İdarenin mülkiyetinde bulunan bir taşınmazın üzerinde dispanser yapılması şartıyla … Cemiyeti lehine 20 yıl süreli intifa hakkı tesis edildiği, taşınmazın üzerine intifa hakkı sahibince özel hastane yaptırıldığı, intifa hakkı sözleşmesinde yazılı intifa hakkı süresinin sona erdiği, buna rağmen taşınmazın İdareye teslim edilmeyerek hastanenin intifa hakkı sahibince işletilmesine devam edildiği görülmüştür.

Kadıköy ilçesi İbrahimağa Mahallesi 1304 ada 21 parsel (eski 10 parsel) sayılı 1.796 m2 alanlı arsa vasıflı taşınmaz 26.04.1999 tarihinde Büyükşehir Belediyesi adına tescil edilmiştir. Söz konusu taşınmaz imar planında dispanser sahasında kalmakta olup plan notları doğrultusunda avan projeye göre uygulama yapılabilecek yerlerdendir.

Mülga 1580 sayılı Belediye Kanunu’nun 70’inci maddesinde yer alan “belediye

taşınmazlarının bir hizmete tahsisine belediye meclisi yetkilidir” hükmüne istinaden Büyükşehir Belediye Meclisinin 30.11.1999 tarihli ve 592 sayılı Kararıyla mezkûr taşınmaz üzerinde dispanser yapılmak üzere …. Cemiyeti lehine 49 yıl süreyle intifa hakkı tesis edilmesine oybirliği ile karar verilmiştir.

Akabinde, Büyükşehir Belediye Encümeninin 06.02.2001 tarihli ve 223 sayılı Kararı ile de anılan arsanın intifa hakkının dispanser yapılmak kaydıyla 20 yıl süre ile 2886 sayılı Kanun’un 45’inci maddesine göre ihale edilmesine karar verilmiştir. Belediye Encümeni tarafından alınan karar üzerine İdare tarafından intifa hakkı verilmesine ilişkin teknik şartname hazırlanmış olup ihalenin 05.05.2001 tarihinde yapılacağı ilan edilmiştir.

Belediye Encümeninin yapmış olduğu ihale sonucunda 05.05.2001 tarihli ve 223-428 sayılı Encümen Kararı ile, ihale üzerine kalan …. Cemiyeti lehine söz konusu taşınmaz üzerinde dispanser yapılması kaydıyla 20 yıl süreyle intifa hakkı tesis edilmesine karar verilmiştir.

İntifa hakkı sahibi ile İdare arasında noter onaylı 23.05.2001 tarih ve 16416 sayılı İntifa Hakkı Sözleşmesi düzenlenmiştir. Sözleşme eki İntifa Hakkı Genel Şartnamesinin 6’ncı maddesinde, arsa üzerinde Cemiyetçe yapılacak dispanser binasının avan projeye uygun olarak yapılıp 20 yılın sonunda Belediyeye terk ve teberru edileceği hüküm altına alınmıştır.

Yapılan incelemede, Belediyenin intifa hakkı sahibi ile 23.05.2001 tarihli ve 16416 yevmiye sayılı noter sözleşmesi imzaladığı ve sözleşmenin noterde düzenlendiği tarih itibariyle yürürlüğe girdiği ve sözleşme süresinin 20 yıl olarak belirlendiği görülmüştür. Buna göre İntifa Hakkı Sözleşme süresi 23.05.2021 tarihi itibariyle sona ermiştir.

İntifa Hakkı Sözleşme süresi 23.05.2021 tarihi itibariyle bitmiş olmasına rağmen, sözleşme hükmü gereği yerine getirilmemiş, İdare taşınmazı teslim almamış, intifa hakkı sahibi taşınmazı Belediyeye terk ve teberru etmemiştir. Bir başka ifadeyle, 23.05.2021 tarihinden itibaren söz konusu taşınmaz üzerindeki işletmeci Belediye taşınmazında işgalci durumuna gelmiştir.

Bununla birlikte, taşınmazın kullanımından dolayı İdare tarafından intifa hakkı sahibi Cemiyet adına kira tahakkuku yapıldığı, sözleşme süresi bitmesine rağmen intifa sözleşmesinde yazılı olan yıllık 153,25 TL bedel üzerinden kira tahakkuk ve tahsil edilmeye devam edildiği tespit edilmiştir.

2021 yılı İBB Sayıştay Denetim Raporunda bulgunun bu şekilde yer almasından sonra Belediye Meclisi 27.05.2021 tarih ve 392 sayılı Kararı ile ilgili taşınmaz üzerinde tekrar 20 yıllık intifa hakkı kurulması adına Encümeni görevlendirmiştir.

13.10.2021 tarih ve 4044-4020-4165 sayılı Encümen Kararında taşınmaz ve üzerindeki hastane tesisinin üstünde 15.200,00 TL KDV+AY (20 YIL) bedelli intifa hakkı kurulması kararı; “Muhammen bedel; İhale yolu ile satışı, kirası ya da üstünde veya altında hak kurulması planlanan taşınır ya da taşınmaz bir malın, piyasa koşullarına göre bilirkişiler tarafından tayin edilmiş piyasa değeridir. Muhammen bedelin mevzuat hükümlerine göre tespit edilemeyip oldukça düşük tutulduğu” şeklinde muhalefet şerhine rağmen alınmıştır. Taşınmazı tahliye etmeyen işletmecinin tek istekli olarak girdiği 24.11.2021 tarih ve 4044-160 sayılı ihalede “isteklinin asgari on yıl diyabet sahasında sağlık hizmeti gördüğüne dair belge şartını sağlamadığı ve cemiyet isminin kamu yararına çalışan vakıf, dernek ve cemiyetler olduğunu gösterir belgeyle uyum sağlamaması” nedeniyle iptal edilmiştir.

Akabinde ihalenin tekraren "usule uygun gerçekleşmesi adına" SPK Lisanslı Gayrimenkul Değerleme Şirketine değerleme raporu hazırlatılmış, 07.07.2022 tarihli raporda aylık kira rayici 100.000,00 TL/AY olarak belirlenmiştir.

İstekli tahliye edilmeden 15.200,00 TL/AY olarak ihale çıkılmasına rağmen kira rayicinin 100.000,00 TL/AY olması dikkat çekicidir. 100.000,00 TL/AY muhammen bedel ile 19.10.2022 tarihinde çıkılan ihale ise Encümen tarafından yeniden incelenmek üzere ilgili dairesine iade edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; söz konusu taşınmazın 2886 sayılı Kanun kapsamında yeniden ihale edilmesi ile ilgili çalışmaların devam ettiği ve bu süreçte kamu zararı oluşmaması adına 2886 sayılı Kanunun 75'inci maddesi gereğince gerekli işlemlerin başlatıldığı ifade edilmiştir.

Netice olarak; söz konusu taşınmazın sözleşme hükümleri uyarınca İdare tarafından teslim alınması, sözleşmenin bittiği tarihten taşınmazın teslim alındığı tarihe kadar işgalci duruma düşen özel hastane işleticisi için ecrimisil takdir edilmesi, hastane işletmesinin bizzat İdare imkân ve kaynakları ile yapılması; ya da İdarece uygun görülmesi halinde buranın işletme hakkının, belirlenecek rayiç bedel üzerinden 2886 sayılı Kanun hükümleri uyarınca ihale edilmesi suretiyle kiraya verilmesi gerekmektedir.