinaden, İdare tarafından bulguda yer alan hususa iştirak edilmiş ve gerekli düzeltici işlemlerin tesis edileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak; İdare ile kiralayan arasında imzalanan taşınmaz kira sözleşmelerinin notere tescil ettirilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.