31.01.2019 tarihinde iş yeri teslimi yapılan ve Sözleşmesi’nde 950 günde bitirilmesi öngörülen 2018/485015 İKN’li “Aybü Bilkent Yerleşkesi Sağlık Temel Bilimleri Fakültesi Ek Binası Yapım İşi”nde, 31.12.2020 tarihi itibarıyla yüklenici tarafından hiçbir imalat gerçekleştirilmediği, İdare tarafından da hiçbir ödeme yapılmadığı halde mevzuatta öngörülen yolların işletilmediği görülmüştür.

Söz konusu işin 25.01.2019 tarihinde Yüklenici ile İdare arasında imzalanan Sözleşmesi’nin “İşe başlama ve bitirme tarihi” başlıklı 9’uncu maddesinde; sözleşme imzalandığı tarihten itibaren 7 (yedi) gün içerisinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi

hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanacağı ve yüklenicinin taahhüdün tümünü, işyeri teslim tarihinden itibaren 950 (dokuz yüz elli) gün içerisinde tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmek zorunda olduğu belirtilmiştir. Ayrıca sürenin hesaplanmasında; havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi ile resmi tatil günleri dikkate alındığından, bu nedenlerle ayrıca bir süre uzatımı verilmeyeceği ifade edilmiştir.

Anılan Sözleşme’nin “İş programı” başlıklı 12’nci maddesinde; yüklenicinin iş programını yer tesliminin yapıldığı tarihten itibaren ödeneklerin yıllara göre dağılım esaslarını dikkate alarak 15 gün içerisinde hazırlaması gerektiği ve idarenin de bu programı kendisine teslim edildiği tarihten itibaren 15 gün içerisinde onaylayacağı düzenleme altına alına alınmış, iş programının hazırlanması ve uygulanmasında Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İş programı” başlıklı 17’nci maddesinin altıncı fıkrasında ise; yüklenicinin idarece onaylanmış iş programına aynen uymak zorunda olduğu hüküm altına alınmıştır.

Aynı Şartname’nin “Sözleşmenin feshi ve tasfiye durumları” başlıklı 47’nci maddesinin ikinci fıkrasında; idarenin sözleşmeyi feshedebileceği durumlara ilişkin düzenlemelere yer verilmiş, yüklenicinin kusurundan kaynaklanan nedenlerle yapılan iş miktarının iş programının gerisinde kaldığı ve kalan sözleşme süresinde işin fiilen bitirilmesinin fen ve sanat kuralları çerçevesinde mümkün olmadığı hallerde sözleşmede yer alan iş bitim tarihi beklenilmeden sözleşmenin feshedilebileceği belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, 06.11.2018 tarihinde ihalesi yapılan ve 25.01.2019 tarihinde sözleşmesi imzalanan 2018/485015 İKN’li “Aybü Bilkent Yerleşkesi Sağlık Temel Bilimleri Fakültesi Ek Binası Yapım İşi”nin, 31.01.2019 tarihinde yer tesliminin yapıldığı ve yüklenici tarafından hazırlanan iş programının yasal süresi içinde İdare tarafından onaylandığı görülmüştür. Ancak gelinen noktada iş programına göre 06.09.2021 tarihinde bitirilmesi gereken söz konusu yapım işinde, hiçbir imalat yapılmadığı ve düzenlenen herhangi bir hakediş de olmadığı tespit edilmiştir.

Kamu idaresi, 31.01.2019 tarihinde yer teslimi yapılan ve 950 takvim gününde bitirilmesi öngörülen söz konusu işe ait inşaat ruhsatını alma yükümlülüğünün yüklenicide olduğunu, inşaat ruhsatı alınmadan işe başlanmasının mümkün olmadığını belirtilmiş, yüklenici

ile yapılan sözleşmenin 33.1’inci maddesinde yer alan hüküm gereği, inşaat ruhsatının yer tesliminin yapılmasından itibaren 75 gün içerisinde alınması gerektiğini ifade etmiştir.

İnşaat ruhsatının alınamaması sebebiyle işe başlanılamadığı düşünülse de, söz konusu sözleşmenin 33.1’inci maddesinin devam ibareleri incelendiğinde; yüklenici firmadan kaynaklı olarak ruhsat alınmasının geciktiği hallerde günlük gecikme cezası oranında ceza uygulanacağı, ruhsat işlemleri için geçen sürenin ise işin süresine dahil olduğu ifadelerinin yer aldığı görülmektedir.

Dolayısıyla yer tesliminden itibaren 75 gün içerisinde ruhsat alınmaması ve işe başlanılamaması durumunda, yükleniciden kaynaklı sebepler var ise, 75 günlük sürenin bitiminden işe başlanmasına kadar geçen süre için günlük gecikme cezası uygulanmalıdır. Bu süre, iş programında önemli gecikmelere sebep olacak boyuta geliyor ise, Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin yukarıda yer verilen 47’inci maddesi gereği, sözleşmenin iş bitim tarihi beklenilmeden feshedilmesi gerektiği açıktır.

Şayet söz konusu ruhsatın alınmasının gecikmesinde, yüklenicinin herhangi bir kusurunun olmadığı anlaşılmış, yer tesliminden itibaren 75 günlük geçtikten sonra ruhsat hâlen alınamamış ve işin kalan sürede bitirilemeyeceği anlaşılmış ise sözleşme yine ilgili Yönetmelik’in 47’inci maddesi gereği feshedilmelidir.

Sonuç olarak ihalenin yapıldığı ve sözleşmenin imzalandığı zamanın ekonomik koşulları ile günümüz koşullarının birbirinden çok farklı durumda olması ve sözleşme fiyatları ile şu anki birim imalat maliyetleri arasındaki farklılıklar olması nedeniyle ilerleyen zamanlarda herhangi bir kamu zararı oluşturmamak adına, ilgili mevzuat hükümlerinin geciktirilmeden uygulanmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.