Kamu İdaresi tarafından kiraya verilen taşınmazlara ilişkin peşin tahsil edilen kira bedellerinin dönemsellik ilkesine uygun olarak izlenmediği görülmüştür.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Temel Kavramlar” başlıklı 5’inci maddesinde tanımlanan “Dönemsellik” kavramına göre kamu idarelerinin faaliyetlerinin, belirli dönemlerde raporlanması ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanması gerekmektedir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı’nın niteliğini açıklayan 286’ncı maddesinde, bu hesabın içinde bulunulan dönemde ortaya çıkan ancak, gelecek aylara ait olan peşin tahsil edilmiş gelirlerin izlenmesi için kullanılacağı hüküm altına alınmıştır. Aynı Yönetmelik’in 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı’na ilişkin işlemleri açıklayan 287’nci maddesinde, gelecek aylara ait olarak peşin tahsil edilen gelirlerin, ilgili oldukları ay sonlarında tahakkuk ettirilmek üzere bu hesapta izleneceği; 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı’nın işleyişini açıklayan 288’inci maddesinde ise, peşin tahsil edilen gelirlerin, içinde bulunulan aya ait olan kısmının 600 Gelirler Hesabı’na kaydedileceği, sonraki aylarda tahakkuk ettirilmesi gereken kısmının 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı’na kaydedileceği, 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı’nda kayıtlı tutarlardan ilgili oldukları ay sonlarında gelir olarak tahakkuk ettirilenlerin bu hesaba borç, 600 Gelirler Hesabı’na alacak kaydedileceği belirtilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabı’na ilişkin işlemleri açıklayan 337’nci maddesinde, peşin tahsil edilen gelirlerden, içinde bulunulan aya it olan kısmının 600 Gelirler Hesabı’na, gelecek aylarda tahakkuk ettirilmesi gerekenlerin 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı’na, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde tahakkuk ettirilmesi gerekenlerin bu hesaba alacak, bu hesapta kayıtlı tutarlardan tahakkuk zamanına bir yıldan az süre kalanların dönem sonunda bu hesaba borç, 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı’na alacak kaydedileceği ifade edilmiştir.

Yapılan incelemede, kiraya verilen toplam 14 adet ATM ve 1 adet baz istasyonu kira bedellerinin Kamu İdaresine bir yıllık dönem için peşin ödendiği, Kamu İdaresinin ise yıl içinde tahsil ettiği kira gelirlerinin tamamını 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabı’na borç, 600-Gelir Hesabı’na alacak yaparak tahakkuk kaydı yaptığı, daha sonra 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabı’na alacak, 102-Banka Hesabı’na borç kaydı yaparak tahsilatını gerçekleştirerek gelir olarak kaydettiği ve bu kira gelirlerinin tamamının dönem ayırıcı hesaplar kullanmadan 2023 döneminin faaliyet sonuçları tablosuna yansıyacak şekilde muhasebeleştirildiği görülmüştür.

Peşin tahsil edilen kira gelirlerinin, içinde bulunulan aya ait olan kısmının 600 Gelirler Hesabı’na, gelecek aylarda tahakkuk ettirilmesi gerekenlerin 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler

Hesabı’na, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde tahakkuk ettirilmesi gerekenlerin 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabı’na alacak, 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesap’ta kayıtlı tutarlardan tahakkuk zamanına bir yıldan az süre kalanların dönem sonunda bu hesaba borç, 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı’na alacak kaydedilmesi gerekmektedir.

İdare tarafından 2023 yılında peşin tahsil edilen kira gelirlerinin gelecek aylara ve yıllara ait gelirler hesaplarına kaydedilmeden doğrudan gelir kaydedilmesi, faaliyet sonuçları tablosunun 1.015.049,69 TL fazla görünmesine, bilançoda ise 380 Gelecek Aylara ve 480 Gelecek Yıllara ait Gelirler Hesaplarının toplam 1.015.049,69 TL eksik görünmesine neden olmuştur.

Kamu İdaresince bulguda yer alan tespitlere katılınmış olup, peşin tahsil edilen kira gelirlerinin muhasebe hesaplarında dönemsellik ilkesine uygun olarak izleneceği ifade edilmiştir.

Peşin tahsil edilen kira bedellerinin ilgili faaliyet dönemi geliri olarak mali tablolarda yer alması için dönem ayırıcı hesapların kullanılması gerekmektedir.