775 sayılı Gecekondu Kanunu hükümlerine göre oluşturulması gereken fon hesabının vadeli hesap niteliğinde olmadığı, belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazlarının satış bedellerinden gelen payın fon hesabına aktarılmadığı ve belediyenin cari harcamalarında kullanıldığı görülmüştür.

775 sayılı Gecekondu Kanunu’nun “Fonların teşkili ve kullanılması” başlıklı 12’nci maddesinde sayılan kaynaklardan sağlanacak gelirlerin, belediyeler adına açılacak özel hesaplarda toplanarak bir fon oluşturulacağı hüküm altına alınmıştır. Aynı Kanun’un 13’üncü maddesinde bu fonda toplanan paraların, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ)’nin izni alınmak şartıyla maddede belirtilen işler için kullanılabileceği belirtilmiştir.

4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 5’inci maddesinde ise belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin tahsil edilen kısmının %10’unun, 775 sayılı Kanun hükümlerine göre oluşturulan fon hesabına aktarılacağı belirtilmektedir.

Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, belediye sınırları içerisinde Hazineye ait taşınmazların satışından tahsil edilen bedellerin %10’unun ilgili idarenin açmış

olduğu gecekondu fonu hesabına aktarılması gerekmektedir. Gecekondu Kanunu’nda belirtilen hizmetlerde kullanılmak üzere oluşturulacak fon hesabının kaynakları arasında “Fonda toplanacak paraların faiz ve sair gelirleri” de sayıldığından bu hesapta tutulan paranın nemalandırılmasının öngörüldüğü anlaşılmaktadır. Yani, ilgili mevzuat hükmünden fon hesabının vadeli mevduat hesabı niteliğinde olması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır. Ayrıca, bu fonda biriken tutarların kullanılabilmesi için öncelikle Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın izninin bulunması ve harcamanın 775 sayılı Kanun’un 13’üncü maddesinde sayılan alanlarla sınırlı olması gerekmektedir.

2020 yılı denetimlerinde, ilçe sınırları içindeki taşınmaz satışlarından Belediyeye gönderilen toplam 2.970.743,98 TL tutarındaki payın gecekondu fonu hesabı yerine vadesiz bir banka hesabına aktarıldığı ve söz konusu tutarın TOKİ’nin izni alınmadan 775 sayılı Kanun’da öngörülen amaçların dışında, muhtelif ödemeler için kullanıldığı tespit edilmiştir. Her ne kadar Hazineye ait taşınmazların satışından Manavgat Belediyesine aktarılan pay muhasebe kayıtlarında takip edilse de, söz konusu tutarın gecekondu fonu hesabı dışında vadesiz hesaplarda tutuluyor olması hem faiz gelir kaybına yol açmakta hem de Belediyeye aktarılan tutarın amacı dışında kullanılabilmesine neden olmaktadır. Belirtilen sorunların yaşanmaması için taşınmaz satışlarından Belediyeye aktarılan payların gecekondu fonu hesabına aktarılması uygun olacaktır.

Daha önceki denetim raporlarında yer alan bu uygulamanın halen düzeltilmemiş olduğu, gecekondu fonu hesabında 6.780.925,50 TL bulunması gerekirken hesapta 2.100.857,15 TL bulunduğu 2022 yılı denetim çalışmaları sırasında görülmüştür.