Karar Künyesi
İşletmenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucunda; Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde öğretim üyeleri tarafından mesai saatleri dışında sunulan sağlık hizmetleri nedeniyle alınan ilave ücretlerden elde edilen gelirlerden yapılan ek ödemeler için Yürütme Kurulu kararı alınmadığı görülmüştür.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Döner sermaye” başlıklı 58’inci maddesinin
(h) ve (i) bentlerine istinaden yürürlüğe konulan Yükseköğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde;
“(1) Bu Yönetmelikte geçen;
(…)
e) Dağıtılacak miktar: İlgili ödeme dönemi için yönetim kurulunun, kanuni sınırlar dâhilinde yapılacak kesintilerden sonra dağıtımına karar verdiği miktarı,
(…)
r) Ödeme dönemi: Yıl içerisinde döner sermaye ek ödemesinin yapılacağı aylık dönemler ile Kanunun 58 inci maddesinin (e) fıkrası kapsamına giren birimler açısından, hizmetin gerçekleşmesi ve gelirin tahsilatına göre bu Yönetmelik esasları dikkate alınarak yönetim kurulunca belirlenen ödeme dönemini,
(…)
u) Yönetim kurulu: Üniversite ve yüksek teknoloji enstitülerinin yönetim kurullarını, (…)
ifade eder.”
Aynı Yönetmelik’in “Genel ilkeler” başlıklı 4’üncü maddesinde;
“(…)
Yönetim kurullarınca, Kanunun 58 inci maddesi uyarınca belirlenen tavan ek ödeme oranlarını geçmemek üzere ek ödeme oranları belirlenir.
Yapılacak ödemelerde gelir gider dengesi gözetilerek, döner sermaye kaynakları uygun olduğu takdirde ek ödeme yapılır.
(...)”
Yine aynı Yönetmelik’in “Dağıtım esasları” başlıklı 5’inci maddesinin 15’inci bendinde;
“(15) (Ek: RG-8/7/2014-29054) Öğretim üyelerinin mesai saatleri dışında üniversitede sundukları sağlık hizmetlerinden dolayı 5510 sayılı Kanunun 73 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca alınan ilave ücretler döner sermaye işletmesinin ayrı bir hesabında toplanır. Elde edilen gelirin % 50’sinden az % 60’ından fazla olmamak üzere Üniversite Yönetim kurulunca tespit edilecek oranı, mesai saatleri dışında sağlık hizmeti sunan öğretim üyesine/üyelerine mesai içinde gerçekleştirilen iş miktarı ve çeşidi dikkate alınarak belirlenen
toplam performansı aşmamak kaydıyla, ek ödeme matrahının % 800’ünü geçmemek üzere her ay ayrıca ödenir. Bu fıkra uyarınca dağıtılan gelirlerden kalan tutarlar 2547 sayılı Kanunun 58 inci maddesinin (b) fıkrasında belirtilen işler ile (c) fıkrasının ikinci paragrafı uyarınca fiilen mesai dışında çalışan diğer personele aynı paragraf uyarınca ve Üniversite Yönetim Kurullarınca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yapılacak ek ödemenin finansmanında kullanılır. 2547 sayılı Kanunun 58 inci maddesinin (b) fıkrası uyarınca kesinti yapılmaz.”
Hükümlerine yer verilmektedir. Bu hükümlere göre;
Öğretim üyelerine, mesai saatleri dışında üniversitede sundukları sağlık hizmetlerinden dolayı 5510 sayılı Kanun’un 73’üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca alınan ilave ücretlerden oluşan gelirlerden, % 50’den az % 60’tan fazla olmamak üzere Üniversite Yönetim kurulunca tespit edilecek oran üzerinden ek ödeme yapılması,
Ek ödeme oranının, hizmeti sunan öğretim üyesinin mesai içinde gerçekleştirdiği iş miktarı ve çeşidi dikkate alınarak belirlenen toplam performansını ve ek ödeme matrahının % 800’ünü geçmemesi,
Elde edilen gelirlerden dağıtılacak miktarın, aylık olarak kanuni sınırlar dâhilinde yapılacak kesintilerden sonra gelir-gider dengesi gözetilmek suretiyle Üniversite Yönetim Kurulunca belirlenmesi,
Gerekmektedir.
Yapılan incelemede; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Sağlık hizmetlerinin sağlanma yöntemi ve sağlık giderlerinin ödenmesi” başlıklı 73’üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca alınan ilave ücretlerden oluşan gelirlerin ilgili öğretim üyelerine dağıtımlarının, gelir ve gider durumuna göre aylık olarak dağıtılacak miktarın, kesintilerin ve ek ödeme oranlarının belirlendiği Üniversite Yönetim Kurulu kararları olmaksızın yapıldığı anlaşılmıştır.
Mevzu bahis dağıtımların dayanağı da;
“2547 sayılı Yasa 58. Maddesi e) “Yükseköğretim kurumlarının (c) ve (d) fıkraları kapsamına girenler haricindeki diğer birimlerinde döner sermaye işletmesi hesabına yapılan iş veya hizmetler karşılığında tahsil edilen gelirlerden kanuni kesintiler ile varsa yapılan iş
veya hizmetle bağlantılı giderler düşüldükten sonra geri kalan tutar, hizmet karşılığı olarak gelir tahsilatının yapıldığı tarihi izleyen bir ay içinde, veya hizmet bedelinin peşin tahsil edilmesi halinde hizmetin gerçekleşme oranına bağlı olarak aylara bölünerek hizmeti veren öğretim elemanlarına ödenir.
(…)”
h) “(Ek: 2/1/2014-6514/12 md.) Öğretim üyelerinin mesai saatleri dışında üniversitede sundukları sağlık hizmetlerinden dolayı 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 73 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca alınan ilave ücretler döner sermaye işletmesinin ayrı bir hesabında toplanır. (…)”
(…)
İlave ödenecek Mesai dışı çalışma katkı payının yukarıda belirlenen çerçevede Yönetim Kurulu tarafından parametrelerde her ay belirlenmesine.
Ödenecek Mesai dışı çalışma katkı payının ilave alınan ücretlerden kesilen paylardan ödenmesine.
(…)
(…) dair, Hastane Yönetim Kurulunun 08.08.2017 tarih ve 8/3 sayılı kararın kabulüne karar verildi.”
İfadelerini içeren 09.08.2017 tarihli ve 7/47 sayılı Ege Üniversitesi Döner Sermaye Yürütme Kurulu Kararıdır.
Hem 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58.Maddesine Göre Döner Sermaye İşletmelerinin Kurulmasında Uyulacak Esaslara İlişkin Yönetmelik’in 10’uncu maddesi; hem de Yükseköğretim Kurumları Döner Sermaye İşletmelerinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik’in 9’uncu maddesi uyarınca İşletmenin yönetim kurulu olan Üniversite Yönetim Kurulu, yetkilerini Yürütme Kuruluna devredebilmektedir. Nitekim İşletmede de uygulama bu yönde olmuş ve ek ödeme ile ilgili kararların alınması hususu, Yürütme Kuruluna bırakılmıştır.
Dolayısıyla bu Kurulun, hem yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri; hem de 09.08.2017 tarihli ve 7/47 sayılı Ege Üniversitesi Döner Sermaye Yürütme Kurulu Kararı gereği, 5510 sayılı Kanun’un 73’üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca alınan ilave ücretlerden oluşan gelirlerin dağıtımının yapılabilmesi için gelir-gider dengesini gözetmek suretiyle aylık olarak
dağıtılacak miktarı, kesinti tutarlarını ve öğretim üyelerine yapılacak ek ödeme oranlarını alacağı kararlarla belirlemesi gerekmektedir.
Konu ilgili olarak Kamu İdaresi tarafından gerekli işlemler başlatılmış; ancak bu işlemler, henüz tamamlanmamıştır.
Yürütme Kurulu kararı alınmaksızın ek ödeme yapılmasının; mevzu bahis ödemelerin, yasal altyapısının eksik olmasına sebebiyet verdiği gibi gelir-gider dengesi gözetilmek suretiyle öğretim üyelerinin mesai içi ve dışı katkı ve performans durumuna göre dağıtım yapılmasına da mani olduğu düşünülmektedir.