İleri atıksu arıtma tesislerinin kurulması ve işletilmesinde bu tesisler kurulana kadar bu maksatla ayrılması gereken atıksu gelirlerinin yarısının bu amaç için ayrılmadığı görülmüştür.

15.06.2022 tarih ve 31867 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7410 sayılı Çevre Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 8’inci maddesiyle 2872 sayılı Çevre Kanuna “Ek Madde 16” eklenmiş, düzenlemeye göre Boğazlar ve Susurluk Havzası dâhil Marmara Denizi Hidrolojik Havzası’nda ve bu Havza’da yer alan illerden İstanbul, Bursa ve Kocaeli illerinin tamamında, büyükşehir, il ve ilçe belediyeleri bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde iş termin planlarını Bakanlığa sunmak ve 3 yıl sonunda da ileri atıksu arıtma tesislerini kurup işletmeye almak zorunda oldukları, belirtilen sınırlar içerisindeki büyükşehir, il ve ilçe belediyeleri 11’inci maddenin altıncı fıkrasında belirtilen atıksu gelirlerinin yarısını ileri atıksu arıtma tesislerinin kurulması ve işletilmesinde bu tesisler kurulana kadar kullanılmak üzere ayırmak zorunda olduğu ve ayrılan bu gelirlerin maddede belirtilen amaç dışında kullanılamayacağı belirtilmiştir.

7410 sayılı Kanunu’nun yayımdan önce Marmara Denizinde oluşan müsilaj sebebiyle 22.06.2021 tarih ve 2021/3 sayılı “Marmara Deniz Havzası Eylem Planı Kapsamında Deşarj Standartlarında Kısıtlama Genelgesi” Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yayımlanmıştır. Genelgede atıksu artıma tesislerinden kapasitesi yeterli olanların 3 ay, revizyon ihtiyacı olanların 1 yıl içerisinde Genelge ekinde yer alan alıcı ortam standartlarına uyum sağlamasının gerekli olduğu, yeni yapılacak (eski tesislerden de yeniden yapılması gerekenler dahil) tüm atıksu artıma tesislerinin bu standartlara göre tasarlanması ve Genelgenin yayım

tarihinden itibaren; 6 ay içerisinde proje onay işlemlerinin tamamlanması, 1 yıl içerisinde inşaat ihalesi işlemlerinin sonuçlandırılması ve 3 yıl içerisinde tesislerin inşaatlarının tamamlanarak işletmeye alınması gerektiği belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, idare tarafından 30.07.2021 tarihli E-72093037-220.04.02-19310 sayılı Balıkesir Valiliğine yazılan yazıyla genelge kapsamında hazırlanan listede bulunan 20 adet atıksu arıtma tesisinden, 7 adet atıksu arıtma tesisinin revizyon ihtiyacı bulunmasından dolayı iş termin planı hazırlanmış olduğu, 13 adet atıksu arıtma tesisinde ise 2021/13 no.lu Genelge kısıtlamalarına ve alıcı ortam deşarj standartlarına 3 ay içinde uyum sağlanacağı belirtilmiştir.

Diğer yandan ileri atıksu artıma tesislerinde kullanılmak üzere Kanunu’nun yayımı tarihinden itibaren atıksu geliri olarak toplanmış olan 153.797.008,53 TL’nin, bu tesisler kurulana kadar kullanılmak üzere, yarısının ileri atıksu arıtma tesislerinin kurulması ve işletilmesine ayrılmadığı tespit edilmiştir.

Kamu idaresi bulguya katıldığını belirtmesine rağmen söz konusu hususun düzeltilmesine ilişkin işlemlemlerin 2024 yılında başlanılacağı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, 2872 sayılı Çevre Kanuna “Ek Madde 16” eklenmiş olan hüküm gereği, atıksu gelirlerinin yarısının ileri atıksu arıtma tesislerinin kurulması ve işletilmesinde bu tesisler kurulana kadar kullanılmak üzere ayırılması ve ayrılan bu gelirlerin maddede belirtilen amaç dışında kullanılmaması gerekmektedir.