İdarenin, kendi şirketi olan Silivri Ezgi Eğitim Hizmetleri A.Ş ve Silkent Silivri Kent Hizmetleri Tic. ve San. A.Ş uhdesindeki sermaye tutarı ile 31.12.2019 tarihi itibariyle söz konusu şirketler için İdarenin muhasebesinde kayıtlı tutarlar uyuşmamaktadır.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Şirket kurulması” başlıklı 70 inci maddesinde, belediyelerin kendilerine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen usullere göre şirket kurabileceği hüküm altına alınmıştır. Söz konusu Kanun’un 18’nci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde “Bütçe içi işletme ile 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununa tâbi ortaklıklar kurulmasına veya bu ortaklıklardan ayrılmaya, sermaye artışına ve gayrimenkul yatırım ortaklığı kurulmasına karar vermek” belediye meclisinin yetki ve görevleri arasında sayılmıştır.

Bununla beraber 5393 sayılı Belediye Kanun’un Üçüncü Bölümünde “Borçlanma” başlıklı 68 inci maddesinde “Belediyenin, görev ve hizmetlerinin gerektirdiği giderleri karşılamak amacıyla aynı maddede belirtilen usul ve esaslara göre borçlanma yapabileceği ve tahvil ihraç edebileceği” belirtilmiştir.

Aynı Kanun’un 60/f maddesinde ise; “Belediyenin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve katıldığı birliklerle ilgili ortaklık payı ve üyelik aidatı giderleri” belediyenin giderleri arasında sayılmış, “Şirketlere borç verme” adı altında bütçeden şirketlere para aktarma gibi bir gidere Kanun Koyucu maddede yer vermemiştir.

Öte yandan Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 181’inci maddesinde; 241-Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabının, mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakden veya ayni olarak verilen sermaye tutarları ve bu sermaye tutarlarının işletilmesinden doğan kar ve zarar ile bütçeye iade olunan sermayelerin izlenmesi için kullanılacağı düzenlenmiştir.

Aynı Yönetmelik’in 182’inci maddesinde ise, mal ve hizmet üreten kuruluşlara gerek nominal sermaye ve gerekse ayni sermaye transferi şeklindeki iştiraklerin gerçeğe uygun değerleri ile bu hesaba kaydedileceği; diğer yandan, sermayesine iştirak edilen mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakdi veya ayni sermaye şeklindeki katılımlardan bu hesapta kayıtlı tutarların ilgili mal ve hizmet üreten kuruluşların öz kaynak hesaplarında karşılık olarak yer alan tutarlarla eşit olması gerektiği ifade edilmiştir. Dolayısıyla, Belediyece kendi şirketine yaptığı transferlerin tamamının mezkûr hesapta muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.

İdarenin hesap ve işlemleri incelendiğinde ise,

İdarenin şirketi olan Silkent Silivri Kent Hizmetleri San.Tic.A.Ş’ye; 06.08.2010 tarih 100 sayılı meclis kararı ile 124.925,00 TL, 07.06.2013 tarihli ve 73 sayılı meclis kararıyla 700.000,00 TL olmak üzere toplam 824.925,00 TL tutarında sermaye transferi yapıldığı ve bu tutarların İdare tarafından 241-Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabına kaydedildiği, ancak Silkent Silivri Kent Hizmetleri San.Tic.A.Ş’nin İstanbul Ticaret Odasından alınan bilgiler doğrultusunda sermayesinin 125.000,00 TL olduğu,

İdarenin şirketi olan Silivri Ezgi Eğitim Hizmetleri A.Ş’yi 30.05.2016 tarihinde 50.000,00 TL’ye devir aldığı ve 09.06.2017 tarih 56 sayılı meclis kararıyla 1.500.000,00 TL sermaye attrırmında bulunarak toplamda 1.550.000,00 TL tutarında sermaye aktarımında bulunduğu ve söz konusu tutarların İdare tarafından 241-Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabına kaydedildiği, ancak Silivri Ezgi Eğitim Hizmetleri A.Ş’nin İstanbul Ticaret Odasından alınan bilgiler doğrultusunda sermayesinin 50.000,00 TL olduğu,

Tespit edilmiştir.

Dolayısıyla Belediye tarafından yukarıda ayrıntılı olarak bahsedildiği şekilde bahsi geçen iki şirketine toplamda 2.374.925 TL sermaye transferinde bulunulduğu, ancak iki şirketin toplam sermayesinin 175.000,00 TL olduğu ve şirketlerin aktarılan tutarları sermaye arttırımında kullanmadıkları düşünüldüğünde bu şirketlere aktarılan toplamda 2.199.925,00 TL’nin yardım yapma, borç verme ve benzeri mahiyette olduğu değerlendirilmektedir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından; şirketlerin hesaplarına para aktarımı yapıldığının kayıtlardan anlaşıldığı, şirketlerce gönderilen tarihlerde aktarılan paraların personel maaş ödemesi, vergi, sgk ve cari borçlar ödemesi şeklinde yapıldığının tespit edildiği, bulgudaki sermaye artırımı ile ilgili işlemlerin yapılacağı ifade edilmiştir.

Belediyeler, ortağı olduğu şirketlere, şirket kuruluşunda sermayenin karşılanması ve sonrasında sermaye artırımı olmak üzere iki durumda kaynak aktarımında bulunabilir. Şirket kuruluşu ve sermaye artırımı dışında, belediye bütçesinden belediye şirketlerine borç verme veya yardımda bulunma da dâhil olmak üzere herhangi bir ad altında kaynak aktarımı yapılması mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.