İdare tarafından bağımsız olarak ihale edilmesi gereken “Sondaj İnşası” hâlihazırda Park ve Bahçeler Müdürlüğü bünyesinde yürütülmekte olan iş kapsamında yükleniciye yeni birim fiyatlarla yaptırıldığı görülmüştür.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 24’üncü maddesinde, öngörülmeyen durumlar nedeniyle iş artışının zorunlu olması hâlinde artışa konu olan işin sözleşmeye esas proje içinde kalması, idareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması hâllerinde süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabileceği hüküm altına alınmıştır.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Projelerin uygulanması” başlıklı 12’nci maddesinin birinci fıkrasında sözleşme konusu işlerin idarece onaylanan uygulama projelerine uygun olarak yapılacağı, dördüncü fıkrasında ise, projede değişiklik yapılmaksızın işin tamamlanmasının fiilen imkânsız olduğu hâllerde idarenin gerekli değişiklikleri yapmaya yetkili olduğu belirtilmiştir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 22’nci maddesi hükmü uyarınca yeni birim fiyat, proje değişikliği şartlarının gerçekleştiği hâllerde, işin yürütülmesi aşamasında idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği ve ihale dokümanında ve/veya teklif kapsamında fiyatı verilmemiş yeni iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının bedellerinin tespiti için kullanılmaktadır.

Buna göre yeni birim fiyatın tespiti ile yapımı öngörülen imalatlar sadece ilgili mevzuatın belirtilen istisnai hâlleri için düzenlenmiştir. Hâlihazırda yürütülen işle herhangi bir bağlantısı olmayan işlerin, ihale kapsamına dâhil edilmesi ve bu işler için yeni birim fiyatların oluşturulması, işin ihale ortamında rekabet sonucunda oluşacak fiyatlara kıyasen yüksek fiyatlarla gerçekleşme riskini oluşturmaktadır.

Yapılan incelemede, 16.01.2023 tarihinde ihalesi yapılan ve niteliği “434 Kalem İnşaat Elektrik Çevre Düzenlemesi İmalat ve Nakliye Yapım İşi” olarak belirlenen “Küçükçekmece İlçesi Dâhilinde Bulunan Park ve Yeşil Alanların Yapım, Onarım, Revizyonu ve Muhtelif İşlerin Yapılması İşi” kapsamındaki mevcut yükleniciye, idare tarafından tanzim edilen 03.04.2023 tarihli poz oluru kapsamında belirlenen yeni birim fiyatlarla, 208 metre ve 220 metre derinlikteki 2 ayrı sondaj inşasının yaptırıldığı tespit edilmiştir.

Yeni birim fiyat rekabet şartlarından uzak, idare ile yüklenicinin anlaşması biçiminde gerçekleşmektedir. Ancak iş artışı veya proje değişikliğinin zorunlu olduğu durumlarda işin devam edebilmesi ve kamu yararının sağlanması adına yeni birim fiyat yapılması imkanı tanınmıştır.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine istinaden, İdare tarafından, bulguda yer alan hususa iştirak edilmiş, mevzuat hükümlerine uygun olarak iş ve işlemlerin yürütülmesinin temin edileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, İdare tarafından ihale planlama sürecinin daha sağlıklı yapılarak mümkün olduğunca daha az proje revizyonu yapılması, niteliği itibarıyla ihale konusu işten bağımsız işler için ayrı ihalelere çıkılması ve zorunlu olmadıkça yeni fiyat uygulamasına başvurulmaması gerekmektedir.