Belediyeler tarafından üretilen konut ve işyerlerinin satışı 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tâbi olmadığı halde, 2020 yılında sosyal konut statüsünden çıkarılan konutlar ve sosyal konutlar dışındaki diğer konutlar ile işyerlerinin mevzuata aykırı olarak pazarlık usulüyle (51/e) satıldığı görülmektedir.

Belediyelerin Arsa, Konut ve İşyeri Üretimi, Tahsisi, Kiralaması ve Satışına Dair Genel Yönetmelik'in "Konut ve işyeri satışı" başlıklı 15 inci maddesinde,

"Sosyal konutlar dışındaki konutlar ile işyerlerinin satışı aşağıda belirtilen esaslara göre yapılır:

a) Bedelin tespiti: Satış bedeli, arsa payları dahil olmak üzere kıymet takdir komisyonunca belirlenecek maliyet bedeline en az %5 ilave yapılmak suretiyle belediye encümeni tarafından tespit edilir.

1. Satış: Konut ve işyerleri açık artırma usulüyle satılır. Konut ve işyerleri, encümen tarafından önceden belirlenen fiyat üzerinden satışa sunulur ve ihale en yüksek teklifi veren istekli üzerinde bırakılır. Satışa sunulan konut ve işyerine alıcı çıkmaması halinde, yeniden ihaleye çıkarılmaksızın belirlenmiş olan fiyat üzerinden satış yapmaya belediye encümeni yetkilidir. ...

   
   

2. İndirim: Satışa çıkarıldığı halde alıcısı çıkmayan konutlara en az 30 kişiden oluşan grupların talip olması halinde indirim yapılabilir. Belli faaliyetler için tahsis edilecek işyerlerinde söz konusu meslek mensuplarına öncelik tanınabileceği gibi satış bedeli üzerinden indirim de uygulanabilir. İndirim oranı %25’i geçemeyeceği gibi satış bedeli hiçbir şekilde konut ve işyerleri maliyetinin altında belirlenemez. ...

3. (Değişik:RG-3/10/2013-28784) Ödeme planı: Konut ve işyeri satışlarında alınacak peşinat tutarı, satış bedelinin %50’sinden az olmamak üzere belirlenir. Kalan miktar en çok 2 yıl içerisinde ve belirlenecek plana göre ödenir. ..." hükümleri yer almaktadır.

Bu hükümlere göre, satış bedeli, arsa payları dahil olmak üzere kıymet takdir komisyonunca belirlenecek maliyet bedeline en az %5 ilave yapılmak suretiyle belediye encümeni tarafından tespit edilir.

2020 yılında Belediye tarafından yapılan satışlarda, satış bedelinin tespitinde arsa payları dikkate alınmamış; arsa payları dahil olmak üzere belirlenecek maliyet bedeline en az %5 ilave yapılmamış ve konut ve işyerleri maliyet bedelinin altında satılmıştır.

2020 yılı Ocak ayında yapılan satışlardaki satış bedelleri ile Aralık ayındaki satış bedellerinin aynı olduğu görülmektedir. Tahmini satış bedelleri piyasa rayiçlerine uygun olarak belirlenmemekte ve günün rayiçlerine göre güncellenmemektedir.

Mevzuata göre, belediyeler tarafından üretilen konut ve işyerlerinin açık artırma usulüyle satılması zorunludur. Konut ve işyerleri, encümen tarafından önceden belirlenen fiyat üzerinden satışa sunulur ve ihale en yüksek teklifi veren istekli üzerinde bırakılır. Satışa sunulan konut ve işyerine alıcı çıkmaması halinde, yeniden ihaleye çıkarılmaksızın belirlenmiş olan fiyat üzerinden satış yapmaya belediye encümeni yetkilidir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 50’nci maddesinde,

"Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde teklif alınması belli bir şekle bağlı değildir. İhaleler, komisyon tarafından işin nitelik ve gereğine göre bir veya daha fazla istekliden yazılı veya sözlü teklif almak ve bedel üzerinde anlaşmak suretiyle yapılır." denilmektedir.

Bu hükme göre, pazarlık usulüyle yapılan ihaleye tek bir istekli davet edilebilecektir.

Açık artırma usulünde ise, ihale bütün isteklilere açıktır.

Öte yandan Belediyenin sosyal konutların statüsünü değiştirme yetkisi olmadığı halde; sosyal konutların statüsü değiştirilerek, bu konutlar da pazarlık usulüyle satılmıştır.

Kamu idaresinin cevabında, satışların 2886 sayılı Kanun’a göre yapıldığı savunuluyorsa da, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 69'uncu maddesinin üçüncü fıkrasına göre, arsalar hariç belediyeler tarafından üretilen konut ve işyerlerinin satışı 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tâbi değildir.

Sosyal konutlar dışındaki diğer konutlar ile işyerlerinin, Genel Yönetmelik hükümlerine uygun olarak açık artırma usulüyle satılması gerekmektedir.