İdari para cezalarının tahakkuk kayıtlarının tahsil imkânını yitirerek, çok yüksek rakamlara ulaştığı ve 600 Gelirler hesabının yüksek bakiye vermesine neden olduğu görülmüştür.

2559 sayılı Polis Vazife Ve Salahiyet Kanunu’nun 6’ncı maddesinde, Bu maddede öngörülen idarî para cezaları, belediye sınırları içinde belediye encümeni, belediye sınırları dışında il daimi encümeni tarafından verileceği ve maddede belirtilen aynı fiillerin bir yıl içinde tekrarı halinde, en son uygulanan para cezası bir kat artırılarak uygulanacağı hükümleri yer almaktadır. Dolayısıyla maddeye istinaden öngörülen idarî para cezaları, belediye sınırları içinde belediye encümeni, belediye sınırları dışında il daimi encümeni tarafından verilmektedir. Maddede yer alan fiillerin bir yıl içinde tekrarı halinde, en son uygulanan para cezası bir kat artırılarak uygulanmaktadır.

Bununla birlikte 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 32’nci maddesiyle emre aykırı davranış nedeniyle para cezası uygulanacağı; 1608 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkâmı Cezaiye Hakkında 16 Nisan 1340 Tarih Ve 486 Numaralı Kanun’un Bazı Maddelerini Muaddil Kanun’da, belediyelere kanun, nizam ve talimatnamelerin verdiği görev ve yetki dairesinde aldıkları kararlara aykırı davrananlara idari para cezası verileceği ve yasaklanan faaliyetin menine karar verileceği hüküm altına alınmıştır. Hal böyleyken yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinde eylemin tekrarı halinde kapatma cezası öngörülmemiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “6-Faaliyet hesapları” başlıklı 365’inci maddesinin ilk fıkrasında;

“(1) Bu ana hesap grubu, kurumun faaliyet dönemine ilişkin olarak tahakkuk eden her türlü gelir ve giderlerinin ekonomik sınıflandırmaya uygun olarak izlenmesi, enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan farkların kaydedilmesi ve faaliyet sonuçlarının üretilmesi için kullanılır.” denilmekte olup, Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planı 600.5.3.2.99 hesap kodu “Diğer İdari Para Cezaları” olarak tanımlanmıştır.

Çankaya Belediyesi 2019 yılsonu kesin mizanın 600.5.3.2.99 hesabında 1.182.617.584,39 TL tutarında idari para cezası yer almaktadır. Tutarın Çankaya Belediyesi sınırları içerisindeki umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin işletmecilerine verilen artırımlı idari para cezaları neticesinde olduğu ve bu tutarın gelir birimi kayıtlarında çok daha yüksek olduğu ve özellikle 5 firmanın bu cezanın neredeyse tamamından sorumlu olduğu görülmüştür.

Bu firmalardan sadece X Ltd. Şti. firmasına 2010 yılından bu yana, tahakkuk ettirilen idari para ceza tutarlarının 68.009.030.208,56 TL’ye ulaştığı, 5 firmanın ödemesi gereken birikmiş toplam borcunun ise 70.912.325.522,84 TL olduğu gelir birimi kayıtlarından anlaşılmıştır.

Hal böyleyken, gelir biriminde bulunan tahsil imkânını yitirmiş bu kayıtlar muhasebeye yansıtılmadığı gibi mali tabloların yanlış yorumlanmasına ve gerçek durumu yansıtmamasına sebebiyet vermektedir. Keza Belediyenin sadece 2019 yılı tablolarına yansıttığı tutar 1.182.617.584,39 TL’dir. Bu tutar dahi 2019 yılı için Belediye gelirlerinin fiili gelirinden çok daha fazla görünmesine sebebiyet vermiştir.

Bununla birlikte, 5 firmaya ait Diğer İdari Para Cezaları hesabında izlenen ve tahsil imkânı fiilen bulunmayan idari para cezası alacaklarının kayıtlarının yıllar itibariyle tam olarak yapılmaması nedeniyle ilgili yılların 600 Gelirler hesabı ile 570 Geçmiş Yıllar Karları hesaplarının yıllar itibariyle noksan göründüğü; bununla birlikte yıllar itibariyle devirli gelen

121 Takipli Alacaklar hesabının ise en az 69.729.707.938,45 TL (70.912.325.522,84 - 1.182.617.584,39) tutarında eksik olduğu anlaşılmaktadır.