Karar Künyesi
Peşin olarak tahsil edilmesi gereken bazı harçlarda bir sonraki yıla devreden tahakkuklar oluşmuştur.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 61’inci maddesine göre; Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcı, makbuz karşılığında peşin olarak alınır.
Aynı Kanun’un 75’inci maddesine göre; Hayvan Kesimi, Muayene ve Denetleme Harcı da Makbuz mukabilinde peşin olarak alınır.
Kanun’un ikinci kısım sekizinci bölümünde çeşitli harçlar arasında İşyeri Açma İzni Harcı ve Yapı Kullanma İzni Harcına ilişkin hükümlere yer verilmiştir. “Çeşitli harçların uygulama esasları ve ödenmesi” başlıklı 85’inci maddesine göre; bu bölümde yazılı harçlar makbuz karşılığında veya basılı damga vurulmak suretiyle peşin olarak ödenir.
Harçların en belirgin özelliği, kamu tüzel kişiliği tarafından yapılan belli bir hizmetin veya sağlanan belli bir menfaatin karşılığında alınan/tahsil edilen bedel olmasıdır. Burada üzerinde durulması gereken konu ise harçların büyük bir bölümünün tahakkukunun tahsiline bağlı olduğu amme alacağı olmasıdır. Yani harç ödendiği zaman tahakkuk etmektedir. Bu durumda harç tahsil edilmeden, harcın konusunu oluşturan kamu hizmetinin yapılamayacağı sonucu çıkmaktadır.
Yapılan incelemede; peşin olarak tahsil edilmesi gereken bazı belediye harçlarında bir sonraki yıla devreden tahakkukların oluştuğu tespit edilmiştir. Aşağıdaki tabloda görüleceği üzere bazı harçların bir sonraki yıla devreden tahakkuk tutarı toplamda 1.385.800,76 TL’dir. Bu tablodan (Bütçe Gelirleri Kesin Hesap Cetveli verilerinden) anlaşılan, İdarenin devreden tahakkuk tutarı kadar kamu alacağının bulunduğudur. Ancak mali tablolarda yer alan bu kamu alacağı gerçeği yansıtmamaktadır.
Şöyle ki: belediye harçlarının büyük bir kısmı makbuz karşılığında peşin olarak tahsil edilmektedir. Bu nedenle harç bedeli ödenmeden kamu hizmetinin yapılamayacağı, harç tahakkukunun ve tahsilinin birbirinden bağımsız olarak gerçekleşemeyeceği dolayısıyla
tahakkuku tahsile bağlı harçlarda eksik veya fazla ödemenin olmayacağı hususu açıktır. Dolayısıyla makbuz mukabili peşin olarak tahsil edelin harçların devreden tahakkuk oluşturması mümkün değildir. Bu durum mali tabloların tam ve doğru bilgi içermesini engellemektedir.
Tablo 9: Bazı Belediye Harçlarında Bir Sonraki Yıla Devreden Tahakkukları Gösterir İcmal
Harç Açıklaması | 2019 Yılından Devreden Gelir Tahakkuku (TL) | 2020 Yılı Tahakkuku (TL) | Toplam Tahakkuk (TL) | 2020 Yılı Tahsilatı (TL) | 2021 Yılına Devreden Tahakkuk (TL) |
Hayvan Kesimi Muayene ve Denetleme Harcı | 482,00 | 32.767,20 | 33.249,20 | 8.719,20 | 24.530,00 |
İşyeri Açma İzni Harcı | 940.854,51 | 760.968,85 | 1.701.823,36 | 452.924,52 | 1.248.898,84 |
Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcı | 3.481,87 | 229.840,83 | 233.322,70 | 225.200,00 | 8.122,70 |
Konutlara Ait Yapı Kullanma İzni Harcı | 1.154,69 | 104.477,63 | 105.632,32 | 1.383,10 | 104.249,22 |
945.973,07 | 1.128.054,51 | 2.074.027,58 | 688.226,82 | 1.385.800,76 |
Denetim tespitine binaen, İdare tarafından; bu tip gelir ve tahakkuk hatalarının öncelikle yazılım kaynaklı olduğu, bulgu konusu ile ilgili olarak Bilgi İşlem Müdürlüğünün uyarıldığı ve hatalı kayıtların 30.04.2021 tarihi itibariyle düzeltildiği belirtilmiştir.
Ancak söz konusu düzeltme işlemlerinin yılında yapılmaması nedeniyle İdarenin 2020 yılı mali tablolarında; Faaliyet Alacakları Hesap Grubu ile 600-Gelirler Hesabı açısından en az 1.385.800,76 TL tutarında hata oluşmasına neden olunmuştur.
Sonuç olarak, Belediye harçlarından makbuz karşılığında peşin olarak tahsil edilenlerin, gelecek yıllara devreden tahakkuk şeklinde mali tablolarda yer almaması gerekmektedir.